Badania naukowe i codzienne doświadczenie kliniczne przekonują, że istnieje ścisły związek między tym, co dzieje się w psychice człowieka, a tym jakim cieszy się on zdrowiem. W sytuacji choroby nowotworowej ta zależność nabiera szczególnego znaczenia, wpływa pośrednio na wyniki leczenia.
Program psychoterapeutyczny stworzony przez Carla Simontona przeznaczony jest przede wszystkim dla osób dotkniętych chorobą nowotworową i ich bliskich.
Metoda ta zakłada, że przekonania, uczucia, postawy i styl życia mają istotny wpływ na zdrowie. Z chwilą pojawienia się choroby czynniki te decydują o stosunku pacjenta do prowadzonego leczenia, wspomagają albo utrudniają dobre przystosowanie do nowej sytuacji.
Celem pracy w programie Simontona jest:
- lepsze funkcjonowanie emocjonalne
- wzrost zaangażowania w proces leczenia
- poprawę komunikacji z otoczenie
Program koncentruje się na roli i znaczeniu przekonań i poglądów. Uczestnicy uczą się technik wzbogacania własnego życia; ma to im pomóc odzyskać zdrowie. Należą do nich m. in. ćwiczenia z zakresu relaksacji, wpływania na styl swojego myślenia, codziennego życia, a także pracy z wyobraźnią.
Program Simontona nie zastępuje tradycyjnego leczenia onkologicznego. Jest dodatkową formą pomocy, uzupełnieniem leczenia konwencjonalnego. Poprzez dążenie do zachowania dobrej kondycji psychicznej pacjentów pomaga wzmocnić naturalny system odpornościowy organizmu, a tym samym poprawić wyniki leczenia.
Uczestnicy sesji terapeutycznych opartych na Programie Simontona zauważają wiele korzyści dla swojego codziennego funkcjonowania w sytuacji choroby. Najważniejsze z nich to:
- doinformowanie
- korzystne zmiany w życiu rodzinnym, lepsze porozumiewanie się
- lepsze samopoczucie psychiczne
- zmiana sposobu myślenia o chorobie, leczeniu
- pełniejsze zrozumienie problemów osoby chorej
- poznanie skutecznych metod radzenia sobie ze stresem
- ogólne wzmocnienie
- możliwość wymiany doświadczeń z osobami znajdującymi się podobnej sytuacji.
Warto podkreślić, że w Programie Simontona pomoc udzielana jest nie tylko pacjentom, ale również ich bliskim, co w opinii uczestników ma niezwykle dużą wartość.
SPIS TREŚCI:
I. Historia powstawania metody.
II. Historia badania związku umysł-ciało. Podstawy naukowe metody.
III. Przedstawienie metody
1. Definicja
2. Główne założenia.
3. Zasadnicze elementy procesu leczenia metodą Simontona.
- Praca z przekonaniami.
- Wyobraźnia i relaksacja
- Wewnętrzna mądrość i duchowość
- Stres, korzyści wtórne i znaczenie choroby
- Przekonania na temat śmierci
- Zabawa w zdrowieniu
- Dwuletni plan powrotu do zdrowia
4. Podstawowe cechy terapii.
5. Ośrodek Onkologiczny Simontona
IV. Zakończenie
Dr O.C. Simonton jest onkologiem-radioterapeutą, dyrektorem Simonton Cancer Center w Stanach Zjednoczonych. Od kilkudziesięciu lat prowadzi badania nad psychobiologicznymi uwarunkowaniami powrotu do zdrowia.
Swoje zainteresowania związkiem ciała i umysłu zawdzięcza ludziom chorym na raka. Na początku swojej pracy w szpitalu odkrył, że nie jest w stanie nakłonić pacjentów w zaawansowanym stadium choroby do pozytywnego potraktowania procesu leczenia. Chorzy ci nie mieli żadnej nadziei, nie wierzyli w to, że ktokolwiek może im pomóc, ani w to, że oni sami mogą mieć wpływ na przebieg choroby. Dr Simonton analizując ten problem próbował dociec, czy istnieje możliwość, aby z własnej woli pacjenci zechcieli włączyć się w proces leczenia, wierząc, że taka postawa zwiększy skuteczność kuracji.
W poszukiwaniu sposobów, które mogłyby mobilizować wewnętrzną siłę pacjentów dr Simonton zgłębiał medytację, wizualizację, pozytywne myślenie, filozofię Wschodu, szamanizm, kontrolę umysłu metodą Silvy - włączając elementy tych metod do swojej pracy z pacjentami.
Od 1974 do 1981 roku wraz ze współpracownikami z Centrum Badań nad Rakiem w Forth Worth prowadził siedmioletni program badawczy w wyniku którego okazało się, że czas życia prowadzonych przez nich pacjentów był dwukrotnie dłuższy niż w innych wiodących ośrodkach onkologicznych. Po raz pierwszy wyniki swojej pracy dr Simonton opublikował w trakcie Światowej Konferencji Onkologicznej w Buenos Aires w 1978 roku. Nieco później opublikował książkę pt. „Triumf życia”, w której udostępnił opracowane przez siebie metody wszystkim zainteresowanym.
Lekarze pracujący z pacjentami obserwowali związek umysł-ciało odkąd istnieje medycyna. Pierwsza wzmianka o zależności pomiędzy emocjami i rakiem pochodzi od starożytnego greckiego lekarza Galena i została sporządzona w 140 r. n.e. Galen badał i zapisywał relacje występujące miedzy stanem depresji a rakiem piersi. Jeszcze wcześniej, bo w pismach Platona, Sokrates kilkakrotnie podkreśla, jak ważna w chorobie jest zależność między umysłem a uczuciami. Sokrates twierdził, że ten , kto ignoruje ów związek, nie zasługuje na miano prawdziwego lekarza.
Lawrence LeShan - uważany za jeden z najprzedniejszych autorytetów zajmujących się historią psychologicznych uwarunkowań raka, zbadał pod tym kątem znaczną liczbę standardowych podręczników medycznych wydanych między rokiem 1800 a 1900 (LeShan, 1966). Stwierdza on, że wszystkie księgi jaki studiował zawierają stwierdzenie mówiące o tym, iż historia życia emocjonalnego odgrywa znaczącą rolę, jeśli chodzi o podatność na zachorowanie na raka i dalszy rozwój choroby.
W latach 60-tych naszego stulecia miał miejsce kolejny punkt zwrotny, kiedy to prestiżowa Nowojorska Akademia Nauk sponsorowała dwie konferencje pod wspólnym tytułem ?Psychofizjologiczne aspekty raka?. Konferencje zgromadziły najwybitniejszych naukowców z całego świata, którzy mogli zapoznać się z gruntownie omawianymi wzajemnymi zależnościami pomiędzy umysłem, emocjami i chorobą nowotworową (N.Y.A. of S., 1969).
Później w 1973 roku dr C.B. Thomas ogłosiła studium oparte na danych obejmujących 30 lat badań, w którym to rak okazał się chorobą najbardziej związaną z psychologicznymi cechami pacjenta ( Thomas, 1973). Zauważyła ona, że osoba predysponowana do choroby nowotworowej reaguje na stres przygnębieniem i poczuciem beznadziejności, całkowicie skrywa emocje lub ujawnia je tylko częściowo oraz odczuwa brak bliskości z jednym lub obydwojgiem rodziców. To, jak poczucie beznadziejności i skrywanie uczuć wpływają na ogólny stan zdrowia jest opisywane obecnie przez wielu klinicystów.
Spośród studiów nad psychologicznymi aspektami chorób za wiodące uważa się prace Ronalda Grossartha-Maticka (Grossarth-Maticek, 1985). Rezultaty uzyskane przez niego potwierdzają naukowo tezę, iż najefektywniejszym sposobem leczenia raka jest korzystnie z najlepszych osiągnięć współczesnej medycyny i stosowanie ich w sposób, który podnosi pacjenta na duchu, a to w połączeniu z najbardziej wartościowymi metodami wsparcia psychologicznego. Efekty uzyskiwane w ten sposób przewyższają wyniki stosowania samej tylko chemioterapii lub innych konwencjonalnych metod leczenia, podobnie zresztą jak wyłącznie wsparcia psychologicznego.
Studia nad pacjentami jasno udowodniły związek między umysłem a ciałem, nie wyjaśniły jednak, co sprawia, że on w ogóle zachodzi i funkcjonuje. Odpowiedzi udzieliła stosunkowo nowa gałąź medycyny zwana psychoneuroimmunologią. Pomogła ona lepiej zrozumieć w jaki sposób emocje są przekładane na substancje chemiczne, które wpływają na system obronny organizmu i inne mechanizmy uzdrawiające.
W organizmie istnieją co najmniej trzy systemy odpowiedzialne za przenoszenie emocji na poziom fizyczny. Jednym z nich jest system endokrynny, który posługuje się hormonami, drugi to system nerwowy, który ma bezpośrednie połączenie z białymi krwinkami; na trzeci składa się cała rodzina molekuł informacyjnych. Są wśród nich neuropeptydy, neurotransmitery, czynniki wzrostu i cytokiny, które wpływają na aktywność komórek, ich podział i mechanizmy genetyczne. Białe krwinki są kluczowym składnikiem systemu odpornościowego organizmu. Rozpoznają i niszczą obce organizmy, taki jak bakterie i komórki nowotworowe. Obecnie możemy bardzo dokładnie śledzić ten fizjologiczny proces, w którym informacja wysyłana z mózgu wpływa na działanie systemu odpornościowego.
Jest to wszechstronny i spójny, poznawczo-behawioralny program samopomocy dla chorych na nowotwory i ich osób wspierających.
W walce z rakiem metoda ta łączy tradycyjną opiekę medyczną z terapią psychologiczną w celu stworzenia najkorzystniejszych warunków, tak wewnętrznych jak i zewnętrznych, do odzyskania zdrowia.
Podejście to odnoszące się do wszystkich podstawowych sfer życia (behawioralnej, emocjonalnej, duchowej, społecznej i rodzinnej) zrewolucjonizowało leczenie chorób nowotworowych.
· Emocje mają wyraźny wpływ na stan zdrowia i wyleczenie choroby (dotyczy to oczywiście także raka). Są istotnym i silnym elementem systemu odpornościowego i innych mających wpływ na powrót do zdrowia
· Przekonania wpływają na emocje i poprzez to nie są obojętne dla zdrowia.
· Człowiek może znacząco wpływać na swoje przekonania, postawy oraz emocje i w ten sposób oddziaływać na stan organizmu.
· Sposobów wpływania na przekonania, postawy i uczucia można się nauczyć stosując wiele dostępnych i znanych metod.
· Wszyscy funkcjonujemy jako byty fizyczne, mentalne i duchowe. Wszystkie te aspekty osoby muszą być brane pod uwagę w procesie leczenia, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych potrzeb i predyspozycji chorego, a także rodziny, społeczeństwa i kultury.
· Harmonia - równowaga pomiędzy fizyczną, mentalną a duchową stroną osoby - jest dla zdrowia najistotniejsza. Odnosi się nie tylko do zdrowia, ciała i umysłu jednostki, ale także do jej relacji z samym sobą, rodziną, przyjaciółmi, Kosmosem.
· Każdy posiada odziedziczone (genetycznie, instynktownie) skłonności i możliwości, które wiodą nas ku zdrowiu i harmonii.
· Te odziedziczone zdolności mogą być rozwijane i uzupełniane w sposób kontrolowany poprzez opracowane już metody i techniki.
· Gdy te zdolności są rozwijane, zwiększa się biegłość człowieka, podobnie jak w trakcie uczenia się innych umiejętności. Rezultatem jest większa harmonia i lepsza jakość życia, które wyraźnie wpływają na stan naszego zdrowia.
· Ucząc się, człowiek zmienia swój stosunek do śmierci, bez względu na to, kiedy nas czeka. Pozbycie się strachu i bólu, uwalnia dodatkową energię, która pozwoli nam zdrowieć i żyć pełniej tutaj i teraz.
Praca z przekonaniami.
To nie fakty wywołują nasze emocje (jak lęk, radość, przygnębienie itp.) ale nasze myśli (przekonania i postawy) o tych faktach.
W programie Simontona stosuje się metodę pracy z przekonaniami, która powstała za sprawą C. M. Maultsby’ego z Akademii Medycznej Uniwersytetu Howarda. Pozwala ona skutecznie radzić sobie z cierpieniem emocjonalnym.
Racjonalna Terapia Zachowania Maultsby’ego ( Maultsby, 1992) jako poznawczo-behawioralny model samopomocy jest stosowana jako uzupełnienie (a nie zamiast) tego, co pacjent dotychczas robi, aby skutecznie radzić sobie z emocjami, a szczególnie tymi o zabarwieniu negatywnym.
C. M. Maultsby ułożył prosty test składający się z pięciu pytań na podstawie którego możemy ocenić każde z naszych przekonań tj.
- Czy dane przekonanie jest oparte na faktach?
- Czy pomaga mi chronić życie i zdrowie?
- Czy pozwala mi osiągać bliższe i dalsze cele?
- Czy pozwala mi rozwiązywać albo unikać większości niepożądanych konfliktów?
- Czy pomaga mi czuć się tak, jakbym chciał?
Przekonanie uważa się za zdrowe jeżeli na trzy lub więcej pytań udzielimy odpowiedzi „tak”. Powodem, dla którego w metodzie Simontona kładzie się tak duży nacisk na poglądy pacjenta, jest fakt, że przekonania są źródłem emocji, a one z kolei stanowią główną siłę zawiadującą systemem odpornościowym i innymi reakcjami obronnymi organizmu.
Wyobrażenie jest jedną z najstarszych form leczenia, jakie zna nasza planeta. Przez „wyobrażenie” rozumie się obrazy i uczucia pojawiające się dzięki wszelkim przejawom działania wyobraźni, zarówno tym świadomym, jak i ukrytym.
Wyobraźnia odgrywa bardzo istotną rolę w chorobie. Świadome posługiwanie się wyobrażeniem to podstawa pracy nad dokonywaniem zmian w naszych przekonaniach. Właśnie dzięki wyobraźni możliwe jest planowe zaszczepienie nowych (zdrowych) poglądów i rozwinięcie ich do poziomu podświadomych zachowań i postaw, a w konsekwencji na dokonanie zasadniczych zmian zarówno w życiu, jak i w stanie zdrowia.
Ćwiczenia z wyobraźnią podczas pracy metodą Simontona zawsze poprzedzone są relaksacją. Polega ona głównie na kontrolowaniu oddechu i rozluźnianiu mięśni całego ciała, poczynając od głowy, a kończąc na palcach stóp. Ćwiczenia wykonuje się regularnie (przynajmniej 3xdziennie ok. 15 min.).
Podstawowa zasada: Wyobrażaj sobie pożądany rezultat albo myśl o nim.
Uważa się, że oprócz ciała i umysłu istnieje jeszcze inny aspekt procesu uzdrawiania, który wymaga aby się do niego odnieść. Chodzi tu o aspekt duchowy.
Słownik definiuje „ducha” jako podstawę życia, szczególnie istot ludzkich, czującą i popychającą do działania część naszej osoby.
Praca z pacjentami pokazuje, że zdrowie jest stanem, w który angażuje się ciało, umysł i duch. I chociaż, aby wpływać na swój organizm, można posłużyć się tylko umysłem, to jednak efekt będzie silniejszy, gdy towarzyszy nam świadomość ducha..
Intuicja, przeczucia, wrażenia, odpowiedzi na modlitwy i przesłania pojawiające się w trakcie ćwiczeń wyobraźni są procesami duchowymi, Podczas tych ćwiczeń pacjenci są zachęcani do odwoływania się zarówno do umysłowej jak i duchowej strony wyobraźni.
Na każdej niemal sesji pacjenci uczą się rozpoznawać swoje słabe punkty, w tym również te, które doprowadzają do choroby. Chorzy mają do zbadania trzy ważne obszary: stres poprzedzający rozpoznanie choroby, uboczne korzyści płynące z choroby i jej przesłanie.
Dziś znamy już wiele czynników sprzyjających rozwojowi raka: skłonności dziedziczno-genetyczne, palenie tytoniu, nadmierne opalanie się, zanieczyszczenie środowiska itd. Stres nie jest jedyną przyczyną rozwoju nowotworu. To, na ile jest ważny, zależy za każdym razem od konkretnej osoby.
Kiedy jednak nowotwór został już rozpoznany w pierwszym rzędzie należy zająć się właśnie stresem. Idąc dalej pacjenci zastanawiają się nad tym jak choroba może pomagać im w radzeniu sobie ze stresem, jakie korzyści płyną dla nich z faktu bycia chorym. Poprzez tę analizę pacjenci dochodzą do odkrycia znaczenia choroby w ich życiu.
W metodzie Simontona uważa się, że choroba nowotworowa daje sygnał, aby porzucić to co sprawia ból i zacząć zajmować się tym, co daje radość. Należy robić to co bardziej odpowiada naszej osobowości i pragnieniom.
Starożytna mądrość mówi, że celem choroby jest pomoc choremu w odszukaniu swojej natury.
Każdy pacjent, który uczestniczy w programie ośrodka proszony jest o przyjazd z osobą wspomagającą (małżonek, inna osoba bliska). Najważniejszą rolą tej osoby jest pomoc choremu w przeszczepianiu nowych zasad życia na teren własnego domu i bycie mu pomocnym w pracy w znajomym otoczeniu.
Pierwsza rada jakiej udziela się osobie wspierającej brzmi: nie próbuj pomagać choremu, dopóki wyraźnie cię o to nie poprosi. Pamiętaj, w czym możesz być użyteczny, ale nie udzielaj mu żadnych rad. Chcesz być pożyteczny i pragniesz zrozumieć, co chory próbuje robić, zatem nie działaj przeciwko niemu, lecz przede wszystkim skoncentruj się na własnym życiu. Dbaj o siebie. Tobie też należy się miłość i troska.
Istotna i zdrowa relacja pomiędzy pacjentem i osobą go wspierającą wymaga nabycia umiejętności wyrażania swoich potrzeb. Trzeba zdać sobie jasno sprawę ze swoich potrzeb i umieć je jasno i wyraźnie przedstawić, tak aby bliski zrozumiał je jak najlepiej i mógł włączyć się w ich realizację.
Jednym z najistotniejszych i najtrudniejszych problemów we wspieraniu jest przywiązanie do rezultatu - jak zaakceptować fakt, aby planować na najlepsze ale być przygotowanym na najgorsze. Wymaga to bardzo dużego wysiłku zarówno od chorego jak i od osoby bliskiej. Kiedy jednak osoba uwolni się od przywiązania do rezultatu, uwolni się też od lęku. Wtedy jej pomoc będzie motywowana miłością, a nie „podszyta” lękiem.
Śmierć stanowi najdelikatniejszy i najbardziej drażliwy temat jaki podejmuje się w programie ośrodka Simontona. Przy omawianiu tego zagadnienia pewna grupa ludzi może popadać w przygnębienie.
Celem pracy nad śmiercią jest zmniejszenie lęku, który jej towarzyszy, a przez to zwielokrotnienie życiowej energii. Ten rezultat można uzyskać dzięki zdrowym przekonaniom na temat śmierci i umierania. W zmianie dotychczasowych poglądów pomaga praca z wyobraźnią.
Podstawowa zasada:
Masz wpływ na umieranie prawie w takim samym stopniu, jak na swoje życie. Jeśli chcesz umrzeć w określony sposób, ważne jest abyś tak samo żył.
Nasza kultura nie docenia znaczenia zabawy, a jeśli ktoś w rodzinie jest chory, staje się niemalże nieprzyzwoitością.
A jednak zabawa jest jedną z podstawowych kreatywności, a ta z kolei stanowi istotę powrotu do zdrowia. Jest też przede wszystkim głównym źródłem energii i witalności.
Dr Simonton zaleca, aby aktywność, która jest dla konkretnego chorego zabawą, wykonywać godzinę dziennie, siedem razy w tygodniu, wliczając w to weekendy, wakacje i święta.
Dwuletni plan powrotu do zdrowia obejmuje głębokie przemyślenia, ale przede wszystkim chodzi w nim o zmianę dotychczasowych przyzwyczajeń w sześciu podstawowych kategoriach naszej aktywności życiowej. Są to:
CELE ŻYCIOWE - wszelkie przejawy aktywności, które odpowiadają na pytanie: „Po co tu jestem”?. Mogą dotyczyć pracy, roli, jaką się odgrywa w rodzinie, przejawów realizacji duchowych i obywatelskich powinności, wszystkiego, co nadaje życiu sens i smak.
ROZRYWKA - wszystko, co bawi lub sprawia przyjemność
ĆWICZENIA - każda aktywność fizyczna lub czas spędzony na rozmyślaniu o wysiłku fizycznym (dotyczy szczególnie tych osób, które nie mogą ćwiczyć)
WSPARCIE Z ZEWNĄTRZ - czas, który spędza się z rodziną, przyjaciółmi lub czas spędzony z psychoterapeutą, duszpasterzem, grupą religijną lub grupą wsparcia.
DIETA - nie tylko to co spożywamy, lecz także każdy wysiłek, który ma związek z żywnością i odżywianiem - przygotowywanie posiłków, zażywanie witamin, lektury, samokształcenie.
...
dancistino