TEORIA PROJEKTOWANIA
KOMPOZYCJA - sposób powiazania elementów formalnych dzieła ( linii, brył, płaszczyzn, plam barwnych…) tak, aby tworzyły spójną całość zgodną z intencją twórcy.
STRUKTURA – rozmieszczenie- charakterystyczna dla danego układu forma – wyraz wewnętrznej struktury rzeczy również ukształtowania
SCHEMAT KOMPOZYCJI – stały układ charakterystyczny dla danego nurtu itp. Wynika z programu i celowości oraz rzemiosła artystycznego i tematyki. Składają się na niego:
- ramy zewnętrzne
- ramy wewnętrzne
- osie kompozycyjne
- podziały kompozycji ( ograniczają i porządkują)
- napięcia kierunkowe
Kompozycja w zależności od charakteru schematu kompozycyjnego
1. Zamknięta – otwarta
2. zwarta – luźna
3. dynamiczna – statyczna
4. symetryczna – asymetryczna
5. diagonalna ( po ukosie)
6. horyzontalna – wertykalna
IZOKEFALIZM – głowy na tym samym poziomie ( antyk, renesans)
PLAN – część przestrzeni z zawartymi w niej elementami ( postaci) itp.
PROPORCJA – określone stosunki między częścią całości
KOMPOZYCJA KADRU – reguła trójpodziału – siatka dzieli kadr na 9 części. Środek ciężkości na jednym z punktów przecięcia siatki.
OBRAMOWANIE na pierwszym tle – element okalający podnosi walory głównego obiektu.
Percepcja - uświadomienie sobie postrzeganych zjawisk
3 poziomy percepcji ;
1. zaspokojenie stanu potrzeb gł. Fizjologicznych
2. stymulowany przez zaspokojenie potrzeb emocjonalnych
3. wytwarzanie emocji, tworzenie…(?)
proces percepcyjny
wrażenie
racjonalizowanie
analizowanie
organizowanie
integrowanie
5 praw percepcji:
1. kontekstu 2. prawo pregnancji – określa najbardziej podstawową organizacje naszego postrzegania
3. prawo zależności od nastawienia i zapowiedzi 4.prawo zależności od informacji nabytych
5. prawo logicznej interpretacji przestrzeni
ZASADY PERCEPCJI :
1. reguła 7 (+/-2) jako fenomen wyznaczania „jednostki i jednoczesności”
2. wpływ bodźca w szeregu struktury kompozycyjnej
3. granica jednostajnego odbioru
4. granica postrzegania dotyczące odbioru maksymalnej i minimalnej odległości między bodźcem
5. fenomen postrzegania tempa kompozycji
PERCEPCJA FORMY ARCHITEKTONICZNEJ
Fizjologiczny aspekt percepcji – oko – najaktywniejszy organ zmysłu – dostarcza 85- 90 % informacji o świecie.
W pionie widzimy pod kątem – 32, a w poziomie 60.
Percepcja przestrzeni aspekt fizjologiczny:
- ruchy gałki ocznej
- postrzeganie w kolejności
psychologiczny aspekt percepcji : ( żurawski)
- odpowiadać potrzebom człowieka
- obraz formy postrzegany w świadomości – bardziej realny niż na siatkówce oka
-prostota formy - spoistość i pewność
- każda forma ma główną wytyczną formalną
- widzimy formy a nie interwały między nimi
- postrzeganie środowiska jako formy znajdującej się na jakimś tle
- każda forma inaczej oddziałuje w polu na jakieś tło ( i odwrotnie tło – forma) jeżeli forma się nie wyróżnia z tła – nie zapamiętamy
4 główne zasady kreacji architektury ( żurawski)
- tendencje do spoistości form
- -;- geometryzacji
- - ; - liczby ograniczonej ( 2,3,4,5 elementów zauważonych od razu. Jeżeli więcej – nie zarejestrujemy)
- -;- silnych uformowań ( wzrok zawsze podąża do form silnych – skoncentrowanych)
Estetyczny aspekt percepcji architektury ( kolejne stadia percepcji estetycznej ) ;- wywoływanie emocji wstępnej
- kształtowanie przedmiotu estetycznego
stworzenie zespołu cech jakościowych
Oceny emocjonalne powstające w procesie percepcji architektury :
- spoistość
dynamiczność
statyczność
lekkość – przestrzenność
masywność
monumentalność
kameralność
PODSTAWOWE ŚRODKI KOMPOZYCJI ARCHITEKTONICZNEJ;
a) Geometryczna charakterystyka formy
b) Podziały / artykulacja
c) Stosunki wagowe
d) Symetria i oś symetrii
e) Akcent/hierarchia
f) Kolor
g) Faktura
h) Proporcje
Elementy:
Punkt – przemieszczając się tworzy linie – płaszczyzna – kilka płaszczyzn tworzy architekturę
Statyczność słup, podpora
3 typy płaszczyzn :
pozioma górna – strop
pozioma dolna – podłoga – pionowa – ściana
płaszczyzna tworzy bryłę
charakterystyka geometryczna:
kształt ( zamykające przestrzeń otwory itp.) regulowanie i dostrzeganie do najprostszych form
rozmiar – realne wymiary
pozycja – peł. Formy w przestrzeni
orientacja – pozycja względem płaszczyzny – terenu, kierunków świata
faktura i kolor
orientacja wizualna
podziały – artykulacja
różnicowanie powierzchni przyległych
szczególne oświetlenie
usunięcie wizualne naroznika
opracowanie szczegółowe narożnika
stosunki wagowe- przeciwstawienie masy i przestrzeni / porównanie mas w 1 formie , zestawienie mas ( np. góra dół)
rytm –( rythmos – miara) powtarzalność kształtów, form i kolorów – szereg w którym elementy składowe podporządkowują się pewnej prawidłowości
rytm metryczny- powtórki
rytm rytmiczny – zmiany w szeregu – narastanie lub odejmowanei np. muszla , pierwiastek z 2.
Symetria i oś symetrii – może zaistnieć bez symetrii – jednakowe rozmieszczenie ( symetria nie istnieje bez osi)
Akcent
– wyjątkowy rozmiar
- szczególny kształt
odpowiednei rozmieszczenie w organizacji
Kolor i faktura :
Zdolności powierzchni do odbijania światła o konkretnej barwie
Faktura – budowa powierzchni i formy
Proporcje – harmonijne stosunki między rozmiarem elementów składowych
FORMY SWOBODNE I SPOISTE
Swobodna – zbiór różnych, nieuporządkowanych punktów
Spoista – kiedy odejmiemy jakiś element, brakuje czegoś, czujemy niedosyt, niepokój
Piony i poziomy lepiej definiują, dzielą. Skosy, luźno rzucone figury” nie podobają się”, nie przemawiają. Człowiek dąży do geometryzacji – czegoś co możemy konkretnie zdefiniować ( kat 90, kwadrat, nie figury nieregularne) - poszukiwanie najprostszych uporządkowanych form. Sposób postrzegania architektury też uproszczony – poszukujemy charakterystycznych znaków i form.
LICZBA OGRANICZONA ( na pierwszy rzut oka potrafimy dostrzec tylko kilka około max 6-7 elementów)
Podkreślenie punktu centralnego – zwiększa spoistość formy. Spoistość i swoboda są cechami spójni wewnętrznej formy ( pojęcie formy silnej i słabej) spoiste są uformowania, które jednoznacznie dają się zdefiniować.
Zgodnośc wytycznych : formalnej i konstrukcyjnej, funkcjonalnej czyni formę bardziej jednoznaczną i spoistą.
Wytyczna funkcjonalna
® funkcja formalna
Wytyczna konstrukcyjna
Trwałość, funkcjonalność i piękno – witruwiusz
Punkty podkreślone formalnie – punkty główne
Rytm – powtarzalność
- spoisty
- luźny
TRADYCJA
WIDZIALNA NIEWIDZIALNA
1. religia 1. styl architektoniczny
2. filozofia 2. dzieła sztuki
3. estetyka 3. symbole i formy tradycyjne
4. styl życia
5. zwyczaje
6. uwarunkowania środowiskowe i psychologiczne
7. wrażliwość emocjonalna
8. poczucie ładu
architektura – sztuka tworzenia w 3 wymiarach przestrzeni dla człowieka, uwzględniając jego sferę : psychologiczna oraz fizyczną
treść i forma nie mogą w architekturze istnieć oddzielnie. Treść ma formę, a forma treść.
1. Przestrzeń pozytywna ( pozytywowa) 2. przestrzeń negatywna ( negatywowa) 3. gradacja barw – lepsza ekspozycja
Rama, paspartu - buduje przestrzeń przez negatyw ( np. sztuka egipska – wiele bram, cień na końcu światło)
RYTM ( szeregowanie form na zasadzie jednej wytycznej) – odbieramy głównie w poziomach
Kiedy rytmy są tylko podobne, to forma ta jest swobodna
Powtarzalne rytmy do 7 – układy symetryczne, a powyżej 7 – układy rytmiczne
Forma jest tym bardziej spoista im wyraźniej wyrazone są jej piony lub poziomy.
Pałac dożów ( Wenecja ) rytm poziomy
Rytmy i symetrie objawiaja się prawie wyąłćznei w poziomach. Bardziej spoiste El. Symetryczne.
Zmieniejszenie skrajnych rozstawów – forma swobodniejsza rutmy.
Każda bryła architektoniczna ma 2 szczególne miejsca formalne – górę i dół, Ta, które nie ma podkreślonej góry lub dołu, jest swobodniejsza, od tej ktor ma…
TŁO A FORMA
Każda forma dzieje się w tle
Tło zachowuje się jakby było częścią formy, która na nim leży ( kontekst miejsca) tlo musi być słabsze od formy ( układy leżące na tle muszą być słabsze od układow na formie)
Punkty podkreślone formalnie – tam, gdzie przecinają się linie
W układach bardzo spoistych – punkt główny leży w zasiegu kulminacji układu
Kulminacja może być pkt głównym albo układem z wielu części albo obramowaną przestrzenia
ŚRODOWISKO : naturalne i sztuczne ( postrzegane w kategoriach zobiektywizowanych0
Kształtowanie środowiska człowieka a ludzkei zachowania – psychologia środowiska w tym: estetyka środowiska ( zmysły : powonienie, dotyk, słuch – wizualne aspekty środowiska)
ROZWÓJ ŚRODOWISKA JAKOP PROCES ZMIAN:
- dodawanie elementow nowych do istniejących całości
zastępowanie elementów składowych nowymi
usunięcie istniejących
przekształcenie istniejących elementow
przemieszczenie istniejących elementow
visual impact assesment ( met wizualnego oddz. Na srodowisko)
oddziaływanie przedmiotu na otoczenie – zmiana cech fizycznych obszaru problemowego - otoczenie obiektu – podlegające wizualnemu oddziaływaniu wielkości pola widzenia – odległość pomiędzy obserwatorem a obiektem budowlanym
STREFY WIZUALNE ŚRODOWISKA :
- bliska ( dziesiątki metrów0
średnia ( setki metrów)
daleka ( tysiące metrow
zmiennośc zakresu wizualnego przestrzennego otoczenia – podział fizyczny
wrażliwość wizualna na środowisko ( visual fraquility – zdolność do reagowania na zmiany specyficznych cech środowiska czyli charakteru wizualnego
oddziaływanie wizualne – absorpcja wizualna, i wrażliwość wizualna
wrażliwosc wizualna środowiska zbudowanego:
czynniki biofizyczne
czynniki percepcyjne
czynniki historyczne i kulturowe
społeczno percepcyjne
czynniki biofizyczne :
zagęszczenie pokrycie
kontrast barwny między terenem a pokryciem
wysokośc pokrycia
zróznicowanei strukturalne pokrycia
zróżnicowanie barwne pokrycia
sezonowe zmiany roślinności
nachylenie terenu
orientacja terenu
czynniki percepcyjne:
wielkość
procent „pustek” czyli sfer cienia wizualnego
kształt
pozycja wysokościowa
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ
KOMPOZYCJA
jadzia146