Wstrząs

Wstrząs jest stanem niedostatecznej perfuzji tkankowej prowadzącym do istotnego spadku dostawy tlenu i substratów do tkanek w stosunku do ich zapotrzebowania

We wstrząsie dochodzi do niedotlenienia, niewystarczającego odżywienia komórki i usuwania z niej resztek metabolicznych w następstwie załamania się wydolnego przepływu tkankowego.

Upośledzeniu ulega pompa sercowa, opór obwodowy lub objętość krwi krążącej.

Zaburzenia w dostarczaniu tlenu są elementem szczególnie krytycznym, ponieważ ustrój nie dysponuje żadną jego rezerwą

Rozpoznanie wstrząsu

Monitoring:

RR i tętno

Hematokryt

Pomiar OCŻ

Pomiar temperatury ciała

Pomiar diurezy godzinowej

              Pomocne są również badania takie jak:

              gazometria, poziom elektrolitów,badanie ogólne moczu, mocznik, kreatynina, badanie układu krzepnięcia

Fazy wstrząsu
(wstrząs to stan potencjalnie śmiertelny)

Okres zaburzeń wstępnych:

              oliguria, spadek RR, narastająca tachykardia, apatia

Wstrząs kompensowany:

              blada, pokryta potem skóra, spadek RR, tachykardia, przemiany beztlenowe z narastającą kwasicą metaboliczną

Wstrząs nieodwracalny:

              załamanie się mechanizmów kompensacyjnych z dalszym zmniejszaniem dostarczania tlenu do tkanek (faza ta kończy się śmiercią)

Podział wstrząsu
(kryteria: czynnik wywołujący)

Hypowolemiczny (np. krwotoczny)

Urazowy (np. rozległe urazy wielonarządowe)

Kardiogenny (np. zawał m. sercowego, zaburzenia rytmu serca)

Septyczny (np. zakażenia krwi)

Anafilaktyczny (np. uczulenia na leki)

Wstrząs hipowolemiczny

              Występuję z powodu krwotoku, oparzenia, niedrożności jelit, urazu.

              Jest następstwem zmniejszenia objętości krwi krążącej, osocza lub wody ustrojowej i elektrolitów.

Objawy:

              bladość, omdlenie, skóra zimna, wilgotna, tachykardia, oliguria, zapaść

Badania laboratoryjne:

              hematokryt, hemoglobina

Leczenie:

              kontrola krwawienia, płyny krwiozastępcze, krew

Wstrząs urazowy

Powstaje z powodu urazu (w wywiadzie)

Objawy:

              tachykardia, oliguria, zapaść

Badania laboratoryjne:

              rtg, usg. CT, MR

Leczenie:

              chirurgiczne, płyny krwiozastępcze, krew

Wstrząs kardiogenny

              Jest następstwem osłabienia siły pompującej serca i zmniejszenia minutowej objętości wyrzutowej w następstwie zawału, zaburzeń rytmu, niewydolności serca

Objawy:

              bladość, omdlenie, skóra zimna, oliguria, zapaść

Badania laboratoryjne:

              ekg, enzymy

Leczenie:

              katecholaminy, leki antyarytmiczne, streptokinaza

Wstrząs septyczny

              Występuje w zapaleniu otrzewnej, opon mózgowo-rdzeniowych i posocznicy.

              Jest następstwem uszkodzenia śródbłonka naczyń, zwiększenia ich przepuszczalności i przenikania płynu z przestrzeni wewnątrz- do pozanaczyniowej.

Opór naczyń obwodowych jest zwykle zmniejszony z powodu otwarcia połączeń tętniczo-żylnych.

Wywołują go najczęściej drobnoustroje Gram ujemne.

Objawy:

              gorączka lub spadek temperatury, skóra gorąca lub zimna, tachykardia, oliguria, zaburzenia świadomości, omdlenie

Badania laboratoryjne:

              badanie bakteriologiczne

Leczenie:

              drenaż ropy, antybiotyki, płyny, katecholaminy

Leczenie wstrząsu

Leczenie przyczynowe:

zwiększyć dowóz tlenu do komórek (tlenoterapia)

wyrównanie wolemii

podaż płynów

wyrównanie zaburzeń krążenia obwodowego

zwiększyć rzutu serca (katecholaminy)

Wstrząs jest stanem niedostatecznej perfuzji tkankowej prowadzącym do istotnego spadku dostawy tlenu i substratów do tkanek w stosunku do ich zapotrzebowania

4