Choroba wieńcowa
Choroba ta zwana również chorobą niedokrwienia serca to zespół chorobowy charakteryzujący się stałym lub napadowym niedokrwieniem mięśnia sercowego spowodowanym dużym zwężeniem (zablokowaniem całkowicie) światła tętnic wieńcowych i zaburzeniem równowagi między aktualnym zapotrzebowaniem na tlen i związki energetyczne a ich dostawą co niesie za sobą ostre długotrwałe pogorszenie czynności serca. Przez lekarzy zwana jest fachowo objawową miażdżycą tętnic wieńcowych.
Z chorobą wieńcową serca nie ma żartów. Nie leczona może doprowadzić nawet do utraty życia.
W tej że chorobie wyróżniamy następujące okresy kliniczne:
ü Stabilna choroba niedokrwienna serca (dławica piersiowa stabilna, dusznica)
ü Niestabilna choroba niedokrwienna serca
ü Zawał serca
ü Nagły zgon sercowy
Choroby serca i układu krążenia nie mają jednej przyczyny, zazwyczaj wpływ na ową chorobę ma kilka czynników, które akumulują się zwiększając tym samym ryzyko jej wystąpienia.
Najczęstszą przyczyną choroby niedokrwiennej jest miażdżyca, która powoduje uszkodzenie ściany naczyń wieńcowych (zmiany miażdżycowe dotyczą także innych tętnic), a następnie powstanie zmian powodujących zwężenie światła naczynia wieńcowego - mówimy wtedy o chorobie wieńcowej. Wymienione poniżej inne przyczyny choroby niedokrwiennej serca są bardzo rzadkie.
Zwężenia naczynia w przebiegu: kiły, reumatoidalnego zapalenia stawów, tocznia układowego, guzkowego zapalenia tętnic, zapalenia zakrzepowo-zarostowego tętnic, twardziny układowej (sklerodermia - choroba tkanki łącznej), skrobiawicy, idiopatycznego młodzieńczego zapalenia tętnic prowadzą do powstania tej choroby.
Zatory naczyń wieńcowych w przebiegu: infekcyjnego zapalenia wsierdzia, zakrzepów w lewym przedsionku i komorach oraz na sztucznych zastawkach, śluzaka przedsionka, to ważna przyczyna choroby.
Wady anatomiczne tętnic wieńcowych - ujście lewej tętnicy wieńcowej od tętnicy płucnej, tętniaki, przetoki wieńcowe to również powód rozwinięcia się choroby ,a także stany skurczowe, zaburzenia hemodynamiczne w przebiegu wad serca, niedociśnienia, zaburzeń rytmu, nadciśnienia, kardiomiopatii przerostowej.
Choroba ta objawia się poprzez zawał serca i dławicowe bóle w klatce piersiowej (uciskanie w okolicy za mostkowej odczuwane podczas dużego wysiłku lub wyjścia na zimne powietrze). Ból wieńcowy z reguły promieniuje do lewego ramienia, czasem całej kończyny górnej, do żuchwy, gardła, szyi; często ból wieńcowy mylony jest z bólem w wyniku niestrawności.
Uczucie ucisku z reguły ustępuje po zaprzestaniu wysiłku fizycznego lub przyjęciu podjęzykowo mitratów (nitrogliceryny) w sprayu lub tabletce. Nie ma swoistości co do pory występowania bólu wieńcowego; może się on powiać o każdej porze dnia i nocy; często jest tak, że ból wieńcowy budzi pacjenta ze snu. Napad bólu dławicowego prowokowany jest często przez wyjście na zimne powietrze, emocje, itp.
Postępowanie w chorobie niedokrwiennej serca
Choroba niedokrwienna serca może doprowadzić do zawału dlatego bardzo ważne jest stosowanie jest odpowiedniego leczenia. Wyróżniamy dwie metody leczenia: zmniejszenie dolegliwości powodujących chorobę i ochrona już chorych przed zawałem serca. Aby uchronić taką osobę podajemy aspirynę (zawiera w sobie potrzebny kwas salicylowy), leki zmniejszające stężenie cholesterolu we krwi tzw. statyny. Część osób poddaje się zabiegom – angioplastyce wieńcowej lub dokonuje się operację – pomostowanie aortalno – wieńcowe.
W czasie gdy pojawia się ból wieńcowy, należy zaprzestać wysiłku lub ograniczyć emocję. Jeśli ból nie przechodzi, należy przyjąć w pozycji siedzącej nitroglicerynę w tabletce pod język lub w aerozolu (może być inny działający szybko tzw. azotan).
Chory z chorobą wieńcową powinien wcześniej, w gabinecie lekarskim, wypróbować działanie nitrogliceryny (czy toleruje lek, przede wszystkim czy nie obniża on nadmiernie ciśnienia krwi).
Dawkę nitrogliceryny można powtórzyć jeszcze 2 razy, a gdy nie pomaga i ból przedłuża się ponad 15-20 minut, szczególnie, gdy występuje pierwszy raz w życiu, trzeba bezwzględnie udać się do szpitala karetką.
Ważne, aby chory z już rozpoznaną chorobą wieńcową przyjmował regularnie leki, które wcześniej przepisał lekarz.
Pacjenci z niestabilną chorobą wieńcową, gdy leki nie skutkują lub są to pacjenci z wysokim ryzykiem zawału serca wymagają wykonania koronarografii i ewentualnego leczenia inwazyjnego lub chirurgicznego.
Zapobieganie chorobie wieńcowej
Każdy wie że sport to zdrowie. Kiedy jesteśmy aktywni łatwiej uniknąć nam wielu poważnych różnych chorób np. choroby wieńcowej. Aby ustrzec się przed chorobą należy zwiększyć aktywność fizyczną (m.in. dużo spacerować)
Ryc. Zalecenia dotyczące stosowania zwiększonej aktywności fizycznej
a także dostosować odpowiednią dietę mającą na celu obniżenie poziomu cholesterolu w surowicy i ograniczenie spożycia tłuszczów zawierających wiązania nasycone (tłuszcze zwierzęce). Zaleca się zwiększyć spożycie owoców (także suszonych) i warzyw.
Ryc. Dieta zalecana w prewencji schorzeń sercowo-naczyniowych (CVD). PUFA-n-3 – kwasy tłuszczowe wielonienasycone – omega-3,PUFA-n-6 – kwasy tłuszczowe wielonienasycone omega-6,MUFA-cis – kwasy jednonienasycone – cis.
W celu zapobiegnięcia choroby należy również dążenie do uzyskania należnej masy ciała ,której wskaźnik masy ciała (BMI) pacjenta powinien mieścić się między 20 a 25.
Kontrola ciśnienia tętniczego krwi, okresowe badania kontrolne poziomu frakcji cholesterolu we krwi, rzucenie palenia tytoniu (zarówno palenia papierosów, fajki jak i cygar)
Ryc. Zależność pomiędzy liczbą wypalanych papierosów a ryzykiem wystąpienia zawału serca.
i regularny wysiłek fizyczny - co najmniej 3 razy w tygodniu przez min. 30 minut to podstawowe działania pomagające w zapobieganiu chorobie.
Ryc. Wpływy wysiłku fizycznego na redukcję śmiertelności u chorych po zawale serca (MI), z niewydolnością serca (HF) i stabilną chorobą wieńcową (CHD).
Mechanizmy, w jakich wysiłek fizyczny korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, badane są od szeregu lat. Odbywa się to nie tylko poprzez doraźne oddziaływanie na równowagę współczulno-przywspółczulną, działanie przeciwzakrzepowe, przeciwniedokrwienne czy antyarytmiczne, lecz także w sposób przewlekły, metaboliczny powodując spowolnienie procesu miażdżycowego, a także pobudzając procesy naprawcze np. w postaci tworzenia tętniczego krążenia obocznego. Efekty oddziaływania regularnej aktywności fizycznej na układ sercowo-naczyniowy przedstawione są na rycinie.
Ryc. Wpływ regularnej aktywności fizycznej na układ sercowo-naczyniowy
Bibiografia:
www.kardio.pl
www.resmedia.pl
www.choroby.seniora.pl
www.poradnikmedyczny.pl
www.czytelniamedyczna.pl
Pracę wykonała Marta Sieradzka z kl. II a
1
matrix793