MIKROEKONOMIA Teoria decyzji konsumenta.pdf

(328 KB) Pobierz
MIKROEKONOMIA Teoria decyzji konsumenta
Kontakt
MIKROEKONOMIA
- wykład
Konsultacjepiątek10:30 12:00p.82
12:00p.82
wykład
Tel.7538311lub7538252(sekr.
Katedry)
Katedry)
DrMagdalena Rękas
Rękas
rekas@ae.jgora.pl
¡ www.ae.jgora.pl
www.ae.jgora.pl
KATEDRAMIKROEKONOMII
KATEDRAMIKROEKONOMII
2
Literatura podstawowa:
Zagadnienia:
Red.Roman Milewski
Milewski „Podstawyekonomii”
„Podstawyekonomii”
Wyd.PWN2002
¡ HalR.
¡ Blok1:Teoriadecyzjikonsumenta
HalR. Varian
Varian „Mikroekonomia”
„Mikroekonomia”
PWN2005
¡ W.
,S.Marks„Ekonomia
menedŜerska”PWEWarszawa1998
Samuelson ,S.Marks„Ekonomia
¡ Blok2:Teoriadecyzjiproducenta
menedŜerska”PWEWarszawa1998
¡ L.
„Mikroekonomia”Wyd.
AFTJeleniaGóra2001
Balicki ,W.
,W. Tyc
Tyc „Mikroekonomia”Wyd.
AFTJeleniaGóra2001
¡ ElŜbietaCzarny„Mikroekonomia”PWN
¡ Blok3:Rynekczynnikówprodukcji
ElŜbietaCzarny„Mikroekonomia”PWN
2006r.
2006r.
¡ B.Czarny,R.
„Podstawy
ekonomii”PWEWarszawa2002
Rapacki „Podstawy
¡ Blok4:Rynekiefektywność
ekonomii”PWEWarszawa2002
3
4
Decyzje publiczne a prywatne
=>
nastawionenawzrost
nastawionenawzrost
dobrobytuspołeczeństwa
dobrobytuspołeczeństwa
¡ Decyzjeprywatne
TEORIA
DECYZJIKONSUMENTA
TEORIA
=>
nastawionenarealizacje
DECYZJIKONSUMENTA
nastawionenarealizacje
indywidualnychkorzyści
indywidualnychkorzyści
a)
a) Ukonsumenta
Ukonsumenta – maks.korzyści
maks.korzyści
zkonsumpcji;
b) Uproducenta
maks.zysku
orazrozwójitrwanienarynku;
orazrozwójitrwanienarynku;
5
6
1
MIKROEKONOMIA
¡ Konsultacjepiątek10:30
¡ Tel.7538311lub7538252(sekr.
DrMagdalena
¡ E mail
mail :
: rekas@ae.jgora.pl
¡ Red.Roman
Blok1:Teoriadecyzjikonsumenta
Wyd.PWN2002
PWN2005
W. Samuelson
Blok2:Teoriadecyzjiproducenta
L. Balicki
Blok3:Rynekczynnikówprodukcji
B.Czarny,R. Rapacki
Blok4:Rynekiefektywność
¡ Decyzjepubliczne
Decyzjepubliczne =>
Decyzjeprywatne =>
b)
Uproducenta – maks.zysku
123317229.006.png 123317229.007.png 123317229.008.png 123317229.009.png
KONSUMPCJA – zaspakajanie potrzeb
zaspakajanie potrzeb
Konsument i jego zachowanie
Konsument
Konsument–
jednostka(np.:gospodarstwo
domowe)podejmującadecyzję
odokonaniuzakupu.
Funkcjegospodarstwadomowego:
KONSUMPCJAINDYWIDULANA
dotyczyjednostki
dotyczyjednostki
Funkcjegospodarstwadomowego:
dotyczy
grupy(np.:oświetlenieulic,obrona
Konsumpcyjna – zaspokojeniepotrzeb
grupy(np.:oświetlenieulic,obrona
narodowa,policja).
Produkcyjna – zdobycieśrodków
umoŜliwiających realizacjękonsumpcji.
narodowa,policja).
7
8
Teoria racjonalnego zachowania
konsumenta
Modelczłowieka(konsumenta)działającego
wgospodarcerynkowej
totzw. homo
podstawy modelu
1) Zasobysąograniczone,apotrzeby
nieograniczone.
2) Konsumentmusidokonywaćwyboru,
azkaŜdymwyboremłączysiękoszt
alternatywny.
3) Konsumentpostępujeracjonalnie,
czylizgodniez:
V preferencjamiiumiejętnościamiich
uszeregowania,
V moŜliwościaminabywczymi
(uwzględniadochódicenydóbr).
homo oeconomicus
oeconomicus
podmiotgospodarczy,któredziałanarynku
• jestwolnypodwzględemekonomicznym
imoŜesamodzielniepodejmowaćdecyzje
wodniesieniudocelówiprzedmiotów
swejwłasności
• dąŜydoosiąganiaindywidualnych
korzyści
• ponosiodpowiedzialnośćzaskutkidecyzji
• dokonujeracjonalnychwyborów
(uwzględniającnp.cenędobra,dochód,
preferencje,waloryuŜytkowe,jakość
dobra)
oeconomicus
9
10
10
U ś YTECZNO ŚĆ
CELKONSUMENTA
maksymalizacjakorzyści
(uŜyteczności,satysfakcji)
UŜyteczność określa
subiektywnezadowolenie,
poŜytek,satysfakcję,korzyść
uzyskanąztytułu konsumpcji
określonejilościdanegodobra.
(uŜyteczności,satysfakcji)
czerpanejzkonsumpcji
czerpanejzkonsumpcji
określonegokoszykadóbr.
określonegokoszykadóbr.
11
11
12
12
2
Konsument i jego zachowanie
KONSUMPCJA
¡ KONSUMPCJAINDYWIDULANA
KONSUMPCJAZBIOROWA– dotyczy
¡ KONSUMPCJAZBIOROWA
¡ Konsumpcyjna
¡ Produkcyjna
Teoria racjonalnego zachowania
konsumenta - podstawy modelu
Cechymodelu„homo oeconomicus
Cechymodelu„homo
UŜyteczność
maksymalizacjakorzyści
123317229.001.png
TEORIE U ś YTECZNO Ś CI
Rodzaje u Ŝ yteczno ś ci:
TeoriauŜytecznościkardynalnej – mierzy
uŜytecznośćwsposóbobiektywny
(ilościowy)posługującsięjednostkązwaną
UTYLE(wekonomii),
HEDONY(StanisławLem – odhedonizmu),
WPIENIADZU(sporadycznie!).
¡ TeoriauŜyteczności
MUc) –
całkowitezadowoleniejakieosiąga
konsumentzkonsumpcjiokreślonej
ilościdanegodobra.
MUk) –
jesttoprzyrostuŜyteczności
całkowitej,wynikającyznabycia
ikonsumpcjidodatkowej,jeszcze
jednejjednostkidanegodobra,
ponaddotychczasowąjegoilość.
JesttowięcuŜytecznośćuzyskana
TeoriauŜyteczności ordynalnej
ordynalnej
(porządkowej) rezygnujezmierzenia
uŜytecznościopierającsięnaopisywaniu
iporządkowaniusubiektywnychpreferencji .
Badakiedykonsumentjesttaksamo,mniej
lubbardziejzadowolony.
JesttowięcuŜytecznośćuzyskana
zostatniejjednostkitegodobra.
13
13
14
14
Przykład – pomiar u Ŝ yteczno ś ci!
pomiar u Ŝ yteczno ś ci!
Prawo malej ą cej u Ŝ yteczno ś ci kra ń cowej
(tzw. I prawo
(tzw. I prawo Gossena
Gossena )
Badaniupoddanokonsumentówlodów
W miaręwzrostukonsumpcjidanego
dobrauŜytecznośćcałkowitarośnie.
Wzrosttenjestjednakcoraz
wolniejszy,cooznacza,
ŜeuŜytecznośćkrańcowakolejnych
jednostekdobrazmniejszasię
wrazzewzrostemilości
konsumowanegodobra.
Liczba
lodów
1
2
3
4
5
6
MUc
9
15
18
20
20
11
MUk
+6
+3
+2
0
9
15
15
16
16
I PRAWO GOSSENA
wyja ś nia dwa problemy ekonomiczne:
I PRAWO GOSSENA
PARADOKS WARTO Ś CI
wyja ś nia dwa problemy ekonomiczne:
A. Smith
Smith w„Bogactwienarodów..”.
w„Bogactwienarodów..”.
zastanawiałsię:
zastanawiałsię:
¡ PARADOKSWARTOŚCI
PARADOKSWARTOŚCI
Dlaczegowoda,takuŜyteczna
iniezbędnadlaŜycia,matakniską
iniezbędnadlaŜycia,matakniską
cenę,adiamenty,wcalenie
¡ NADWYśKĘKONSUMENTA
NADWYśKĘKONSUMENTA
cenę,adiamenty,wcalenie
koniecznedlaŜycia,mającenę
koniecznedlaŜycia,mającenę
znaczniewyŜszą?
znaczniewyŜszą?
17
17
18
18
3
¡ UŜytecznośćcałkowita(
UŜytecznośćcałkowita( MUc
¡ TeoriauŜytecznościkardynalnej
UŜytecznośćkrańcowa( MUk
¡ UŜytecznośćkrańcowa(
(porządkowej)
zostatniejjednostkitegodobra.
Prawo malej ą cej u Ŝ yteczno ś ci kra ń cowej
Przykład
Liczba
lodów
MUc
15
18
20
20
11
A.
Dlaczegowoda,takuŜyteczna
123317229.002.png
PARADOKS WARTO Ś CI (2)
PARDOKS WARTO Ś CI - WNIOSEK
ZaleŜytoodkrzywychpopytuipodaŜy
orazichpunktuprzecięcia(stan
Podstawąustaleniaceny
kaŜdegotowarujestuŜyteczność
orazichpunktuprzecięcia(stan
równowagi).
Podstawąustaleniaceny
równowagi).
¡ Diamentysąbardzorzadkieikoszt
kaŜdegotowarujestuŜyteczność
krańcowaostatniejjednostki
Diamentysąbardzorzadkieikoszt
uzyskaniadodatkowejjednostkijest
krańcowaostatniejjednostki
dobra,któraznajdzienabywcę
uzyskaniadodatkowejjednostkijest
wysoki,tymczasemwodajestrelatywnie
wysoki,tymczasemwodajestrelatywnie
obfita,azatemwymaganiŜszychkosztów.
dobra,któraznajdzienabywcę
narynku.
obfita,azatemwymaganiŜszychkosztów.
¡ KonsumentówwodyjestbardzoduŜoijej
KonsumentówwodyjestbardzoduŜoijej
MUk
narynku.
stosunkowoniska.Konsumentów
diamentówjestniewielu,stad
na
diamentywysokieiichcenawysoka.
MUk na
P= MUk
MUk
diamentywysokieiichcenawysoka.
¡ UŜytecznośćwodyniewpływanajejcenę
UŜytecznośćwodyniewpływanajejcenę
czypopyt,atylko
krańcowauŜyteczność
ostatniejjednostki
ostatniejjednostki (np.1litra)wody
(np.1litra)wody
określa jej
jej cenę.
cenę.
19
19
20
20
NADWY ś KA (RENTA) KONSUMENTA
JesttoróŜnicamiędzycałkowitą
uŜytecznościąuzyskanązdanej
CELKONSUMENTA
uŜytecznościąuzyskanązdanej
ilościdobraijegocałkowitąceną.
ilościdobraijegocałkowitąceną.
maksymalizacjakorzyści
(uŜyteczności,satysfakcji)
Powstajeonawskutektego,Ŝe
otrzymujemywięcejuŜytecznościniŜ
(uŜyteczności,satysfakcji)
czerpanejzkonsumpcji
otrzymujemywięcejuŜytecznościniŜ
nasdanedobrokosztuje.Wynikato
czerpanejzkonsumpcji
określonegokoszykadóbr.
nasdanedobrokosztuje.Wynikato
zfaktu,iŜpłacimytakąsamącenę
określonegokoszykadóbr.
zfaktu,iŜpłacimytakąsamącenę
zakaŜdąjednostkędobra,
zakaŜdąjednostkędobra,
ale„wcześniejsze”jednostkidobra
ale„wcześniejsze”jednostkidobra
majądlanaswiększąwartość
majądlanaswiększąwartość
(uŜyteczność)niŜtaostatnia.
(uŜyteczność)niŜtaostatnia.
21
21
22
22
Optymalizacja celu konsumenta
wymaga decyzji tj.:
POZIOM I STRUKTURA
KONSUMPCJI BIE śĄ CEJ ZALE ś Y OD:
wymaga decyzji tj.:
KONSUMPCJI BIE śĄ CEJ ZALE ś Y OD:
GUSTYIPREFERENCJE opisywane
opisywane
Określeniepoziomuistruktury
konsumpcjibieŜącej.
krzywepreferencji;
¡ DOCHÓDKONSUMENTA
konsumpcjibieŜącej.
¡ Wybórilościczasupracyiczasu
DOCHÓDKONSUMENTA I CENY
CENY
Wybórilościczasupracyiczasu
wolnego.
POSZCZEGÓLNYCHDÓBR opisywane
opisywane
wolnego.
¡ Podjęciedecyzjiowielkości
liniebudŜetową;
¡ CZYNNIKIPOZADOCHODOWE:
Podjęciedecyzjiowielkości
oszczędnościjakowarunek
CZYNNIKIPOZADOCHODOWE:
OBIEKTYWNE:
oszczędnościjakowarunek
niezbędnydlaoptymalizacji
płeć,wiek,zawód,
wykształcenie,miejscepracy,miejsce
niezbędnydlaoptymalizacji
konsumpcjiprzyszłej.
wykształcenie,miejscepracy,miejsce
zamieszkania,zwyczaje,przyzwyczajenia,
konsumpcjiprzyszłej.
zamieszkania,zwyczaje,przyzwyczajenia,
czynnikispołeczno
czynnikispołeczno kulturalne;
kulturalne;
23
23
skłonnośćdooszczędzania
iinwestowania,przezorność,skąpstwo.
24
24
iinwestowania,przezorność,skąpstwo.
4
¡ ZaleŜytoodkrzywychpopytuipodaŜy
MUk jestniska,awięccenawodyjest
jestniska,awięccenawodyjest
stosunkowoniska.Konsumentów
diamentówjestniewielu,stad MUk
P=
czypopyt,atylko krańcowauŜyteczność
określa
¡ JesttoróŜnicamiędzycałkowitą
maksymalizacjakorzyści
¡ Powstajeonawskutektego,Ŝe
DECYZJA 1 – POZIOM I STRUKTURA
DECYZJA 1
Optymalizacja celu konsumenta
¡ GUSTYIPREFERENCJE
¡ Określeniepoziomuistruktury
przez krzywepreferencji
przez
POSZCZEGÓLNYCHDÓBR
przez liniebudŜetową
przez
OBIEKTYWNE: płeć,wiek,zawód,
SUBIEKTYWNE:
SUBIEKTYWNE: skłonnośćdooszczędzania
123317229.003.png
Przedmiotwyborukonsumenta=>
totzw.
,
któryobejmujękompletnąizamkniętą
któryobejmujękompletnąizamkniętą
listędóbriusługwybieranych
listędóbriusługwybieranych
przezkonsumenta.
PREFERENCJE
KONSUMENTA
przezkonsumenta.
Preferencjekonsumenta
KONSUMENTA
Preferencjekonsumenta
posiadająnastępującecechy:
Nacomamchęć?
Konsumpcjaczegoiilepowoduje
a) Zupełność
kaŜdedwakoszykidóbr
mogąbyćporównywalne.
mogąbyćporównywalne.
Konsumpcjaczegoiilepowoduje
mojezadowolenie?
b) Zwrotności
kaŜdykoszykdóbrjest
przynajmniejtaksamodobryjakonsam.
mojezadowolenie?
b)
przynajmniejtaksamodobryjakonsam.
c) Przechodniości
jeŜelikoszykXjest
przynajmniejtakdobryjakY,akoszyk
przynajmniejtakdobryjakY,akoszyk
YtakdobryjakZtoznaczy,Ŝekoszyk
YtakdobryjakZtoznaczy,Ŝekoszyk
XjestprzynajmniejtakdobryjakZ.
XjestprzynajmniejtakdobryjakZ.
25
25
26
26
Preferencje konsumenta załoŜenia:
Jak zmierzy ć poziom substytucji?
KonsumentpotrafiuporządkowaćróŜne
koszykidóbrwgpoziomuichuŜyteczności
Krańcowa
stopasubstytucji(KSS
koszykidóbrwgpoziomuichuŜyteczności
tzn.potrafiwskazaćkombinacjedóbr„lepsza”(bardziej
cenioną)i„gorszą”(mniejcenioną).
¡ KonsumentwolimiećwięcejniŜmniej
)=>
jesttotakiezmniejszenieilości
jesttotakiezmniejszenieilości
jednegodobra,którerównowaŜy
jednegodobra,którerównowaŜy
zwiększenieilościdrugiego
KonsumentwolimiećwięcejniŜmniej
(potrzebysąbowiemnieograniczone),
stadwybierakoszykidóbrdającemu
wyŜszypoziomkonsumpcji=>
mówimywówczas,Ŝejego preferencje
zwiększenieilościdrugiego
dobraojednostkę,niezmieniając
dobraojednostkę,niezmieniając
stopniazaspokojeniałącznychpotrzeb
sąmonotoniczne(dobrzezachowującesię).
¡ Gustykonsumentacharakteryzująsię
stopniazaspokojeniałącznychpotrzeb
konsumentaanipoziomuuŜyteczności
konsumentaanipoziomuuŜyteczności
całkowitej.
Gustykonsumentacharakteryzująsię
malejącąkrańcowąstopąsubstytucji.
całkowitej.
27
27
28
28
Krzywe preferencji (krzywe obojętności)
Krzyweobojętności
KSStotakŜenachyleniekrzywej
obojętnościimierzy
„krańcowąskłonnośćdopłacenie”,
Krzyweobojętności
pokazująróŜnekombinacjedwudóbr
pokazująróŜnekombinacjedwudóbr
dającekonsumentowitensampoziomuŜyteczności
dającekonsumentowitensampoziomuŜyteczności
całkowitej.
„krańcowąskłonnośćdopłacenie”,
gdyŜinformujeotymilekonsument
„odda”dobraY,abyzwiększyć
zakupydobraX.
całkowitej.
Własnościkrzywychpreferencji:
Własnościkrzywychpreferencji:
a) Wszystkiekombinacjeznajdującesięna
krzywejmajątakąsamąuŜyteczność,
awięcsątotzw. kombinacjedóbr
kombinacjedóbr
obojętne.
b) „Typowekrzywepreferencji”są
malejące,nieprzecinająsięnawzajem
isąwypukłewstronępoczątkuukładu
współrzędnych.
c) Krzywychpreferencjijestnieskończenie
wiele(preferencjezmieniająsię
wczasie)tworząc mapękrzywych
obojętne.
PrawomalejącejKSS
wmiaręjakrośnieilośćdobraXto
wmiaręjakrośnieilośćdobraXto
corazmniejszeilościdobraYmogą
corazmniejszeilościdobraYmogą
zastąpićjednostkędobraX
zastąpićjednostkędobraX
mapękrzywych
obojętności.
29
29
30
30
5
Przedmiotwyborukonsumenta=>
totzw.koszykdóbrkonsumenta ,
PREFERENCJE
posiadająnastępującecechy:
Zupełność– kaŜdedwakoszykidóbr
Nacomamchęć?
a)
Zwrotności – kaŜdykoszykdóbrjest
Przechodniości– jeŜelikoszykXjest
c)
Miarąsubstytucjijest
Miarąsubstytucjijest Krańcowa
¡ KonsumentpotrafiuporządkowaćróŜne
stopasubstytucji(KSS )=>
preferencje
sąmonotoniczne(dobrzezachowującesię).
malejącąkrańcowąstopąsubstytucji.
Krzywe preferencji (krzywe obojętności)
PrawomalejącejKSS
123317229.004.png 123317229.005.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin