wpływ nastrojów.pdf

Wybory prezydenckie w 1989 roku

Wybory prezydenckie z 1989 roku

Podczas głosowania 19 lipca 1989 r. potwierdziły siê obawy co do lojalno¶ci posłów i sojuszników PZPRu

– kandydatura Jaruzelskiego na urz±d prezydenta przeszła jednym głosem. Po raz pierwszy

wybierano za pomoc± anonimowych kart, na których były trzy opcje: jestem za, jestem przeciw,

wstrzymujê siê. U¿yto urny, liczenie głosów było jawne i transmitowane przez TVP. Nie obyło siê bez

manifestacji: Gabriel Janowski wrzucaj±c swoj± kartê do skrzynki krzykn±ł Jestem za Lechem Wałês±!,

czterech posłów w ogóle nie przyszło na głosowanie - w zamian przysłali list z informacj±, ¿e nie maj± na

kogo głosowaæ, gdy¿ Jaruzelski jest odpowiedzialny za wprowadzenie stanu wojennego. Na sali było 544

posłów i senatorów, oddano 537 wa¿nych głosów: 270 głosów za, 233 głosy przeciw, 34 posłów i

senatorów wstrzymało siê od głosu.

Wynik wyborów i nastroje społeczne spowodowały, ¿e Jaruzelski całkowicie wycofał siê z reform

społecznych przeprowadzanych przez rz±d Tadeusza Mazowieckiego. Jaruzelski nazywał swoj±

prezydenturê piorunochronem, poniewa¿ starł siê zagwarantowaæ faktyczn± realizacjê porozumieñ

Okr±głego Stołu. Kadencja miała trwaæ sze¶æ lat, a zgodnie z prawem prezydent miał ogromny wpływ na

tworzenie rz±du, posiadał prawo veta wobec ustaw, du¿e uprawnienia w polityce zagranicznej, w razie

stanu wyj±tkowego mógł rz±dziæ krajem. Instytucja prezydenta była pomy¶lana jako zabezpieczenie

pañstwa przed negatywnymi skutkami gwałtownych przeobra¿eñ politycznych. Jaruzelski nigdy nie

skorzystał z instytucji veta - podporz±dkował siê całkowicie demokratycznym mechanizmom

ustrojowym, nie próbował hamowaæ reform, odbywały siê one za jego przyzwoleniem. Z ustrojowego

punktu widzenia ta prezydentura była bardzo słaba, co przyczyniło siê do skrócenia jej kadencji. Bardzo

wa¿n± rolê odegrała opinia publiczna, która domagała siê rezygnacji Jaruzelskiego oraz przeprowadzenia

nowych, całkowicie wolnych wyborów parlamentarnych. 27 wrze¶nia 1990 roku Sejm znowelizował

Konstytucjê, zmieniono zasady wyboru prezydenta, wykre¶lono elekcjê poprzez Zgromadzenie

Narodowe, wpisano powszechne i bezpo¶rednie wybory.

Zgodnie z ustaleniami Okr±głego Stołu Jaruzelski wysun±ł kandydata na premiera – Czesława

Kiszczaka. Był on drug± osob± w PZPR: doprowadził do rozmów przy Okr±głym Stole, reprezentował

bardzo liberaln± politykê rozmów z opozycj± i miał w¶ród niej poparcie. Pojawił siê sprzeciw Solidarno¶ci,

poniewa¿ osoba premiera nie była czê¶ci± kontraktu Okr±głego Stołu, przeciwko Kiszczakowi

wypowiedzieli siê tak¿e koalicjanci PZPRu. Niepowodzenie kandydatury Kiszczaka to moment kiedy

Jaruzelski zrezygnował z wpływu na reformy w pañstwie, wróciła koncepcja Michnika z artykułu Wasz

prezydent – nasz premier. Osoby, które wcze¶niej krytykowały takie d±¿enie, m.in. główny

oponent – Tadeusz Mazowiecki – zaczêły wypowiadaæ siê pozytywnie o takim rozwi±zaniu,

równie¿ Lech Wałêsa poparł tak± inicjatywê wspólnie z braæmi Kaczyñskimi. Na czele klubu

parlamentarnego Solidarno¶æ w Sejmie stał wtedy Bronisław Geremek, postrzegany jako osoba, która

ma podj±æ siê misji stworzenia nowego rz±du. Lech Wałêsa zaproponował jednak Tadeusza

Mazowieckiego na stanowisko premiera, poniewa¿ był jego głównym doradc± podczas obrad Okr±głego

Stołu.

Rz±d mazowieckiego

24 sierpnia 1989 roku powstaje rz±d Tadeusza Mazowieckiego

• Tadeusz Mazowiecki (Solidarno¶æ) - prezes Rady Ministrów PRL

• Leszek Balcerowicz (Solidarno¶æ) - minister finansów publicznych,

• Czesław Janicki (ZSL) - minister rolnictwa, gospodarki ¿ywno¶ciowej i le¶nictwa,

• Jan Janowski (SD) - minister - kierownik Urzêdu Postêpu Naukowo-Technicznego i Wdro¿eñ,

• Czesław Kiszczak (PZPR) - minister spraw wewnêtrznych,

• Jacek Ambroziak (Solidarno¶æ) - szef Urzêdu Rady Ministrów,

• Artur Balazs (Solidarno¶æ RI) - minister ds. socjalnych i cywilizacyjnych wsi,

• Aleksander Bentkowski (ZSL) - minister sprawiedliwo¶ci,

• Izabela Cywiñska (Solidarno¶æ) - minister kultury i sztuki,

• Aleksander Hall (Solidarno¶æ) - minister ds. współpracy z organizacjami politycznymi i

stowarzyszeniami,

• Bronisław Kamiñski (ZSL) - minister ochrony ¶rodowiska i zasobów naturalnych,

• Andrzej Kosiniak-Kamysz (ZSL) - minister zdrowia i opieki społecznej,

• Marek Kucharski (SD) - minister ds. organizacji resortu ł±czno¶ci,

• Jacek Kuroñ (Solidarno¶æ) - minister pracy i polityki socjalnej,

http://www.wos.org.pl

Kreator PDF

Utworzono 8 April, 2009, 10:36

• Aleksander Mackiewicz (SD) - minister rynku wewnêtrznego,

• Jerzy Osiatyñski (Solidarno¶æ) – minister - kierownik Centralnego Urzêdu Planowania,

• Aleksander Paszyñski (Solidarno¶æ) - minister gospodarki przestrzennej i budownictwa,

• Henryk Samsonowicz (Solidarno¶æ) - minister edukacji narodowej,

• Florian Siwicki (PZPR) - minister obrony narodowej,

• Krzysztof Skubiszewski (bezpartyjny) - minister spraw zagranicznych,

• Tadeusz Syryjczyk (Solidarno¶æ) - minister przemysłu,

• Marcin ¦wiêcicki (PZPR) - minister współpracy gospodarczej z zagranic±,

• Witold Trzeciakowski (Solidarno¶æ) - minister-członek Rady Ministrów, od grudnia 1989

przewodnicz±cy Rady Ekonomicznej,

• Franciszek Wiel±dek (PZPR) - minister transportu, ¿eglugi i ł±czno¶ci

Krzysztof Skubiszewski prowadził delikatn± politykê zagraniczn±: pierwsze umowy dotyczyły współpracy

z Niemcami, utrzymywano tak¿e dobr± współpracê z ZSRR. Dzi¶ politolodzy uwa¿aj±, ¿e Mazowiecki nie

wykorzystał szansy jak± dostał zostaj±c premierem, tempo reform mogło byæ o wiele szybsze. W

sierpniu 1989 Mazowiecki podczas rozmowy z Wałês±, który próbował nakłoniæ go do nieco innych

nominacji, powiedział: mogê byæ premierem dobrym albo złym, ale nie zgodzê siê byæ premierem

malowanym. Był to pierwszy moment, kiedy Mazowiecki ujawnił swoj± liniê rz±dzenia. Rz±d

Mazowieckiego cieszył siê ogromnym zaufaniem społecznym; w momencie powoływania gabinetu miał

poparcie na poziomie 84%.

Gruba kreska – oddzielenie tego co było od tego, co czyniæ bêdzie nowy rz±d – było to

pojêcie stworzone przez Mazowieckiego i wypowiedziane podczas expose: Rz±d, który utworzê, nie

ponosi odpowiedzialno¶ci za hipotekê, któr± dziedziczy. Ma ona jednak wpływ na okoliczno¶ci, w których

przychodzi nam działaæ. Przeszło¶æ odkre¶lamy grub± lini±. Odpowiadaæ bêdziemy jedynie za to, co

uczynili¶my, by wydobyæ Polskê z obecnego stanu załamania.

Ostatnie reformy ustrojowe:

• 29 grudnia 1989 nowelizacja Konstytucji: usuniêto cały tekst preambuły o przyja¼ni z ZSRR,

socjalistycznym charakterze pañstwa itd.; zmieniono godło Polski (przywrócono koronê orłowi), wrócono

do pluralizmu politycznego i zasad demokratycznego pañstwa prawa

• przebudowa struktur aparatu pañstwowego w terenie - głównym celem Solidarno¶ci była

decentralizacja pañstwa; 27 maja 1990 odbyły siê wybory samorz±dowe - frekwencja wyniosła 42%

poniewa¿ ludzie nie do koñca rozumieli ideê samorz±dno¶ci; pojawia siê samorz±d terytorialny,

podstawow± jednostk± była gmina

• powszechne i bezpo¶rednie wybory głowy pañstwa - I tura 25 listopada 1990 - frekwencja 66%,

II tura 1 grudnia – przechodz± do niej Lech Wałêsa i Stanisław Tymiñski; frekwencja 53%

• 27 stycznia 1990 r. odbył siê ostatni zjazd PZPR, jednogło¶nie rozpocz±ł siê konwent zało¿ycielski

nowej partii – Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej (SDRP) – której

przewodnicz±cym został Aleksander Kwa¶niewski, a Leszek Miller sekretarzem generalnym

• w 1990 roku mieli¶my ponad 200 partii politycznych w Polsce, jako pierwsze rejestruj± siê KPN,

UPR (jako stowarzyszenie), PSL, SP

• wybory parlamentarne w 1991 r. przeprowadzono w oparciu o formułê wyborów

demokratycznych; był to ostatni etap reform ustrojowych

http://www.wos.org.pl

Kreator PDF

Utworzono 8 April, 2009, 10:36

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: