Ziółkowski Jan - Złota przędza-opowieści mazurskie i kaszubskie.pdf

(1041 KB) Pobierz
JNZIÓŁKOWKI
?i???
OPOWIECIKZUBKIEIMZURKIE
LUDOWPÓŁDZIELNIWYDWNICZWRZW1986
Opracowanie graficzne: Juliusz Rybicki
ISBN 83-205-3807-6
CopyrightbyLudowapółdielniaWydawnicaWarawa1986
it
^S
^?i???^
?
??
kóu
1ołobułki1kidauguta
Najpocciwypocciwychbyniepowiedieć— witykiądugutWorałłaprobocw
chojnickimŁągubyłcłowiekiemnietylkodoróżańcaaleteżdotańcaCyidowybitkinie
wiadomo, lecz do wypitki — napewnoNieżebyberenikiopójnieOwemakołniernie
wylewałnachłopkichilacheckichweelachcychrcinachOwemlubiłtowarytwoToteż
ctobywałukogowgocinieajececciejpryjmowałuiebiePrytymwytkimbyłto
prawdiwyKaubchtnieużywającynarecawychpuckichikartukichprodków
PewnegodniapodiewałiwłaniegociChojnicatonakomitychpedagogówtamtejego
gimnajumjakilologataniławaWclewkie-
1ołobułka(kaz.) — weołaopowiećanegdotahumoreka
gopryrodnikadolaLakowkiegoiinnychnanychbojownikówopolkoćnaukiiowiatyw
aboreprukimZjadmiałbyćnacnybopanowieciprybywaliwrarodinamidlakilkudniowej
wilegiatury na łoniepryrodyiarcygocinnejplebanii
Wcałymdomugwałtbyłirweteniełychanybojużladachwilamieliprybyćgociejużcekałyna
nichtołyobicieatawionejadłeminapitkamigdydogabinetuprobocawełagopodynii
apowiediała
— JakubGajdaproiopołuchanieinapieraiwejć
— U, naremnik kaduczny! 2 — akląłplebanłagodniałjednakara— Nibyniewporale
pocciwygopodardobrykatolikiPolakDawajgotuinoduchembocaumało!WedłGajda
cmoknąłprobocawrkpreproiłaatygimilcy
— Noco?MówcieJakubiecomaciemówić!— ponagliłkiąduguttojącyjużnibynapilkach
— Jaożonie
— No, to wal!
— Kiąddobrodiejwiedątakąmambabpykatąniebylnicłpie-rońkątak doskwira mi,
choleważemiiżyćodechciewa
-r- Properwaduj
— NiepomożeDarmoprodarmogroż
Kiądweołymiocamipojrałnachłopa
— Co ty tak do wiersza gadasz niby jaki poeta?
1 Naremnik kaduczny (kasz.) — uparciuch diabelski. * Niebylnica (kasz.) — niegodziwa baba.
7
— możejaipoetabojużcałkiemogłupiałemIrobotamibrydnieiwelakiodpocynekcy
abawaidomidiecicałetożycieaej-taneicaływiat
— Ebratkuchybadiiajlewąnogąwyrkawtał
— LewąprawącyinnąawdyjednakoRanoibudaona„u-ru-buruLegnpaćcika
piorunamiijececymgorympitomlebuachcdoniejtomnowułajduikodaże
mniewitaiemianoi
— Umiechajiiagadujmiodnoróbmiłoneocy
— Ujenijeni!*Jakimiejtomuniejgłupimutnomitomnówniegodijamambrudne
umienieidlategoniekupićumniemiechuJużniewytrymamżyciemiobrydłodocnachybae
włebpalnalbo co...
— Cyt le cyt,J grzyszniku! — gromiłchłopapleban— TakniewolnogadaćbotopreciwPanu
Bogu!
— GdybyPanBógmiałtakąbabtoby
— Zamilcz, bjidoku! Apage satanas!* O, Jezu, gdzie ja jestem? — plebanałamałrceleara
odzyskałpokójipowiada— Twojabiałkajecemłodadopierejetmniejnilipretrydieci
lattaramądrejetoiupokoipoprawiibdieertyk
— Ale! — aprecyłGajda— ToniemojaOnacoragorakaż-
1 Lebus (kasz.) — piochleniuch.
* U, Jeni, jeni! (kasz.) — O, rety, rety!
Cytlecyt!(ka)— Cicho!
(pageatana!(łac)— Precz, szatanie!
dymdniemniniątakaniowakaniwlewoaniwprawo
— Jednakowożpróbujnalećjakipoób
— Ale! Hem razy próbowałidobrymłowemaprypochlebtwemikrykiemagrobąiadniai
wnocypodpierynąZniecierpliwiłikiądugut
— Notomójkochanyynuniemożegryćinirotkliwiaćdłużejinoadryjjejpódnice
piamaćierżnijempiternaż„ta-taawoła!
— Itakpróbowałem— odpowiadachłop— leminijakniewychodibocojejkieckicłekodwinie
togocałałoćominie
Plebanotarłpotcołaipowiediał
— IdBogiemynuOnwamlepiejpomożeniżja
A w duchu„Niechcikaduk!Nawybrukowanytłucniempodjadajeżdżałyjużbrykiiwaągi
goćmi
Kiądugutwypadłpredganekprotownawałnictaropolkicherdecnocijakichretąi
amniepożałowałpryjaciołombyłwródprybyówpicioletnichłopikWitunanyjużod
dawnakiduugutowikuynekproeoraWclewkiegotakamylnatworażecotylko
połyałwnetapamitałiwojedodawałZtakąauwagąłuchałromówtarychjakpilny
tudentciekawegowykładuwauliuniwerytetuŻeaprynimciąglegadanooDarwinieewolucjii
pochodeniucłowiekaodmałpycylinatematypajonującecałąEuropodpowtaniatycnio-
pv**?i
wegotomałymądralmieałinawetdodykuji
— Z Witusia to zapewne drugiKopernikwyroniecyktowpodo-bie — mawiałkiąduguti
włanegopochopuidladogodeniaapatronejwynackama-tince.
PrytolearaocywitaroogniłaiTomowa— nitodyputamitokłótnia— włanienaowe
tematy. I ani od nich dykutantówoderwaćLedwieobiedoocuniekakaliKiądugutuiłował
łagodićwojownicenatroje
— PorućciełakawipańtwotegopomylonegoprecherDarwinaawecieiraniejdowina
— Pomylonego?Toprecieżgeniu!
— aperyłikto
— NiechajwicobietengeniupochodiodmałpyjawolpochodićoddamaiEwy— palnął
gospodarz. — Nomocipańtwo!
— podniółkielichwgórnamaceniem— Niechżyjenaukapolka!
PochwilowymrogwarejakinatałpryipotoacieapadłanagleciaboWituagadnąłgłono
wojąmatink
— Maimaakądjaiwiąłemnawiecie?
Matinkatkałoaleodpowiada
— PanBógcitworyłynku
— jakmniePanBógtworył?
— Niewiembowtedyakuratbyłamwklepie
Mądralek rogniewałinamatk
— TomamaniedopilnowałażebymniePanBógdobretworyłżebymiPanuBoguudał?
— PanuBoguaweiwytkoudaje!
— Tak, akurat! — prychnąłWitu
— Chciałkiedytworyćcłowiekaamałpamuwyła
— WimiOjca i Syna! — wetchnąłkiądugut— Nicinokoniecwiata!
'
2Cartowkigła
WubiegłymtuleciuprobocemwŁąguniedalekoChojnicbyłwielebnykiądugutWorałła
ceryKaubpodKartuPobożnybogobojnydobrodunybardomakowałw starych gadkach,
anałichconiemiara
GociłkiedyukidaWorałłyuconyproeorktórypamiąteknajromaitychpokrajuukając
traiłnaPomoreidoŁąguwłanieOpowiadałrotropnemuplebanowiłagowkiemuiotajemnicej
BożejtopceulcyńkiejioPoluNareconejgdiekołoPianicyioinnychdiwachpomorkich
Miałprytymwprobocułagowkimwdicnegoromówcnietylkołuchacalectakże
wierycielaconielubiłbyćdłużny
9
— Ostatnio, zanim tu, do wielebnego ksidaprybyłem— opowiadałproeor— w lesie sosnowym
prydrodedoCątkowależącegonieopodaltżycywidiałemwielkigłajednejtronydiablo
tromydrugiejtakiżemożnainańniejakąłatwociąwdrapaćJatopaniedobrodieju
ucyniłembetruduZarołyjetmchemcoratodieranympreciekawychludiktórynanim
ukająnapiówNienapróżnoBoątakoweliciktobyjetamodcytał!Próbowałeminic
Porodkuugórypootałjakowyladjakbywgniecenieodłańcuchawidaćcopodobnegodo
ogniwwtłoconychpremylnympoobemLu-
dietamchodąitutejiituryciaglądająmedytująaniktnicniewiepaniedobrodiejuKto
tammówiłżebyłatoprejciowakunadladrobnychpretpcówcybuntowanychchłopówKto
nowużebrodieńkiedybyłtamnacałeżycieprykutyJarogniewcyjakiinny
Notowałwypytywałgopodaraijegodomownikówwypowiadałnietworonedomyłyiamiary
Kiądugutłuchałgocierpliwienawetchybapilniedodającwojewcaleniewiłeuwagi
— Otamtychprypadkachowemłyałemiotajemnicychpomnikachalenicbliżegoonich
nie wiem, nic przeto panu, drogi profesorze, nie dopowiem — rekłwpewnejchwilinamyłem—
liciwiemcobyłotymże kamieniemprydrodedoCątkowawparaiitżyckiejbobyłemtam
jakicawikarymWpominapantkałiwieoniejporoalenie
wiejaktamludieotymgadają
— Ochtniepołuchamkidabomolklorytainiccoludoweniejetmiobojtneawielebny
kiądjeteprytymnakomitygawdiar— odpowiediałżywoproeor— Zamieniamipreto
caływłuch
Cabyłpoobnynatakiepogawdkiiopowieci— wieczerza smaczna i obfita, ciche tykanie
taregoegarałagodnewiatłonatowejlampyPanowiepociągaliobiewybornewinkocojeżeli
nie u-pitoaotraciekawoćiuprawniawymow
Zgłoś jeśli naruszono regulamin