integracja metabolizmu.pdf

(252 KB) Pobierz
(Microsoft PowerPoint - Wyk\263ad19integracja.ppt)
Kluczowy efekt metabolizmu
?
Kluczowe związki w metabolizmie
Metaboliczne przemiany glukozy
Glukozo 6 fosforan
wytwarzanie energii
( gl
gl ikoliza
CH 2 OP
Pirogronian
O
OH
COO
|
C = O
|
CH 3
Glukoza
30 – 40 %
40 %
przekształcenie w lipidy
OH
OH
OH
AcetyloCoA
O
//
CH 3 ─ C ~ SCoA
magazynowanie jako glikogen
Metaboliczne przemiany glukozo 6fosforanu
Metaboliczne przemiany pirogronianu
Glu
Gluko za
za po w
po we jściu
jściu do
do
komórki ulega fosforylacji
komórki ulega fosforylacji
glukoza
glukoza
d ehydrogena
ehydrogena za
za mleczanowa
mleczanowa regener
regener uje
uje NAD
NAD +
G6P może być utworzony:
może być utworzony:
Û z rozpadu
z rozpadu gl
gl ikogenu
ikogenu
Û z pirogronianu
z pirogronianu
Û z glukogennych aminokwasów
glukozo6P
mleczan
mleczan
glukozo
glukozo6P
z glukogennych aminokwasów
pirogronian
pirogronian
glukozo1P
6 fosfoglukonian
fosfoglukonian
fruktozo
fruktozo6P
szczawiooctan
szczawiooctan
alanina
alanina
arbo ksy
ksy la
la cja
cja
t ransamina
ransamina cja
cja
glikogen
glikogen
pirogronian
pirogronian
rybozo
rybozo5P
acetyloCoA
acetyloCoA
G6P poprzez cykl
poprzez cykl pentozowy
pentozowy dostarcza:
dostarcza:
acetyloCoA aktywuje
karboksylazę pirogronianową oksydacyjna dekarboksylacja
Gl
Gl ik
ik ogen
ogen jest tworzony gdy jest
jest tworzony gdy jest
dużo G
dużo G6 P i
P i ATP
ATP
  NADPH
NADPH do biosyntez redukcyjnych
do biosyntez redukcyjnych
  ry bo
bo zo
zo5 P do
P do synte
synte zy
zy nu
nuk leot
leotyd ów
ów
G6P ulega
ulega glikolizie
glikolizie gdy potrzebne jest
gdy potrzebne jest ATP
ATP lub
lub
Pirogronian jest przekształcany w
jest przekształcany w acetyl
acetylo CoA
CoA jedynie, gdy jest
jedynie, gdy jest
węglowe szkielety do biosyntez
węglowe szkielety do biosyntez
potrzebny ATP
ATP lub
lub dwuwęglowe
dwuwęglowe fragmenty do syntezy lipidów
fragmenty do syntezy lipidów
1
Kluczowy efekt metabolizmu
wytwarzanie energii
ikoliza)
30
Glukoza
glukozo
glukozo
k arbo
Pirogronian
potrzebny
101723180.431.png 101723180.442.png 101723180.453.png 101723180.464.png 101723180.001.png 101723180.012.png 101723180.023.png 101723180.034.png 101723180.045.png 101723180.056.png 101723180.067.png 101723180.078.png 101723180.089.png 101723180.100.png 101723180.111.png 101723180.122.png 101723180.133.png 101723180.144.png 101723180.155.png 101723180.166.png 101723180.177.png 101723180.188.png 101723180.199.png 101723180.210.png 101723180.221.png 101723180.232.png 101723180.243.png 101723180.254.png 101723180.265.png 101723180.276.png 101723180.287.png 101723180.298.png 101723180.309.png 101723180.320.png 101723180.331.png 101723180.342.png 101723180.353.png 101723180.364.png 101723180.375.png 101723180.386.png 101723180.397.png 101723180.408.png 101723180.419.png 101723180.420.png 101723180.421.png 101723180.422.png 101723180.423.png 101723180.424.png 101723180.425.png 101723180.426.png 101723180.427.png 101723180.428.png 101723180.429.png 101723180.430.png 101723180.432.png 101723180.433.png 101723180.434.png 101723180.435.png 101723180.436.png 101723180.437.png 101723180.438.png 101723180.439.png 101723180.440.png 101723180.441.png 101723180.443.png 101723180.444.png 101723180.445.png 101723180.446.png 101723180.447.png 101723180.448.png 101723180.449.png 101723180.450.png 101723180.451.png 101723180.452.png 101723180.454.png 101723180.455.png 101723180.456.png 101723180.457.png 101723180.458.png 101723180.459.png 101723180.460.png 101723180.461.png 101723180.462.png 101723180.463.png 101723180.465.png 101723180.466.png 101723180.467.png 101723180.468.png 101723180.469.png 101723180.470.png 101723180.471.png 101723180.472.png 101723180.473.png 101723180.474.png 101723180.002.png 101723180.003.png 101723180.004.png 101723180.005.png 101723180.006.png 101723180.007.png 101723180.008.png 101723180.009.png 101723180.010.png 101723180.011.png 101723180.013.png 101723180.014.png 101723180.015.png 101723180.016.png 101723180.017.png 101723180.018.png 101723180.019.png 101723180.020.png 101723180.021.png 101723180.022.png 101723180.024.png 101723180.025.png 101723180.026.png 101723180.027.png 101723180.028.png 101723180.029.png 101723180.030.png 101723180.031.png 101723180.032.png 101723180.033.png 101723180.035.png 101723180.036.png 101723180.037.png 101723180.038.png 101723180.039.png 101723180.040.png 101723180.041.png 101723180.042.png 101723180.043.png 101723180.044.png 101723180.046.png 101723180.047.png 101723180.048.png 101723180.049.png 101723180.050.png 101723180.051.png 101723180.052.png 101723180.053.png 101723180.054.png 101723180.055.png 101723180.057.png 101723180.058.png 101723180.059.png 101723180.060.png 101723180.061.png 101723180.062.png 101723180.063.png 101723180.064.png 101723180.065.png 101723180.066.png 101723180.068.png 101723180.069.png 101723180.070.png 101723180.071.png 101723180.072.png 101723180.073.png 101723180.074.png 101723180.075.png 101723180.076.png 101723180.077.png 101723180.079.png 101723180.080.png 101723180.081.png 101723180.082.png 101723180.083.png 101723180.084.png 101723180.085.png 101723180.086.png 101723180.087.png 101723180.088.png 101723180.090.png 101723180.091.png 101723180.092.png 101723180.093.png 101723180.094.png 101723180.095.png 101723180.096.png 101723180.097.png 101723180.098.png 101723180.099.png 101723180.101.png 101723180.102.png 101723180.103.png 101723180.104.png 101723180.105.png 101723180.106.png 101723180.107.png 101723180.108.png 101723180.109.png 101723180.110.png 101723180.112.png 101723180.113.png 101723180.114.png 101723180.115.png 101723180.116.png 101723180.117.png 101723180.118.png 101723180.119.png 101723180.120.png 101723180.121.png 101723180.123.png 101723180.124.png 101723180.125.png 101723180.126.png 101723180.127.png 101723180.128.png 101723180.129.png 101723180.130.png 101723180.131.png 101723180.132.png 101723180.134.png 101723180.135.png 101723180.136.png 101723180.137.png 101723180.138.png 101723180.139.png 101723180.140.png 101723180.141.png 101723180.142.png 101723180.143.png 101723180.145.png 101723180.146.png 101723180.147.png 101723180.148.png 101723180.149.png 101723180.150.png 101723180.151.png 101723180.152.png 101723180.153.png 101723180.154.png 101723180.156.png 101723180.157.png 101723180.158.png 101723180.159.png 101723180.160.png 101723180.161.png 101723180.162.png 101723180.163.png 101723180.164.png 101723180.165.png 101723180.167.png 101723180.168.png 101723180.169.png 101723180.170.png 101723180.171.png 101723180.172.png 101723180.173.png 101723180.174.png 101723180.175.png 101723180.176.png 101723180.178.png 101723180.179.png 101723180.180.png 101723180.181.png 101723180.182.png 101723180.183.png 101723180.184.png 101723180.185.png 101723180.186.png 101723180.187.png 101723180.189.png 101723180.190.png 101723180.191.png 101723180.192.png 101723180.193.png 101723180.194.png 101723180.195.png 101723180.196.png 101723180.197.png 101723180.198.png 101723180.200.png 101723180.201.png 101723180.202.png 101723180.203.png 101723180.204.png 101723180.205.png 101723180.206.png 101723180.207.png 101723180.208.png 101723180.209.png 101723180.211.png 101723180.212.png 101723180.213.png 101723180.214.png 101723180.215.png 101723180.216.png 101723180.217.png 101723180.218.png 101723180.219.png 101723180.220.png 101723180.222.png 101723180.223.png 101723180.224.png 101723180.225.png 101723180.226.png 101723180.227.png 101723180.228.png 101723180.229.png 101723180.230.png 101723180.231.png 101723180.233.png 101723180.234.png 101723180.235.png 101723180.236.png 101723180.237.png 101723180.238.png 101723180.239.png 101723180.240.png 101723180.241.png 101723180.242.png 101723180.244.png 101723180.245.png 101723180.246.png 101723180.247.png 101723180.248.png 101723180.249.png 101723180.250.png 101723180.251.png 101723180.252.png 101723180.253.png 101723180.255.png 101723180.256.png 101723180.257.png 101723180.258.png 101723180.259.png 101723180.260.png 101723180.261.png 101723180.262.png 101723180.263.png 101723180.264.png 101723180.266.png 101723180.267.png 101723180.268.png 101723180.269.png 101723180.270.png 101723180.271.png 101723180.272.png 101723180.273.png 101723180.274.png 101723180.275.png 101723180.277.png 101723180.278.png 101723180.279.png 101723180.280.png 101723180.281.png 101723180.282.png 101723180.283.png 101723180.284.png 101723180.285.png 101723180.286.png 101723180.288.png 101723180.289.png 101723180.290.png 101723180.291.png 101723180.292.png 101723180.293.png 101723180.294.png 101723180.295.png 101723180.296.png 101723180.297.png 101723180.299.png 101723180.300.png 101723180.301.png 101723180.302.png 101723180.303.png 101723180.304.png 101723180.305.png 101723180.306.png 101723180.307.png 101723180.308.png 101723180.310.png 101723180.311.png 101723180.312.png 101723180.313.png 101723180.314.png 101723180.315.png 101723180.316.png 101723180.317.png 101723180.318.png 101723180.319.png 101723180.321.png 101723180.322.png 101723180.323.png 101723180.324.png 101723180.325.png 101723180.326.png 101723180.327.png 101723180.328.png 101723180.329.png 101723180.330.png 101723180.332.png 101723180.333.png 101723180.334.png 101723180.335.png 101723180.336.png 101723180.337.png 101723180.338.png 101723180.339.png 101723180.340.png 101723180.341.png 101723180.343.png 101723180.344.png 101723180.345.png 101723180.346.png 101723180.347.png 101723180.348.png 101723180.349.png 101723180.350.png 101723180.351.png 101723180.352.png 101723180.354.png 101723180.355.png 101723180.356.png 101723180.357.png 101723180.358.png 101723180.359.png 101723180.360.png 101723180.361.png 101723180.362.png 101723180.363.png 101723180.365.png 101723180.366.png 101723180.367.png 101723180.368.png 101723180.369.png 101723180.370.png 101723180.371.png 101723180.372.png 101723180.373.png 101723180.374.png 101723180.376.png 101723180.377.png 101723180.378.png 101723180.379.png 101723180.380.png 101723180.381.png 101723180.382.png 101723180.383.png
Metaboliczne przemiany acetyloCoA
Trans port a
port a cetyl
cetylo CoA
CoA d o
o c yto
yto plazmy
plazmy
oksy da
da cyjna
cyjna de
dek arbo
arbo ks
ks yla
yla cja
cja pirogronianu
pirogronianu
ródła acetyloCoA
acetyloCoA
b o ksy
ksy da
da cja
cja kwasów tłuszczowych
kwasów tłuszczowych
AcetyloCoA
AcetyloCoA
ketogen ne
ne amino
amino kwasy
kwasy
Cytrynian
Cytrynian
e ks
ks port
port do
do cyto
cyto zolu jako cytrynian
zolu jako cytrynian
do syntezy kwasów tłuszczowych
do syntezy kwasów tłuszczowych
Szczawiooctan
Szczawiooctan
Jabłczan
3 hydroksy
hydroksy3 metyloglutaryloCoA
metyloglutaryloCoA
acetyloCoA
kwasy tłuszczowe
Pirogronian
Pirogronian
CO 2
cholesterol ciała ketonowe
ciała ketonowe
Mitochondrium
Cytoplazma
Rodzaje mechanizmów kontrolnych
Enzymy regulowane przez fosforylację
Anaboliz m
m i k
i k ataboli
ataboliz m
m muszą być precyzyjnie koordynowane
muszą być precyzyjnie koordynowane
ufosforylowanej
(stymulacja przez glukagon lub adrenalinę)
Û fosforylaza
I. Interakcje a lloster
zne
Enzymy, które przeprowadzają nieodwracalne reakcje są często
miejscami kontroli allosterycznej
Û Fosfofruktokinaza w glikolizie
Û Karboksylaza acetyloCoA w syntezie kwasów tłuszczowych
llosteryc zne
fosforylaza gl
gl ikogenowa
ikogenowa
Û lipa
za triacyl
triacylo gl
gl icerolowa
icerolowa
ktywne w formie
nieufosforylowanej
(stymulacja przez
w formie nieufosforylowanej
II. Modyfikacje kow alen
alen cyjne
cyjne
(stymulacja przez insulin
insulin ę)
ę)
glikogenowa
Û fosfofruktokinaza
Zwykle trwają dłużej (sek do min), niż allosteryczna regulacja (msek do sek)
fosfofruktokinaza II (
II ( wątroba)
wątroba)
Katalityczna aktywność fosforylazy glikogenowej jest wzmacniana przez
fosforylację, podczas gdy syntaza glikogenowa jest hamowana.
kinaza pirogronianowa
pirogronianowa ( wątroba)
wątroba)
karboksylaza acetyl
acetylo CoA
CoA
Specyficzne enzymy katalizują dodawanie i usuwanie grup fosforanowych.
reduk ta
ta za
za HMG
HMG CoA
CoA
III. Poziom e nzym
ów
Ilość enzymów oraz ich aktywność podlegają regulacji
Szybkość syntezy i rozpadu enzymów jest regulowana przez hormony
nzym ów
Miejsca kontroli głównych szlaków metabolicznych
1. Glikoliza
hormony
IV. Przedziałowość
Przedziałowość procesów
procesów
Proces glikolizy dostarcza:
ATP
szkielety węglowe do biosyntez
Najważniejszym punktem kontroli jest fo
fosf ofru
ofruk tokina
tokina za
za
Fruktozo6 fosforan
fosforan
Aktywacja przez:
Û fruktozo
fruktozo 2,6
2,6 bisfosforan
bisfosforan
E
Û AMP
AMP
Inhibicja przez:
Û cytrynian
cytrynian
Û ATP
V. Metabolic
organów
Metaboliczna specializacja jest wynikiem zróżnicowanej ekspresji genów
zna spec
spec j j aliza
aliza cja
cja organów
ATP
Fruktozo 1,6
1,6 bisfosforan
bisfosforan
2
Trans
oksy
ź ródła
ketogen
Pirogronian
Pirogronian
CO
cholesterol
Anaboli
¦ Aktywne w formie
Aktywne w formie ufosforylowanej
I. Interakcje a
lipa za
¦ A ktywne
II. Modyfikacje k
Û syntaza
syntaza glikogenowa
Û kinaza
Û karboksylaza
Û redu
Miejsca kontroli głównych szlaków metabolicznych
III. Poziom e
IV.
Najważniejszym punktem kontroli jest
Fruktozo
Aktywacja przez:
Inhibicja przez:
V.
Metabolic zna
Fruktozo
101723180.384.png 101723180.385.png 101723180.387.png 101723180.388.png 101723180.389.png 101723180.390.png 101723180.391.png 101723180.392.png 101723180.393.png 101723180.394.png 101723180.395.png 101723180.396.png 101723180.398.png 101723180.399.png 101723180.400.png 101723180.401.png 101723180.402.png 101723180.403.png
2. Cykl Krebsa i oksydacyjna fosforylacja
3. Cykl pentozowy
Wysokie stężenie ATP obniża aktywność
dehydrogenazy izocytrynianowej i dehydrogenazy a ketoglutaranowej
Cykl Krebsa dostarcza intermediatów do biosyntez:
¦ bursztynyloCoA do syntezy porfiryn
¦ cytrynian do syntezy kwasów tłuszczowych
¦ ketoglutaran do syntezy glutaminianu
¦ szczawiooctan do syntezy asparaginianu
Podobną funkcję dostarczania intermediatu pełni karboksylaza pirogronianowa
Utlenienie glukozo 6fosforanu jest kluczową reakcją cyklu
Przemiany wymagające NADPH (wątroba)
4. Glukoneogeneza
Fruktozo 1,6
1,6 fosforan
fosforan
Syntezy
Aktywacja przez:
Û cytrynian
Synteza kwasów tłuszczowych
cytrynian
Synteza cholesterolu
E
Synteza neurotransmiterów
Inhibicja przez:
Û fruktozo
Synteza nukleotydów
fruktozo 2,6
2,6 bisfosforan
bisfosforan
Û AMP
AMP
Detoksykacja
Fruktozo6 fosforan
fosforan
Redukcja utlenionego glutationu
Fruktozo 1,6bisfosfataza jest głównym enzymem
kontrolującym szybkość glukoneogenezy
Monooksygenazy cytochromu P450
5. Metabolizm glikogenu
S ynte
ynte za
za i
i degrada
degrada cja
cja g l l ik
ik ogen
ogen u
u porównanie
porównanie
pirofosforylaza UDPglukozy
Hormon
Hormon
Wiele reakcji zachodzi dzięki hydrolizie pirofosforanu
3
Fruktozo
Aktywacja przez:
Inhibicja przez:
Fruktozo
101723180.404.png 101723180.405.png 101723180.406.png 101723180.407.png 101723180.409.png 101723180.410.png 101723180.411.png 101723180.412.png
6. Synteza i degradacja kwasów tłuszczowych
Rozpad kwasów tłuszczowych związany jest z zapotrzebowaniem na ATP
ATP
βo ksy
cja zachodzi jedynie wtedy, gdy
zachodzi jedynie wtedy, gdy NAD
NAD + i
i FAD
FAD są regenerowane
są regenerowane
Aktywacja przez:
Û cytrynian
cytrynian
E
Inhibicja przez:
Û palmitoiloCoA
palmitoiloCoA
MalonyloCoA hamuje degradację kwasów tłuszczowych
hamuje degradację kwasów tłuszczowych
poprzez blokowanie tworzenia
Karboksylaza acetyloCoA
acetyloCoA jest kluczowym miejscem kontroli syntezy
jest kluczowym miejscem kontroli syntezy
poprzez blokowanie tworzenia acylokarnityny
acylokarnityny
Regulatory allosteryczne
Regulatory
allosteryczne enzymów
enzymów zestawienie
zestawienie
Źrodła energii dla pracy mięśni
F os
ofruk tokina
tokina za
za I
(+) AMP, fru
fruk to
to zo
zo 2,6
2,6 bis
bisf os
os foran
foran
) ATP, c ytrynian
ytrynian
Kinaza pirogronianowa
pirogronianowa
(+) fru
fruk to
to zo
zo 1,6
1,6 bis
bisf os
os foran
foran
Max
szybkość
producji
ATP
(mmol/s)
Całkowita
ilość
dostępnych
~P (mmol)
Dehydrogenaza pirogronianowa
pirogronianowa
(+) NAD +
( ) acetyl
Źródło
) acetylo CoA, ATP, NADH
CoA, ATP, NADH
Karboksylaza pirogronianowa
pirogronianowa
(+) ace tyl
tylo CoA
CoA
Syntaza cytrynianowa
cytrynianowa
2+
( ) ATP, NADH,
ATP w mięśniach
223
) ATP, NADH, acyl
acylo CoA
CoA
Fosforan kreatyny
73.3
446
Karboksylaza a cetyl
cetylo CoA
CoA
(+) c ytrynian
ytrynian
Przekształcenie glikogenu mięśni w mleczan
39.1
6,700
) długołańcuchowe
długołańcuchowe acyl
acylo CoA
CoA
Przekształcenie glikogenu mięśni w CO 2
16.7
84,000
Acylotransferaza karnitynowa
karnitynowa
) malonyl
malonylo CoA
CoA
Przekształcenie glikogenu wątroby w CO 2
6.2
19,000
Dehydrogenaza
iz oc
oc ytrynianowa
ytrynianowa
2+
( ) ATP, NADH
Przekształcenie kwasów tłuszczowych adypocytów w CO 2
6.7
4,000,000
) ATP, NADH
Dehydrogenaza
luko zo
zo6 P
P
( ) NADPH
Fruktozo 1,6 bisfosfataza
bisfosfataza
(+) cytrynian
( ) fruktozo
Zgromadzona energia przy założeniu średniej wagi ~70 kg, przy czym masa mięśni ~28 kg
) fruktozo 2,6
2,6 bisfosforan, AMP
bisfosforan, AMP
Aktywność przemian metabolicznych – zależność od czasu
Aktywność przemian metabolicznych – zależność od czasu
Stan po posiłku 1 3 h
Stan po posiłku 1
3 h
wysoki poziom energetyczny
PROCES
1 3 h
4 – 36 h
3 – 5 dni
wysoki poziom energetyczny
wysoki poziom glukozy we krwi
wysoki poziom glukozy we krwi
wysoki poziom insuliny we krwi
Glikogeneza
wzrost
0
0
wysoki poziom insuliny we krwi
Glikogenoliza
spadek
wzrost
brak glikogenu
Glukoneogeneza
0
wzrost
spadek
Stan po posiłku 4 – 36
Stan po posiłku 4
36 h
obniżenie stanu energetycznego
obniżenie stanu energetycznego
spadek poziomu glukozy we krwi
Synteza triacylogliceroli
wzrost
0
0
spadek poziomu glukozy we krwi
wysoki poziom
Lipoliza
0
wzrost
wzrost
wysoki poziom glukagonu
glukagonu we krwi
we krwi
Przemiany glicerolu
synteza TAG
glukoneogeneza
glukoneogeneza
Stan po 3 5
dniach
wzrost uwalniania kwasów tłuszczowych
5 dniach
b oksydacja
0
wzrost
wzrost
wzrost uwalniania kwasów tłuszczowych
wzrost syntezy ciał ketonowych
wzrost syntezy ciał ketonowych
4
6. Synteza i degradacja kwasów tłuszczowych
Rozpad kwasów tłuszczowych związany jest z zapotrzebowaniem na
ksy da
da cja
Aktywacja przez:
Inhibicja przez:
MalonyloCoA
Karboksylaza
osf ofru
(+) AMP,
( ) ATP, c
Kinaza
(+)
Dehydrogenaza
(+) NAD
Karboksylaza
(+) ac
Syntaza
(+) ADP, Ca
(+) ADP, Ca 2+
Karboksylaza
(+) c
( )
( )
Acylotransferaza
Dehydrogenaza iz
(+) ADP, Ca
(+) ADP, Ca 2+
Dehydrogenaza g lu
) NADPH
Fruktozo 1,6
(+) cytrynian
Stan po
101723180.413.png 101723180.414.png 101723180.415.png 101723180.416.png 101723180.417.png 101723180.418.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin