W drodze 09 09(1).pdf

W drodze

Nr 9 (433) 2009

• DOMINIKANIE NA NIEDZIELĘ

06-09-2009: Co widzimy, co słyszymy? – Wojciech Czwichocki OP

13-09-2009: Bez zrozumienia – Tomasz Golonka OP

20-09-2009: Ohne warum – Roman Bielecki OP

27-09-2009: Strona Boga – Tomasz Zamorski OP

• ROZMOWA W DRODZE

Literatura jest dla mnie formą duchowej higieny nagroda wydawców dla trapisty –

rozmowa z Michałem Zioło OCSO

• ILE KOSZTUJE PATRIOTYZM?

Jeśli zajdzie taka potrzeba… polskie żywe torpedy – Mateusz Wyrwich

O zięcia boję się na siódemkę polscy żołnierze na misjach – Piotr Miedzianowski

God bless america patriotyzm po amerykańsku – Marcin Bosacki

Barwy honoru gra o tożsamość sportowców – Radosław Nawrot

• BIBLIA NA NOWO ODCZYTANA

Spotkamy się na „amen” o dobrej czytance wg świętego zioma Janka – mówi Beata Lasota

Fragment dobrej czytanki wg Świętego Zioma Janka – z E wangelii wg św. Jana, rozdział

Zobaczyć pełniej przekład z inicjatywy paulistów – Wojciech Turek SSP

Ewangelia według Romcia rymowane opowieści biblijne – Stanisław Zasada

Dobra Nowina dla każdego uchem językoznawcy i mnicha – rozmowa z Piotrem Włodygą

OSB

• OPOWIADANIE

Piekło i niebo (3) – Jan Grzegorczyk

• ORIENTACJE

Odpowiedź Nadawcy o „Dziennikach Galfryda” Michała Zioło – Marcin Cielecki

„ Chopin” Janusza Olejniczaka

„ Fronda”

• SZUKAJĄCYM DROGI

Cwaniactwo w

oszukać księdza – Jacek Salij OP

• FELIETONY

Rekreacje – Grzegorz Górny

Dawaj, klecho, kasę! – Dariusz Kowalczyk SJ

Papież gra w

XXIII NIEDZIELA ZWYKŁA, 6 WRZEŚNIA 2009

sprawach wiary

zielone

– Jarosław Makowski

Rozdawał skrzydła młodzieży – Jan Góra OP

Co widzimy, co słyszymy?

Iz 35,4–7a • Ps 146 • Jk 2,1–5 • Mk 7,31–37

W te wakacje płynąłem statkiem. Rejs ze Świnoujścia do Kopenhagi, pierwszy raz tak daleko.

Elegancki prom, noc na morzu, po horyzont rozpostarty atłas wody, żadnej zmarszczki. Długie

refleksy zachodzącego słońca kładły się na bezkresnej płaszczyźnie. Wyglądało to jak gigantyczna

scenografia teatralna.

Następnego dnia zwiedzaliśmy miasto. Zwarta grupa turystów, podobna do tych, które tak

śmieszyły mnie we Wrocławiu. Dziarskim krokiem zaliczaliśmy kolejne, zaznaczone na mapie

czerwonym flamastrem miejsca warte zobaczenia. Melancholijna syrenka na kamiennym cokole,

o który rozbijały się fale, pałac Rosenborg w pachnących różami królewskich ogrodach,

Amalienborg i wykrzykujący komendy gwardziści w wielkich futrzanych czapach, dom Andersena,

którego baśnie naznaczyły moje dzieciństwo skłonnością do nostalgii, tysiące kanałów, jachtów,

starych żaglowców i rowerów.

Zobaczyć, wszystko trzeba zobaczyć, zapamiętać, zrobić zdjęcie. Przez moment uległem wrażeniu,

jakby całe to miasto było przygotowane dla nas do zwiedzania. A przecież ludzie żyli tu swoim

życiem. Oni byli tu u siebie, a my staliśmy się jedynie przypadkowymi widzami ich codzienności.

W naszej grupie był Krystian. Autystyczny chłopak w towarzystwie mamy o zmęczonej twarzy,

stukającej butami na bardzo cieniutkich obcasikach. Krystian robił wrażenie nieobecnego, kiwał się,

mruczał coś sam do siebie, czasem siadał na ziemi albo nagle zaczynał głośno klaskać. Gdzie był?

Co słyszał? Nie mieliśmy dostępu do jego świata. Przecież to nie ma sensu, męczyć tak dzieciaka,

który i tak nic nie rozumie, denerwowała się przewodniczka, paląc cienkie, damskie papierosy. Ależ

on rozumie, on wie, byliśmy już w Wenecji i Rzymie, odpowiadała mama o zmęczonej twarzy

i dało się wyczuć, że nie pierwszy raz musi się tak tłumaczyć. Czy miała jakieś dojście do jego

wnętrza, jakiś szczątkowy kontakt, niewielkie przeczucie? A może wierzyła, że nowe wrażenia coś

otworzą, uchylą drzwi i wąski promień światła wydobędzie cokolwiek z mroku zamkniętego

pokoju?

„Otwórz się” – powiedział Jezus do głuchoniemego. Na boku, osobno, palce włożył w uszy, śliną

dotknął języka. Bliski kontakt, niemal intymne dotknięcie. Ile trzeba, żeby przywrócić nas

rzeczywistości? Zakończyć spektakl w teatrze lęków, zawrócić nas z ucieczki w światy misternych

konstrukcji wyobraźni?

Wojciech Czwichocki OP

XXIV NIEDZIELA ZWYKŁA, 13 WRZEŚNIA 2009

Bez zrozumienia

Iz 50,5–9a • Ps 116A • Jk 2,14–18 • Mk 8,27–35

„Nieważne, co ludzie o mnie myślą”. „Nieważne, co inni o mnie mówią”. Mówimy tak, gdy

chcemy podkreślić naszą niezależność od ludzkich opinii, od tego, jakie inni mają zdanie na nasz

temat. Ważne, by opierać poczucie własnej wartości na tym, co sami o sobie myślimy. Oczywiście,

nasza deklarowana niezależność nie musi być niezależnością faktyczną. Nawet jeśli mówimy, że

nas nie obchodzi opinia otoczenia, to i tak możemy poczucia własnej wartości poszukiwać poza

sobą, u innych, w rolach, które odgrywamy, w wynikach, które osiągamy. Może nawet i tak się

zdarzyć, że im bardziej buńczucznie odcinamy się od zdania innych, tym bardziej nam na nim

zależy. Tacy jesteśmy i potrzeba głębokiej świadomości siebie, by móc precyzyjnie powiedzieć, na

czym nam zależy i o co nam chodzi.

Jezus zadaje uczniom pytanie: „Za kogo uważają Mnie ludzie?”. Czy Jezusem powoduje

ciekawość? Próżność? Jakaś doza narcyzmu? Nie! Tego Mu nie zarzucimy. Nie ma podstaw.

Niepewność siebie? Jakaś wewnętrzna słabość? Jeszcze niepełna moc? Był przecież podobny do

nas we wszystkim. Poszukiwał siebie, jak człowiek ciągle pytał, kim jest. Potrzebował ludzkiego

odzewu, potwierdzenia, wsparcia? Może. A może po prostu sprawdzał, czy jest rozumiany. On

i Jego przesłanie. Czy jest wyrazisty, czy Jego życie przynosi zamierzony owoc? Niestety, nie

wydaje owocu. Niestety, nie jest rozumiany. Jedni uważają Go „za Jana Chrzciciela, inni za Eliasza,

jeszcze inni za jednego z proroków”. To musiała być trudna chwila.

Jezus to samo pytanie kieruje do uczniów: „A wy za kogo Mnie uważacie?”. Tak bardzo

potrzebował zrozumienia? Przynajmniej wśród najbliższych, przyjaciół, towarzyszy życia?

Odpowiedział Mu Piotr: „Ty jesteś Mesjaszem”.

Uff, ulga. Przynajmniej ktoś rozumie. Skoro tak, Jezus może powiedzieć o sobie coś więcej. Czuł

potrzebę opowiedzenia komuś o sobie czegoś więcej. Szukał rozmówców. Jednak rozumienie

uczniów okazuje się dziwne. Piotr, choć powiedział, co powiedział, to jednak całkowicie tego nie

rozumiał. Najpierw bowiem rzekł „Ty jesteś Mesjaszem”, a zaraz potem zaczął upominać Jezusa:

„Nigdy to na Ciebie nie przyjdzie”.

Jednak nie rozumieją. Nawet najbliżsi. Gorzko być nierozumianym przez przyjaciół. A może to

normalne i po prostu należy się pogodzić, że każdy z nas niesie jakąś swoją tajemnicę, swój los,

niemożliwy do zrozumienia dla innych.

Tomasz Golonka OP

XXV NIEDZIELA ZWYKŁA, 20 WRZEŚNIA 2009

Ohne warum

Mdr 2,12.17–20 • Ps 54 • Jk 3,16–4,3 • Mk 9,30–37

Być pierwszym czy drugim, skończyć w koszulce lidera czy tylko stanąć na podium?

Zanim osądzimy uczniów, którzy nic sobie nie robią z zapowiedzi męki i zmartwychwstania, zajęci

poszukiwaniem i oceną własnego miejsca w hierarchii, może lepiej przyznajmy się, że ta historia

opowiada o nas. O tym, czego tak naprawdę nie chcemy przyjąć. Że i nam nieraz towarzyszy

pragnienie trzymania w ręku zielonego kamyka szczęścia, który będzie nasz i tylko nasz. Czy

w postawie uczniów nie chodzi o to „coś”, co można by nazwać spełnieniem, pomyślnością czy

sukcesem? Coś na kształt małej gratyfikacji wynikającej z faktu oddania wszystkiego, poświęcenia

życia, ogołocenia, podążania za Mistrzem?

Bolesna jest konfrontacja z dzieckiem. Nawet nie tyle jako symbolem pokory i niewinności, bez

pozycji i wpływu, ile raczej z kimś, kto nic nie może dla uczniów uczynić. Kto zmusza do

zastanowienia się nad motywacją działania bez perspektywy otrzymania nagrody na ziemi.

Oczywiście uprzedzam pośpiesznych krytyków, ta Ewangelia nie potępia dążenia do sukcesu.

Raczej mówi o tym, że ani sukces, ani porażka nie są kategoriami chrześcijańskimi. Jej przekaz jest

naszym testerem zbliżenia lub oddalenia od Miłości ergo wolności od swoich małych celów,

w których (a wiemy to nazbyt dobrze) sukces może być jedną z istotnych gwiazd w panteonie

bożków. Pan Jezus wskazuje na to, że wyłączne szukanie własnej pozycji i uznania promuje w nas

i naszych postawach ciasny pragmatyzm, robienia i zachowywania się zawsze „po coś”, a w efekcie

kreuje świat, w którym nie ma miejsca na bezinteresowność i jak dodaje w swoim liście św. Jakub,

spycha nas na karykaturalne pozycje „zaspokajania swoich żądz”.

Nasz dominikański mistrz Eckhart mówił, że Pan Bóg działa ohne warum („bez dlaczego”).

Rozwińmy tę myśl i dopowiedzmy, że konfrontacja z dzieckiem, przyjęciem kogoś, kto nic nie

może, jest ukrytym rachunkiem naszych postaw, bo kiedy widzieliśmy Cię nagim, chorym,

w więzieniu…

Nie bez powodu mowa tu o zmartwychwstaniu. Krzyż był, jest i będzie głupstwem. I wracać będą

do nas jak mantra słowa: „a myśmy się spodziewali”, a On miał i mógł być królem… Pusty grób,

który zapowiada Jezus, to wyzwanie rzucone każdemu z nas. I mówi dziś tyle, że jeżeli krzyż jest

zwieńczeniem, a nie tylko epizodem w życiu Mistrza, to rozkłada się na wszystkie nasze działania,

mocą „utrwalającą i ocalającą” to wszystko, co zbliża nas do Sensu, niekoniecznie zawsze

atrakcyjnego i godnego tracenia czasu.

Roman Bielecki OP

XXVI NIEDZIELA ZWYKŁA, 27 WRZEŚNIA 2009

Strona Boga

Lb 11,25–29 • Ps 19 • Jk 5,1–6 • Mk 9,38–43.45.47–48

Przynależność do Pana to wyróżnienie. Według uczniów to również duchowy bonus za dobre

uczynki i właściwe wybory. A najważniejszy z nich to stać po stronie Chrystusa. Dlatego oburzają

się, gdy ktoś spoza ich grona głosi oraz czyni znaki i cuda w imię Jezusa. W tle pojawia się

prawdopodobnie żal, że inni mają dostęp do łaski za darmo, a uczniowie musieli wszystko

zostawić, by pójść za Panem.

Nie sposób nie przyznać im racji, a jednak Jezus tego nie czyni, On rozszerza ich myślenie, zmienia

również i nasze postrzeganie świata i chrześcijan w świecie. Warto więc przyjrzeć się pokusie

budowania wspólnoty wierzących przez oddzielanie się od innych, integrację jedynie w obrębie

sobie podobnych. Wtedy też z łatwością przychodzi piętnowanie tych, którzy znaleźli się poza –

można ich nazwać grzesznikami, ateistami, agnostykami, heretykami itd. Odłączyć i wypchnąć

poza nawias łaski. Ten rodzaj negacji to najłatwiejsza droga do budowania swojej tożsamości

i przekonania, że jesteśmy po właściwej stronie. A świat widziany z tej strony dzieli się na

katolików i innych, na dobrych i złych. Dobrzy chodzą do kościoła w niedzielę, źli idą na spacer

albo wyjeżdżają nad wodę. Świat tak zredukowany staje się więzieniem, pułapką, w której

nieustannie trzeba pilnować swojej dobrej strony i odcinać się od tego, co inne.

Problem tkwi jednak w tym, że jedyną stroną Boga jest człowiek i to zarówno ten święty, jak i ten

zagubiony oraz błądzący. Pan Jezus objawia więc początkującym misjonarzom zasadę

nielimitowanego dobra. Bóg działa tam, gdzie chce i tak, jak chce, zdarza się, że przemawia spoza

granic wspólnoty Kościoła. To trudna lekcja, gdyż Kościół wierzy, że posiada pełnię środków

zbawienia, a więc to, co potrzebne do znalezienia Boga, po prostu już ma. Czy Boga można jednak

mieć albo posiadać? Jezus koryguje zapędy uczniów i wzywa do praktykowania tej zasady, która

pozwala widzieć dobro nawet wtedy, gdy jest „nienasze”. Ten rodzaj wrażliwości uwalnia Boga

spod władzy człowieka. Bóg pozostaje sobą i znajduje indywidualny kod dostępu do ludzkiego

wnętrza. Łaska nie traci darmowości. Nie jest wyłącznie dla zaufanych, jest raczej otwartością

Boga. Bóg staje się „łatwy”, jest do wzięcia, do znalezienia. A jednocześnie na różne sposoby szuka

człowieka, także na te niekościelne sposoby.

Tomasz Zamorski OP

ROZMOWA W DRODZE

Literatura jest dla mnie formą duchowej higieny

rozmowa z Michałem Zioło OCSO

Ojciec Michał Zioło: od jakiegoś czasu mnich w opactwie trapistów w Aiguebelle, pisarz

w chwilach wolnych, a chyba od zawsze baczny obserwator naszej codzienności kształtowanej

przez to, co w nas piękne i co w nas ułomne. Słowem: przewodnik po pustyni, którą nosimy w sobie.

Ojcowie pustyni powiadali, że pustynia to albo „raj”, albo „piekło”, albo jedno i drugie zarazem.

Miejsce, gdzie można spotkać Boga, ale i gdzie można napotkać diabła; gdzie granica między

dobrem a złem jest wyraźna i czytelna jak nigdzie. W końcu, miejsce, gdzie nie można ukryć się za

pożyczoną tożsamością. Czym ta pustynia, której tak w nas pełno, jest dla Ojca?

Odpowiem natychmiast, bo to się nosi w sercu. Pustynia dla mnicha nie jest stanem permanentnego

pomieszkiwania, lecz przestrzenią i czasem do przejścia. Duchowy cykl mnicha to przejście od

pustyni do ogrodu, a z niego znów wychodzi się na pustynię. W naszej duchowości jest zachowana

pewna istotna równowaga, dlatego że Bóg ma nam do zakomunikowania ważne rzeczy o nas na

pustyni, ale także…

… o nas w ogrodzie.

Właśnie. I o tym trzeba pamiętać. Ważne więc, kiedy jesteśmy na pustyni, by mieć świadomość, że

jest ogród, gdy zaś przebywamy w ogrodzie, że jest pustynia. To bardzo pedagogiczne.

Innymi słowy, mając na uwadze „jasną stronę mocy”: przed nami droga od ogrodu do ogrodu i…

pustynia.

Tyle że pustynia nie jest do zamieszkania. Ona jest do przejścia.

Dlaczego?

Ponieważ z ogrodu zostaliśmy wygnani, więc… nie można się tak naprawdę nigdzie zakorzenić.

Dlatego pustynia? Dlatego wędrówka?

Mnich – choć nie tylko on – jest „człowiekiem w ruchu”. Cały czas determinuje go jakaś dynamika,

siła, która w nim jest i którą Pan Bóg przez zmiany czasu, miejsca oraz przestrzeni w wiadomy

sobie sposób kanalizuje… Inaczej by nas rozerwało na kawałki.

No dobrze, ale jak homo viator, który zamieszkuje nie pustelnie na obrzeżach miast czy też

w pewnym oddaleniu od nich, ale w samym ich sercu, jak ktoś taki ma rozeznać w sobie ów „ruch

pustyni”, drogę przez pustynię do oazyogrodu i potem do kolejnej oazy, która prawem wzrostu ma

go otwierać na kolejne, wciąż nowe przestrzenie? Jak właśnie ten „mnich w mieście”, człowiek

współczesny, ma sobie radzić z jaskrawymi światłami miast, słowami, które pobrzmiewają

w kakofonii dźwięków? Jak ma wyłonić prawdziwe słowa i światła, te, które będą mu

drogowskazami?

Podam taki przykład. Przed przylotem do Polski spałem w pokoju hotelowym w Lyonie. Blisko

lotniska. Lotnisko to rzeczywiście symbol, powiedziałbym…

… transgresji.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: