001 Diament.pdf

Diament

Charakterystyka minerału

Diament

Kryształ diamentu w kimberlicie

Żółty diament

Dobrze wykształcony oktaedr diamentu

Właściwości chemiczne i fizyczne

Inne nazwy

brylant

Skład chemiczny

Twardość w skali Mohsa 10

Przełam

drobnoziarnisty, promienisty

Łupliwość

wyraźna według ścian ośmiościanu

Układ krystalograficzny regularny

Gęstość minerału

3,47 – 3,57; najczęściej 3,52 g/cm³

Własności optyczne

Barwa

bezbarwny, żółty, niebieski, różowy, zielony

Rysa

biała

Połysk

diamentowy na ścianach, na przełamie matowy

Współczynnik

załamania

2,4175 – 2,4178

Inne

dyspersja – 0,044

Diament

Diament – minerał z gromady pierwiastków rodzimych. Nazwa

pochodzi od gr . ἀδάμας adamas (dopełniacz ἀδάμαντος

adamantos , łac. diamentum ) = "niepokonany, niezniszczalny" i

nawiązuje do wyjątkowej twardości tego minerału. Jest

najtwardszą znaną substancją z występujących w przyrodzie.

Właściwości

• Dobra przewodność cieplna : 2000 W /( m* K ) wynikającą z

efektywnego przewodnictwa fonon owego

• Jest izolatorem, z wyjątkiem diamentu niebieskiego, który jest

półprzewodnikiem

• Jest trudno topliwy i odporny na działanie kwasów i zasad

Struktura diamentu

• Może zawierać wrostki i nnych minerałów

Tworzy zazwyczaj niewielkie kryształy przyjmujące postać ośmiościanu, rzadziej sześcianu. Duża część kryształów

ma zaokrąglone kształty oraz wykazuje zbliźniaczenia . W przyrodzie stanowi jedną z pięciu, obok grafit u,

fuleren ów, nanopianki i nanorurek, odmian alotropowych węgla.

Jest kruchy (rozpryskuje się pod wpływem uderzenia), przezroczysty; zwykle zawiera śladowe ilości azotu , glinu ,

bor u, manganu , krzemu , magnezu , chromu .

Są w nim spotykane różne wrostki mineralne reprezentowane przez: oliwin, granat , pirop, pirotyn , ilmenit, rutyl ,

grafit, diopsyd, spinel o raz wcześniej wykrystalizowane diamenty. Rodzaj tych inkluzji pozwala na precyzyjne

określenie miejsca pochodzenia danego kamienia. Minerał bardzo rzadki.

Ze względu na cechy zewnętrzne wyróżnia się kilka typów diamentów:

• bort – występuje w postaci nieregularnych zrostów ziarnistych, drobnokrystalicznych skupień,

• ballas – promieniste skupienia kryształów diamentu,

• Lonsdaleit – polimorficzna odmiana diamentu o dużej gęstości atomowej,

• Karbonado – zwany też czarnym diamentem , występuje w postaci drobnoziarnistych, porowatych skupień

zabarwionych na czarno, szaro lub ciemnozielono, o różnej wielkości (aż do wielkości jaja), przypominające z

wyglądu koks – spotykane przede wszystkim w Brazylii.

Diamenty naturalne monokrystaliczne klasyfikuje się na cztery grupy:

• Typ Ia – Stanowi 98% całkowitego wydobycia. Zawiera znaczne ilości azotu (około 1%) stanowiącego

zanieczyszczenie. Silnie absorbują ultrafiolet , są optycznie przezroczyste dla fal o długości ponad 320 nm,

przewodnictwo cieplne 9 00 W/(m·K), rezystywność elektryczna >10 16 Ω cm

• Typ Ib – Stanowi 1% całkowitego wydobycia. Zawiera do 0,2% azotu równomiernie rozproszonego w objętości

kryształu. Własności optyczne, cieplne i elektryczne jak typ Ia. Do tej grupy należą prawie wszystkie diamenty

syntetyczne.

• Typ IIa – Prawie nie zawiera azotu. Rzadko występuje w przyrodzie. Przewodnictwo cieplne 2600 W/(m*K),

rezystywność elektryczna >10 16 Ω cm

• Typ IIb – Zawiera domieszkę boru. Błękitna barwa, rezystywność elektryczna >10-1000 Ω cm, są

półprzewodnika mi typu p

Diament

Występowanie

Rozróżnia się dwa rodzaje występowania diamentów:

• złoża pierwotne , znajdujące się w miejscu gdzie powstały

• złoża kimberlito we – mają wielkie znaczenie przemysłowo-gospodarcze (np. płd. Afryka , niektóre złoża w

Brazylii) .

• złoża perydotyt owe – rzadko spotykane, mają małe znaczenie gospodarcze (np. w Sajanach) .

• złoża wtórne – okruchowe, przeniesione w inne okolice

• złoża eluwialne – tworzą się przy podchodzeniu ku powierzchni utworów diamentonośnych na skutek ich

wietrzenia i odłączenia się części lekkich i i rozpuszczalnych (np. Indie, Brazylia).

• złoża deluwialne – są produktem obsunięcia się materiału diamentonośnego posegregowanego dzięki różnicy

ciężarów właściwych składników (spotykane w Indiach i Brazylii).

• aluwialne złoża diamentonośne – występują w łożyskach i tarasach rzek współczesnych i dawnych (np.

Borneo , płd. Afryka , Birma , Kongo , Brazylia ).

• złoża okruchowe pochodzenia morskiego – spotykane na brzegach mórz i tarasach morskich w postaci

wąskich pasów równoległych do wybrzeża (np. Afryka płd-zach).

• złoża lodowcowe – znane ze zlepieńców lodowcowych Brazylii i dorzecza Oranje .

• złoża pochodzenia eolicznego – znane jedynie z pustyni Namib

• złoża mieszane – złoża Konga i Gujany Brytyjskiej (złoża odkryte w 1887 n ad rzekami. Diamenty dorównują

brazylijskim. Na 1 m³ przypada ok. 2 karaty diamentów).

Złoża wtórne były znane wcześniej i mają większe znaczenie pod względem wydobytych i wydobywanych dotąd

diamentów.

Diamenty występują również w meteorytach w postaci wysokociśnieniowej odmiany heksagonalnej zwanej

lonsdaleite m.

Miejsca występowania:

• Indie – złoża wtórne, znane na wiele wieków p.n.e. i będące jedynym źródłem diamentów do początku XVIII

wieku. Obszar diamentonośny ciągnie się na Półwyspie Hindustańskim w dolinach rzek: Penner, Kistnach,

Gadavary. Średnia wielkość diamentów wynosi 0,6 karata. Są w najwyższym gatunku pod względem czystości,

połysku, przezroczystości. Wydobycie bardzo prymitywne. Złoża prawie wyczerpane.

• Rosja ( w Jakucji ( Trubka Udacznaja) , Ural, Płw. Kola ),

• Australia – nad rzekami Gwadir i Darling. Diamenty małe o dużej odporności, mniejszej łupliwości i silnym

połysku.

• Republika Południowej Afryki – dorzecze Oranje, Vaal – znane od 1867 r. W 1870 r. odkryto wielkie złoża

pierwotne typu kimberlitowego około Kimberley. Tu w kopalniach znaleziono największe i najbardziej znane

diamenty: Cullinan , Excelsior, Petz , Wiktoria, Juliusz Man. W 1927 r. wydobyto tam 4 708 038 karatów, a ze

złóż pierwotnych 2 138 407 karatów diamentów.

• Demokratyczna Republika Konga – złoża przeważnie okruchowe, diamenty mają głównie znaczenie

przemysłowe; wydajność wynosi 2-3 karatów na 1 m³ skały. Dostarczają ok. 65% produkcji światowej.

• Brazylia – Minas Gerais , Mato Grosso, Parana , – eksploatację złóż zaczęto w 1721 r. Złoża aluwialne (przy

zboczach i tarasach rzek). Zawartość diamentów wynosi przeciętnie 0,5-1 karata na 1 m³ skały. Występuje duża

ilość diamentów czarnych ( karbonado ). Diamentom brazylijskim towarzyszą różne minerały szlachetne i

półszlachetne.

• Botswana – Orapa ,

• Namibia ,

• Senegal,

• Kanada,

Diament

• USA – złoża nie mają większego znaczenia przemysłowego,

• Angola .

Zastosowanie

• jest stosowany przy produkcji materiałów ściernych (diamenty syntetyczne) i narzędzi tnących i skrawających

(m.in. noży do cięcia szkła)

• do wyrobu past termoprzewodzących ( diamenty syntetyczne)

• jako elementy w aparaturze naukowej i medycznej

• detektory cząstek elementarnych, dozymetry

• do wyrobu filier (wkładek kalibracyjnych – narzynek), do ciągadeł drutów i włókien sztucznych

• do wyrobu twardościomierzy i igieł fonograficznych

• w jubilerstwie do wyrobu biżuterii – odpowiednio oszlifowane diamenty noszą nazwę brylant ów; cechy kamieni

jubilerskich ma zaledwie 10 – 20% wszystkich wydobywanych diamentów

Znane diamenty

Do najsłynniejszych diamentów na świecie należą:

• Cullinan – 3106 karat ów, jest to największy znany diament, podzielony na 105 części i oszlifowany;

• Excelsior – 995,2 karata, podzielony na 11 części i oszlifowany, znaleziony w 1905 niedaleko Pretorii;

• Prezydent – 726,6 karata, brazylijski, podzielony na 29 części i oszlifowany;

• Jonker – 726 karatów, podzielony na 15 części i oszlifowany;

• Jubilee – 650,8 karata, po oszlifowaniu 245 karatów;

• Imperial (Victoria, Great White, Nizam) – 457 karatów, oszlifowany;

• Darcy Vargas – 425 karatów, brazylijski;

• Regent – 410 karatów, po oszlifowaniu 140,5 karata, obecnie w Luwrz e;

• Szach – 3x1 cm, obecnie w skarbcu na Kremlu;

• Orłow – ok. 400 karatów, po oszlifowaniu 189,6 karata;

• Gwiazda Jakucji – 234 karaty, syberyjski;

• Millennium Star – 203 karaty,

• Koh-i-noor – 181,1 karata, indyjski,po oszlifowaniu 108,93 karata i zdobi brytyjskie klejnoty koronne;

• Hope – 67,125 karata, po oszlifowaniu 44,4 karata, największy barwny diament – szafirowoniebieski.

Najcenniejsze diamenty w Polsce to:

• wielki czarny diament w złotej puszce św. Stanisława ( 1504 , skarbiec katedry na Wawel u);

• bezbarwny diament w koronie monstrancji Jana Kazimierza ( 1672 , skarbiec klasztoru Paulinów na Jasnej Górze )

– 10 karatów.

Ciekawostki

• Staroindyjska medycyna naturalna zalecała popiół z diamentów przy leczeniu trądu , suchot ( gruźlicy) ,

schizofrenii, nadmiernym chudnięciu, cukrzycy i anemii . Popiół stosowany profilaktycznie miał przedłużać życie,

wzmacniać ciało, poprawiać cerę i dawać dobre samopoczucie. Nadmienić jednak należy, że w rzeczywistości

czysty diament spala się do gazowego dwutlenku węgla nie zostawiając prawie żadnego popiołu. Po jego spaleniu

popiołu zostaje 0,25% poprzedniej masy. A w tym popiele występuje 25 innych pierwiastków chemicznych.

• W litoterapii diament stosuje się przy nowotworach, zaburzeniach przysadki i szyszynki , przy schorzeniach

móżdżku i rdzenia przedłużonego. Diament ma działać korzystnie również przy wylewach, zapaleniach i

zaburzeniach prawej i lewej półkuli oraz opon mózgowych, a także przy autyzmie, dysleksji , epilepsji,

problemach z koncentracją oraz zaburzeniach wzroku .

Diament

• Po raz pierwszy diament spalił pod szklanym kloszem używając promieni słonecznych skupionych soczewką

Antoine Lavoisier . Udowodnił w ten sposób, że diament to czysty węgiel.

• Wiek najstarszych diamentów (odkrytych w Australii) szacuje się na 3 do 4,25 mld lat. [1]

• 27 sierpnia 2007 p odano informację [2] [3] o odkryciu największego diamentu na świecie, ważącego dwukrotnie

więcej od dotychczasowego rekordzisty (ok. 7000 karatów), co okazało się oszustwem [4] .

• Wartość diamentu zależy ściśle od jego czystości, koniunktury na rynku i wielu innych czynników. Dla ogólnych

szacunków można jednak przyjąć, że diament o wadze 100 karató w jest warty około 850 tysięcy złotych . Stąd też

Cullinan , największy znany dotychczas diament (3106 karatów) warty był (przed podzieleniem) około

dwudziestu pięciu milionów złotych.

Zobacz też

• diament marmaroski

• diamenty z Herkimer

• diament Matara

• cyrkon

• brylant

• kryształ górski

• zasada 4C

• lonsdaleit

• ADNR

Linki zewnętrzne

• Parę słów o... diamentach – [[Państwowy Instytut Geologiczny [5] ]] ( pol. )

• Ocena i klasyfikacja diamentów [6] ( pol. )

• M3Style Diamonds – Serwis poświęcony diamentom [7] ( pol. )

• American Museum of Natural History: Diamonds [8] ( ang. )

• World of diamonds by Ned Hally [9] ( ang. )

• Znane diamenty świata [10] ( ang. )

Przypisy

[1] Menneken M. et al., Hadean diamonds in zircon from Jack Hills, Western Australia Nature 448, 917-920 (23 August 2007)

doi:10.1038/nature06083 (http:/ / www. nature. com/ nature/ journal/ v448/ n7156/ abs/ nature06083. html) [ 28-08-2007] (en)

[2] news24.com (http:/ / www. news24. com/ News24/ South_Africa/ News/ 0,,2-7-1442_2172435,00. html)

[3] news.bbc.co.uk (http:/ / news. bbc. co. uk/ 2/ hi/ africa/ 6966540. stm)

[4] deser.gazeta.pl (http:/ / deser. gazeta. pl/ deser/ 1,83453,4557539. html)

[5] http:/ / www. pgi. gov. pl/ muzeum/ kolekcja/ diament/ opis. htm

[6] http:/ / www. martdiamonds. pl/ -i-13. html

[7] http:/ / m3style. pl. tl/

[8] http:/ / www. amnh. org/ exhibitions/ diamonds/

[9] http:/ / www. worldofdiamonds. blogspot. com/

[10] http:/ / famousdiamonds. tripod. com/ famousdiamonds. html

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: