PSYCHIATRIA KLINICZNA-WYKŁADY (J. W.)
(P= psychiatria)
!-Pawłowski zaznaczał, że to jest ważne(tzn. będzie na egzaminie)
PSYCHIATRIA- to dział medycyny traktujący o rozpoznawaniu i leczeniu chorób psychicznych
Z łac. Leczenie duszy
Słowo psychiatria zostało użyte po raz pierwszy w 1808 roku przez niemieckiego klinicystę Johann’a Ch. Reil’a (założyciela czasopisma „Magazin füf psychische Heilkunde” powstałego w 1805 r.)
Natomiast słowa „psychologia” po raz pierwszy w 1590 roku użył Rudolf Goeckel- filozof i profesor Akademii Marburskiej. Podobno słowo to było tez używane przez Philipp’a Schwarzert’a ( Melanchton’a)-1497-1560.
Psychiatria nie jest nauką, lecz sztuką.
Nauki służebne w stosunku do psychiatrii:
- neurologia(neuropatologia)- zajmuje się głównie chorobami OUN dotyczącymi sfery ruchowo- czuciowej ( niedowłady, zaburzenia czucia, drgawki, drżenia)
- psychopatologia- zajmuje się opisem zaburzeń psychicznych
- higiena psychiczna- środowiskowe uwarunkowania chorób psychicznych
- psychologia
według definicji WHO( 1946) zdrowie to stan pełnego dobrostanu psychicznego i fizycznego, a nie tylko brak niedołęstwa
Czynniki wpływające na ocenę zdrowia i zaburzeń:
1. kultura
2. Przynależność do klasy społecznej
3. konkretne środowisko społeczne
4. zespół oceniający i narzędzia badawcze
PSYCHIATRA- osoba powołana przez społeczeństwo do kontroli nad osobami, które nie naruszając kodeksu karnego, naruszają normy społeczne.
Działy psychiatrii:
-P dzieci i młodzieży
-P dorosłych
-gerontopsychiatria ( ludzie po 60/65 roku życia)
POWODY JEGO PRZEPROWADZANIA ! egzamin 2005
- zwykle rozpoczyna lub towarzyszy leczeniu
- badanie konsultacyjne w celu diagnozy lub ewentualnie propozycja terapeutyczna dla innego lekarza
- badanie dla celów diagnostyczno- orzeczniczych na prośbę pacjenta lub polecenie władz sądowych
WYWIAD
W badaniu psychiatrycznym musi mu towarzyszyć badanie przedmiotowe( to jest różnica między psychiatra a psychologiem, któremu nie można dotknąć pacjenta!)
Fazy wywiadu:
1. wprowadzenie 1-2 min. –nawiązanie kontaktu w celu redukcji lęku, zaznaczenia podmiotowości pacjenta, wprowadzenia w relacje dialogu
2. otwarcie 5-8 min.
a) zwiększenie poczucia akceptacji, bezpieczeństwa, zrozumienia
b) określenie oczekiwań pacjenta i jego podejścia do problemu
c) wstępne ukierunkowanie procesu diagnostycznego
d) wstępne określenie sfer oporu
e) ocena niebezpieczeństwa niepowodzenia wywiadu
f) ustalenie dalszego stylu prowadzenia wywiadu
3. wywiad zasadniczy 20-30 min. – wstępna diagnoza, informacje do oceny psychiatrycznej i psychodynamicznej + wzmocnienie sytuacji dialogu
4. Podsumowanie 5min.
a) wykazanie, że problematyka pacjenta została zrozumiana i potraktowana poważnie
b) poinformowanie pacjenta o jego stanie
c) pacjent sam wyraża pogląd o swojej sytuacji
d) podanie zaleceń
e) wyrażenie nadziei na możliwość udzielenia pomocy
5. Zakończenie 1-2 min.
a) zasygnalizowanie zrozumienia i gotowości do pomocy
b) podkreślenie autonomii pacjenta
c) pożegnanie+ ocena spotkania
I. DANE Z WYWIADU
1. zasadnicze skargi
2. przebieg obecnego schorzenia
3. wywiad na temat przebytych schorzeń psychicznych
4. wywiad na temat chorób somatycznych
5. wywiad na temat stosowanego dotychczas leczenia
6. wywiad rodzinny
7. wywiad osobisty
II. STAN PSYCHICZNY PACJENTA CZYLI OBJAWY PSYCHOPATOLOGICZNE
Mogą być tu użyte skale ocen
III. OCENA MECHANIZMÓW PSYCHODYNAMICZNYCH
1. charakterystyka ego
2. relacja z obiektem
3. charakterystyka ja
IV. BADANIE FIZYKALNE
V. WYWIAD ŚRODOWISKOWY: od członków rodziny, znajomych
VI. BADANIE PSYCHOLOGICZNE, NEUROPSYCHOLOGICZNE- mogą być odroczone
VII. BADANIE LABOLATORYJNE
VII. DIAGNOZA RÓŻNICOWA WILOOSIOWA I WILOPOZIOMOWA
IX. PLAN LECZENIA I PROGNOZA.
obszary podlegające ocenie:
1. zachowanie i napęd psychoruchowy
2. wyraz twarzy
3. nastrój
4. świadomość i przytomność
5. uwaga
6. pamięć
7. orientacja
8. czynność myślowe ( zaburzenia ilościowe, jakościowe)
9. mowa ( np. mutyzm)
10. inteligencja
11. zaburzenia spostrzegania
12. patologiczne twory myślowe ( np. urojenia)
13. poczucie choroby psychicznej
14. uczuciowość wyższa
15. życie popędowe
16. osobowość
powyższe mogą tworzyć tzw. zespół psychopatologiczny
Trochę historii:
Ludwik XIV chciał oczyścić Paryż z „lunatyków”
1656- edykt powołujący 2 miejsca odosobnienia, osobno dla kobiet i mężczyzn
FRANCJA
Philoppe Pinel- 1693(chyba) Bisatre, St. Petiere: zaczął traktować zgromadzonych tam ludzi jak chorych, autor pierwszej nowoczesnej klasyfikacji psychiatrycznej; objawowe kryteria diagnostyczne: myślenia, sądzenie i wola; wyróżnił manię, melancholię, demencje i idiotyzm
Uczeń Pinela Esquiro wprowadził pojęcie monomanii Np. piromania, kleptomania, poiromania( popęd wędrowny)
Antoine Bayle 1822, gdy miał 23 lata napisał pracę doktorską o zaburzeniach opony pajęczej i ich związku z urojeniami.
NIEMCY
Emil Kraepelin 1856-1926 „ Kompendium psychiatrii”
Wyróżnił:
- dementia praceox
- cyklofrenia
- paranoja
„ zaburzenia umysłowa są rozległymi schorzeniami kory mózgowej”
„ choroby psychiczne można wykryć na podstawie pewnych zewnętrznych przejawów, tj. sposób mówienia, gesty, zachowanie”.
-rozróżnił egzo – endogenię
-zwrócił uwagę na przebieg chorób ( cyklofrenia)
SZKOCJA XVIII w. Scott Cullen- wprowadził pojęcie nerwica “neurosis”
Freud 1856-1939
- psychologiczne podłoże nerwic
- podzielił nerwice na histeryczne , lękowe i natręctw
- u osób, które przeżyły cos bardzo traumatycznego, następuje zanik hipokampa- wyparcie
6 X 1974 WHO- pierwsza klasyfikacja ICD X
1. organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi F00-F09
2. zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych F10-F19
3. schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenicznego (schizotypowe) i urojeniowe F20- F29
4. zaburzenia nastroju (afektywne) F30-F39
5. zaburzenia nerwicowe związane ze stresem i pod postacią somatyczną F40- F48
6. zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi F50- F59
7. zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych F60- F69
8. upośledzenie umysłowe F70-F79
9. zaburzenia rozwoju psychicznego ( psychologicznego) F80-F89 ( dysleksja, dysgrafia, autyzm dziecięcy)
10. zaburzenia zachowania i emocjonalne rozpoczynające się w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym F90-F98
11. nieokreślone zaburzenia psychiczne F99
Warunki, jakie stawiano DSM:
1. przydatność przy wyborze leczenia i podejmowaniu decyzji przy leczeniu
2. precyzyjnie określone kryteria diagnostyczne
3. stworzenie szansy zaakceptowania przez klinicystów i badaczy o różnej orientacji teoretycznej
4. przydatność dydaktyczna
5. utrzymywanie kompatybilności z ICD-X
6. unikanie nowych terminologii i koncepcji łamiących tradycyjne poglądy ( z wyjątkiem sytuacji koniecznych)
7. określenie przydatności diagnostycznej terminów używanych dotąd niekonkretnie i umożliwienie uniknięcia terminów o wątpliwej użyteczności
8. spójność z danymi z badań naukowych+ aktualność przyjętych kategorii diagnostycznych
9. przydatność do opisów naukowych
10. otwartość na krytykę klinicystów i pracowników naukowych- badaczy
1. zaburzenia rozpoznawane po raz pierwszy w niemowlęctwie, dzieciństwie i wieku młodzieńczym
2. zaburzenia świadomości ( delirium), otępienie, zaburzenia amnestyczne i inne zaburzenia poznawcze
*zaburzenia psychiczne spowodowane stanami ogólnomedycznymi, nie sklasyfikowane gdzie indziej
3. zaburzenia związane z używaniem substancji
4. schizofrenia i inne zaburzenia psychotyczne
5. zab. nastroju
6. zab. lękowe
7. zab. pod postacią somatyczną
8. zab. pozorowane
9. zab. dysocjacyjne
10. zab. seksualne i tożsamości płciowej
11. zab. odżywiania się
12. zab. snu
13. zab. kontroli impulsów, nie zakwalifikowane gdzie indziej
14. zab. przystosowania
15. zab. osobowości
16. inne stany, które mogą być przedmiotem klinicznej uwagi
-odchodzi się do rozróżnienie nerwica- psychoza
-w tych klasyfikacjach w zamian słowa „ choroba” pojawia się „zaburzenie”
ZABURZENIE-to zespół symptomów manifestujących się:
1. cierpieniem
2. niesprawnością
3. znaczną utratą swobody
4. doświadczenie zwiększonego ryzyka ( np. śmierci, bólu, niesprawności)
Aby mówić o chorobie:
1. musimy znać objawy kliniczne
2. musimy znać etiologię
...
msteacher1979