08.Kryzysy atomowe w XX wieku.doc

8. Kryzysy atomowe XX wieku

Od chwili pierwszej detonacji jądrowej w lipcu 1945 roku, broń nuklearna stała się ważną kartą przetargową na arenie międzynarodowej polityki. Jeszcze nigdy w historii ludzkości nie zdarzyło się, aby potęga militarna, a co za tym idzie układ sił na świecie, była niezależna od liczebności wojsk, ich uzbrojenia i wyszkolenia. Każde państwo, które posiadało bombę atomową stawało się automatycznie poważnym graczem, z którym każdy musiał się liczyć. Nie można było lekceważyć groźby użycia broni atomowej - wytrawni politycy wiedzieli, że trudno poznać się na dobrym blefie, w a przypadku takiego zagrożenia pomyłka mogła oznaczać zagładę całych narodów.

Rozdział ten przedstawia kulisy kryzysów międzynarodowych okresu Zimnej Wojny - kryzysów, które mogły doprowadzić ludzkość do wojny jądrowej. Dokument jest oparty o pracę Davida Morgana "Szesnaście znanych kryzysów Zimnej Wojny, 1946-85". Pierwowzór (poza przetłumaczeniem) został w kilku miejscach poprawiony i uzupełniony.

8.1 Wstęp
8.2 Najważniejsze wydarzenia okresu Zimnej Wojny, 1945-1991
8.3 Okres 1. 1945-49: Amerykański monopol atomowy
8.3.1 Kryzys 1 - IRAN I (1946)
8.3.2 Kryzys 2 - JUGOSŁAWIA (1946)
8.3.3 Kryzys 3 - BERLIN I (1948)
8.4 Okres 2. 1949-62: Zniszczmy ich zanim oni nas zaatakują
8.4.1 Kryzys 4 - KOREA (1950)
8.4.2 Kryzys 5 - WIETNAM I (1954)
8.4.3 Kryzys 6 - CHINY I (1954)
8.4.4 Kryzys 7 - SUEZ (1956)
8.4.5 Kryzys 8 - CHINY II (1958)
8.4.6 Kryzys 9 - BERLIN II (1959)
8.4.7 Kryzys 10 - BERLIN III (1961)
8.4.8 Kryzys 11 - KUBA (1962)
8.5 Okres 3. 1962-69: Niepewny spokój
8.6 Okres 4. 1969-83: Wyścig zbrojeń
8.6.1 Kryzys 12 - WIETNAM II (1969)
8.6.2 Kryzys 13 - JORDANIA (1970)
8.6.3 Kryzys 14 - IZRAEL (1973)
8.6.4 Kryzys 15 - IRAN II (1980)
8.6.5 Kryzys 16 - PIERWSZE UDERZENIE (1983)
8.7 Okres 5. 1985-91: Reformy Gorbaczowa
8.8 Okres 6. 1991-: Nowe szarady

Początek formularza

Szybka nawigacja:       

Dół formularza

8.1 Wstęp

Podczas 39 lat Zimnej Wojny, Stany Zjednoczone i Związek Radziecki swoją polityką doprowadziły do nuklearnego wyścigu zbrojeń, nieustannie grożąc sobie nawzajem użyciem broni jądrowej i kilkanaście razy doprowadzając ludzkość na krawędź zagłady.

To niekwestionowany rekord, nie ma jednak podstaw aby sądzić, iż inne super mocarstwo dysponujące tym samym potencjałem postąpiło by inaczej. Nie ulega wątpliwości, że postęp cywilizacyjny jest nierozerwalnie związany z technologiami jądrowymi. Koniec Zimnej Wojny oraz koniec zagrożenia ze strony Związku Radzieckiego jest niewątpliwie zasługą ostatniego sekretarza generalnego KPZR, Michaiła Gorbaczowa. Współcześnie panuje jednak pogląd, iż to Stany Zjednoczone niejako "zwyciężyły" w tym bezkrwawym konflikcie. Zapomina się przy tym o szeregu istotnych kryzysów zimnowojennych i wiążących się z nimi poważnymi zagrożeniami, do których USA w tym czasie doprowadziły. Z dzisiejszego punktu widzenia, oczywiste wydają się "zasługi" dowództwa wojskowego w wywoływaniu tych kryzysów - jednak i ten temat nie jest szeroko dyskutowany.

W 1996 roku na świecie istniało około 36,000 sztuk uzbrojenia nuklearnego. Pomimo faktu, iż Zimna Wojna to już historia, ilość taka wielokrotnie przewyższa liczbę potrzebną do zniszczenia naszej planety. Im więcej broni nuklearnej posiada dane państwo tym bardziej zwiększa się jego potęga militarna, oraz tym bardziej maleje jego bezpieczeństwo (rośnie ryzyko wybuchu konfliktu). Paradoks ten jasno pokazuje, że bardzo ważne jest zachowanie odpowiednich proporcji - a także systematyczne redukowanie istniejącego arsenału jądrowego, a w dalszej perspektywie być może całkowita jego likwidacja. Nie wolno zapominać, że obecne uspokojenie ambicji wielkomocarstwowych może nie potrwać długo.

Szesnaście kryzysów jądrowych okresu Zimnej Wojny: daty i zagrożenie