Upośledzenie stopnia lekkiego
„Niższa* od przeciętnej ogólna sprawność intelektualna, która powstała w okresie rozwojowym i jest związana z jednym lub więcej zaburzeniami w zakresie: dojrzewania, uczenia się i społecznego przystosowania”
*niższa o co najmniej jedno odchylenie standardowe (w nowszych opracowaniach 2)
· Dzieci z upośledzeniem różnią się pod względem rozwoju procesów poznawczych, percepcyjnych i emocjonalnych
· Częste wady wzroku, słuchu, uszkodzenia narządu ruchu, zaburzenia mowy oraz niektóre choroby, np. padaczka
· Ograniczenia w myśleniu abstrakcyjnym
o Obniżenie dociekliwości, ciekawości
o Obniżenie zdolności koncertowania uwagi na jednym przedmiocie przez dłuższy czas -> utrudnione osiąganie sukcesów
· Myślenie związane z konkretnymi sytuacjami, związanymi z doświadczeniem dziecka i jego środowiskiem
· Trudności w uczeniu się -> różnorodne fragmentaryczne deficyty rozwojowe i zaburzenia procesów psychicznych
o Zapamiętywanie -> wzmożona liczba powtórzeń z urozmaiconym materiałem poglądowym, rozłożenie materiału w czasie, wzmocnienia przez zachętę, pochwałę
Kostrzewski charakteryzując osoby o upośledzeniu stopnia lekkiego podkreśla niedorozwój uczuć wyższych, mniejszą wrażliwość i powinność moralną, impulsywność, agresywność, niepokój, niestałość emocjonalną, niedomogi w zakresie samokontroli
Na upośledzenie składają się:
· Funkcjonowanie intelektualne – znacznie niższe od przeciętnego i trwa od wczesnych lat życia
· Znaczne osłabienie zdolności przystosowania się do wymagań kulturowych społeczeństwa
Podstawowe kryteria diagnostyczne:
Upośledzenie odnosi się do relacji danej osoby z otoczeniem
Wczesna diagnoza i interwencja
· Kluczowe pierwsze 4 lata życia
· Od niedawna w Polsce podejmowane są próby tworzenia programów edukacyjnych i terapeutycznych np. dla dzieci autystycznych
· Program terapeutyczny powinien obejmować aktywne uczestnictwo dziecka i pomoc rodzicom
· Pomoc psychopedagogiczna od momentu rozpoznania
· Rodzice powinni mieć możliwość wyboru wśród proponowanych form pomocy i rehabilitacji
o Rodzice nie są przygotowani do nowych zadań i liczą, że ktoś ich w tym wyręczy lub ukierunkuje
· Wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie rehabilitacji kluczem do sukcesu – systematyczność bardzo ważna
· Podstawą pracy terapeutycznej jest diagnostyka wzrostu, rozwoju i sposobu zachowania małego dziecka
· Współpraca pediatrów, pedagogów, psychologów i terapeutów – holistyczne podejście do rehabilitacji -> biologiczno-fizjologiczno-psychospołeczno-duchowe
· Projekt UE „Wyrównywanie Szans” – włączenie niepełnosprawnych w normalne życie a nie izolacja
· Rewalidacja ma na celu przystosować dziecko do określonych ról społecznych, m.in. komunikowania się z otoczeniem i pracy
· W rozwoju dziecka upośledzonego najważniejsze jest zaspokojenie jego potrzeb emocjonalnych, psychicznych. Rehabilitacja i stymulacja obejmuje sferę ruchową, intelektualną i społeczną
Rewalidacja powinna obejmować
· Uruchamianie trwałych form dokształcania rodziców
· Wspomaganie psychoemocjonalne
· Wspomaganie socjalno-usługowe przez terapię i pomoc materialną
Zrozumienie przez rodziców czego dziecku potrzeba uskutecznia rewalidację
Kształcenie:
· Szkoły specjalne – MEN ustala zasady i organizację kształcenia
· Upośledzeni w stopniu lekkim mają obowiązek nauki w szkołach podstawowych lub specjalnych
Organizacja
· Oddziały klas specjalnych w szkołach podstawowych
· Oddziały klas integracyjnych w szkołach podstawowych i zawodowych
· Indywidualne włączanie uczniów do klas w szkołach podstawowych
· Szkoły integracyjne i specjalne
Organizacja szkół przysposabiających do pracy w przypadku niemożności ukończenia zawodówki.
Przygotowanie do pracy zawodowej:
· Preorientacja zawodowa w klasach początkowych szkół podstawowych
· Orientacja zawodowa w klasach starszych szkół podstawowych
· Nauka zawodu w szkołach zawodowych i specjalnych i w klasach specjalnych przy szkołach zawodowych
cyganeczka1