Etyka Wykład 11 – 14.05.2009r.
Przysięga hipokratejska wciąż „aktualna”
Kodeks Etyki Lekarskiej
art. 2. pkt. 2
największym nakazem dobro chorego
Technologizacja, technizacja – dobro staje się coraz mniej oczywiste
Choroba – dezintegruje fizycznie i psychicznie, poczucie obcości
Boski wgląd, realizowanie w sposób oczywisty
Medycyna próbuje ogarnąć problemy związane z problemami życia. Sięga każdej fazy życia, nawet fazy preegzystencji – prokreacji.
Medycyna a początek życia
Narastająca tendencja (światowa Organizacja Zdrowia) bezpłodność uznana za chorobę społeczną – choroba więc należy z nią walczyć
Czy etyczne, aby regulować płodność?
Techniki wspomaganika płodności zapołodnienie
Zapłodnienie naturalne – prawo każdego gatunku, podstawą każdego gatunku
Posiadanie potomstwa – jeden z elementarnych praw, do którego ma się prawo, Gdy nie można realizować tej potrzeby naturalnie -> wspomagania -> problem etyczny
Sztuczne zapłodnienie
- in vitro
- in vivo
do zapłodnienia naturalnego 1) ciągły proces 2) proces w ciele kobiety
Zapłodnienie sztuczne – jeden z tych czynników zaburzony
in vivo – w ciele kobiety
sztuczna inseminacja specjalnym narzędziem
in vitro – poza organizmem kobiety
sztuczne zapłodnienie
- homologiczne – gamety pochodzące od małżonków
- heterologiczne – jedna z gamet (albo obie) pochodzi od zewnętrznego dawcy – 3 możliwe warianty
(+) bezpłodni mają dziecko, mogą je wychować itp. itd.
surogatka (?) matka zastępcza
„wszczepienie” matce lub matce zastępczej
Katolicki – nie jest to moralne
Poczęcie powinno być aktem fizycznym łącząca fizycznie osoby z więzią emocjonalną
Ciało źródłem występków
Platońska z arystetolowską
człowiek – ciało, nie wolno deprecjonować „funkcji” cielesnych, wzmacniają to co duchowe
w platońskiej też się nie deprecjonuje ciała
uczta platońska
aby doświadczyć cudu prawdziwej miłości zaczynamy od zmysłowego pożądania, popęd animalny
doświadczając miłości zmysłowej uświadczamy się w marności miłości zmysłowej, ale i doświadczamy miłości duchowej, dojrzewanie do miłości duchowej przez miłość fizyczną
Dojrzewanie do bezinteresownego działania w rodzinie
Wyrazem platońskiej miłości – bezinteresowność i ofiarność
Sam proces poczęcia stechnologizowany ale i technologiczne spojrzenie na potomstwo
Równia pochyła
Jeżeli nie można naturalnie począć (nieprzewidywalność, sam akt miłości potomek owocem miłości, jej przedłużeniem)
racjonalizacja
50% naturalnym odrzuceniem
Produkcja kilku zarodków
Czy chcemy mieć tyle dzieci?
Nie wiadomo w ilu przypadkach zarodków implantacja będzie skuteczna
Możliwość selekcji, a naturalnie wadliwe podlegają naturalnemu poronieniu
W zarodka dziś możliwość wykryccia wad. Pokusa selekcji – programowanie dzieci. W przypadku naturalnego – nie ma tej możliwości
Praktyki eugeniczne – urodzenia geniusza...
dyskryminacja życia w początkowej fazie ale i „złych” genów
-> nazizm
Może to doprowadzić nawet do upadku gatunku ludzkiego, rasistowskie podejście.
Zaczynamy od celu – chcemy mieć potomstwo -> chcemy potomstwo wyselekcjonowane -> zasada dyskryminacji w ogóle w życiu eksterminacja sąsiadów np. za kolor oczu (argumentacja równi pochyłej)
\rozwój ciąży
- jak ma się rozwijać?
- Czy może źródło probl. Etycznych?
Zarodek wszczepiając matce zastępczej...
Wynajęcie brzucha...
wraz z rozwojem ciąży może pojawić się instynkt macierzyński, staje się elementem jej ciała, więź z dzieckiem
Narastająca więź emocjonalna – może potraktować jako własne i nie chcieć się z nim rozstać
Czy dziecko może być przedmiotem transakcji?
Czyje to dziecko w zasadzie?
Problem etyczno – prawny
czy prawo może ingerować w taką złożoną sprawę? Czy ma ku temu środki?
Dziecko efektem wewnętrzenej przemiany kobiety
Wszystkie strony są poszkodowane
Nie da się jednoznacznie rozwiązać tego dylematu. Należy unikać sytuacji prowadzących do takich dylematów etyczno – prawnych
Ale bezpłodność chorobą, więc powinno się z nią walczyć, leczyć ją
Inni: in vitro nie jest metodą leczenia bezpłodności tylko danie jej możliwości posiadania dziecko bezpłodna jest dalej
Z drugiej strony leczenie umożliwieniem realizacji ostatecznego celu. Bo nie każda owulacja ma się kończyć zapłodnieniem i potomkiem. Ale ostatecznie ma dać potomstwo.
In vitro może wyeliminować zarodek z daną wadą genetyczną.
Diagnostyka preimplantacyjna
4-6 komórek zarodka
oddzielenie 1-2 komórek – analiza genetyki, anomalie liczby chromosomów – z. Downa, Turnera..
mutacje poszczególnych genów – mukowiscydoza, pląsawica, TaySachsa
Zabezpiecza się przed urodzeniem dziecka z 1 z tych poważnych chorób. Wykrycie – odrzucenie, uśmiercenie
Produkcja kilku – selekcja
Problem uśmiercenia czy mechanicznej redukcji?
Katolicy – życie od zapłodnienia, unicestwienie zarodka -> zabójstwo
Rozwój pod wpływem greckiej
św. Tomasz z Akwinu – samo zapłodnienie nie jest jeszcze życiem, życie od momentu, gdy Bóg tchnie duszę w osobnika, wyznaczono granice w zależności od płci
40 dzień – mężczyźni
89 dzień ciąży – kobiety
życie od zapłodnienia – z obawy przed technologizacją, że nie będziemy cenić człowieka, za to jaki jest, ale za sepsół cech, zachwianie godności ludzkiej jako takiej, całościowej.
Skoro Bóg nadaje status osobnikowi, to człowiek nie pownien w to ingerować, powinno się zdawać na zapłodnienie naturalne.
Biskupi przestrzegali przed in vitro nazywając jak produkty Frankensteina
Ogłaszajć to -> uderzenie w godności dzieci, które były potem swoiście napiętnowanie, choć same nie są winne temu jak zostały poczęte. Dzieci doświadczyły najgorszych konsekwencji tej debaty.
Czy zarodek nieimplantowany jest już człowiekiem?
Kościół – życie od poczęcia
-> płód obdarzyć osobowością prawnej, kobieta w ciąży pije, pali, źle się prowadzi – pozwanie jej i ukaranie, dziecko mając dowody na to – też może skarżyć
Zasada potencjalności – gdy pojawia się zarodek – w miarę rozwoju będzie nabierać cech ludzkich zgodnie ze swoim kodem genetycznym, istota ludzka od poczęcia
Neurologicznie – gdy zawiązki ukł. Nerwowego – narodziny biologiczne człowieka
Antropozoonycho...??? - człowiek – zdolność myślenia, za co odpowiada CUN – zapoczątkowanie istoty ludzkiej
Ukł. Krążenia – serce ludzkie – przeciwstawiony rozumowi, kochaj a nie racjnalizuj, bezinteresowność i milość
Elementy mitologizacji byłi i są dzisiaj.
Język nauki – język naszych wyobrażeń dzięki zaangażowaniu zmysłowemu -> emocje -> serce
Kryterium związane z narodzinami – człowiek gdy względnie samodzielne – osobny organizm, przestaje być elementem organizmu matki, przecięcie pępowiny
Człowieczeństwo aksjologiczne – warotści, które przejmujemy uznają za człowieka
coiioc