Ciszewski K. - Losy hubalczyków po śmierci mjr Henryka Dobrzańskiego Hubala.pdf - Historia Polski(1) - piotrzachu69

UNIWERSYTET ŚLĄSKI

WYDZIAŁ NAUK SPOŁECZNYCH

INSTYTUT HISTORII

Krzysztof Ciszewski

NR ALBUMU 225961/Z

Praca magisterska

Losy hubalczyków po śmierci mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”.

Prof. UŚ dr hab. Sylwester Fertacz

Katowice 2010

Imię i nazwisko autora pracy

Krzysztof Ciszewski

Imię i nazwisko promotora pracy

prof. UŚ dr hab. Sylwester Fertacz

Wydział / Jednostka niebędąca wydziałem Wydział Nauk Społecznych

Kierunek studiów

Historia

Specjalność

Archiwalna

Losy hubalczyków po śmierci mjr.

Henryka Dobrzańskiego „Hubala”.

Tytuł pracy

Odział majora „Hubala, hubalczycy, II

wojna światowa.

Słowa kluczowe

Wyrażam / nie wyrażam* zgodę na udostępnienie mojej pracy dyplomowej

(licencjackiej / magisterskiej*) dla celów naukowo – badawczych.

Niniejsza zgoda obejmuje:

- rozpowszechnianie pracy poprzez publiczne udostępnianie w wersji drukowanej

i elektronicznej w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niej dostęp w miejscu,

w którym praca jest przechowywana tj. w Archiwum Uniwersytetu Śląskiego,

- rozpowszechnianie pracy poprzez publiczne udostępnienie pracy w wersji elektronicznej

w sieci Internet w domenie us.edu.pl oraz w innych serwisach internetowych, tworzonych

z udziałem Uniwersytetu Śląskiego.

Data: ……………………………………...…………..….

Podpis autora: ………………………………………..….

* (niepotrzebne skreślić)

Oświadczenie autora pracy

Świadoma odpowiedzialności prawnej oświadczam, że niniejsza praca dyplomowa

została napisana przeze mnie samodzielnie i nie zawiera treści uzyskanych w sposób

niezgodny z obowiązującymi przepisami.

Oświadczam również, że przedstawiona praca nie była wcześniej przedmiotem

procedur związanych z uzyskaniem tytułu zawodowego w wyższej uczelni.

Oświadczam ponadto, że niniejsza wersja pracy jest identyczna z załączoną wersją

elektroniczną.

Data Podpis autora pracy

Spis treści

Wstęp…………………………………………………………………………………………..4

Rozdział I.

Historia oddziału mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”.

1.1. Henryk Dobrzański ………………………………………………………………………..6

1.2 Powstanie oddziału ………………………………………………………………………...8

1.3. Okres przetrwania ………………………………………………………………………..14

1.4. Przygotowania do walk na wiosnę 1940 r ……………………………………………….22

1.5. Demobilizacja ……………………………………………………………………………23

1.6. Walki pod Huciskiem i Szałasami ……………………………………………………….25

1.7. Obława niemiecka i starcie pod Anielinem ……………………………………………..34

1.8. Oddział Wydzielony Wojska Polskiego po śmierci majora ……………………………..40

Rozdział II.

Hubalczycy poza granicami Polski.

2.1. Hubalczycy we Francji …………………………………………………………………42

2.2 Hubalczycy w Wielkiej Brytanii …………………………………………………...........53

2.3. Hubalczycy na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej ……………………………..65

Rozdział III.

Hubalczycy w okupowanej Polsce.

3.1. Hubalczycy w Kedywie ………………………………………………………………..91

3.2. Hubalczycy w Okręgu Nowogródzkim Armii Krajowej ………………………………104

Zakończenie……………………………………………………………………………….128

Bibliografia………………………………………………………………………………..130

Wstęp

Celem, który mi przyświecał, gdy podjąłem decyzję napisania pracy magisterskiej

traktującej o losach hubalczyków, było przybliżenie rodzajów działań zbrojnych podjętych

przez żołnierzy mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala” po jego śmierci w kwietniu 1940 r.

Nie ma obecnie pracy naukowej poświęconej w całości tej tematyce. Moja praca nie jest

jednak szczegółowym opisem losów wszystkich hubalczyków. Przedstawiłem typowe losy

wojenne hubalczyków w oparciu o losy konkretnych oficerów, lub podoficerów.

Działalność hubalczyków dotyczyła zarówno walki poza granicami kraju, jak i w

okupowanej Polsce. Na terenie przedwojennej II Rzeczpospolitej żołnierze „Hubala” służyli

w partyzantce, wywiadzie AK, Ludowym Wojsku Polskim i dywersji AK.

O oddziale „Hubala” większość książek ukazała się w Polsce przed rokiem 1989. W

rezultacie przemilczano niektóre fakty, m.in okres starć żołnierzy „Hubala” z Armią

Czerwoną w wrześniu 1939 i w następnych latach. Były to przede wszystkim książki Marka

Szymańskiego 1 i Zygmunta Kosztyły. 2 Bardzo cenną pozycją była praca Tadeusza Wyrwy, 3

która ukazała sie na Zachodzie w latach siedemdziesiątych oraz książka Jana Erdmana, 4 który

opisał w całości życie hubalczyka, Macieja Kalenkiewicza. Z najnowszych książek,

poświęconych tej tematyce należy wspomnieć książkę Jana Zborowskiego, 5 która jednak nie

wniosła nic nowego poza poszerzeniem wiedzy na temat losów hubalczyków w ograniczeniu

do rejonu Tomaszowa Mazowieckiego.

Całą pracę podzieliłem na trzy rozdziały. Podział ten wynika ze względu na obszar

działalności hubalczyków. Pierwszy rozdział w całości poświęcony jest oddziałowi majora

„Hubala”, czyli obejmuje okres od pierwszych dni września do czerwca 1940 r. Najwięcej

uwagi w tym rozdziale poświęciłem samemu Henrykowi Dobrzańskiemu. Przy opisie historii

1 Marek Szymański: Oddział majora „Hubala”. Warszawa 1975.

2 Zygmunt Kosztyła: Oddział Wydzielony Wojska Polskiego majora „Hubala”. Warszawa 1987.

3 Tadeusz Wyrwa: W cieniu legendy majora „Hubala”. Warszawa 1975.

4 Jan Erdman: Droga do Ostrej Bramy. Warszawa 1990.

5 Jan Zaborowski: Oddział majora Hubala i jego tomaszowscy żołnierze. Tomaszów Mazowiecki 2009.

Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego mjr. „Hubala”, oprócz książek Erdmana,

Zaborowskiego, Kosztyły i Wyrwy, korzystałem z tekstów źródłowych zamieszczonych w

dzienniku Hansa Franka. 6 W ten sposób mogłem przedstawić punkt widzenia niemieckich

dowódców na działalność tego polskiego oddziału.

Drugi rozdział dotyczył służby hubalczyków w armii polskiej na obczyźnie. W

podrozdziałach dotyczących ich działalności we Francji i Wielkiej Brytanii przedstawiłem

losy polskiego oficera na przykładzie rtm. Macieja Kalenkiewicza. Więcej uwagi poświeciłem

temu Hubalczykowi ze względu na fakt, iż zainicjował on powstanie oddziałów

cichociemnych. Przy opisie losów Kalenkiewicza oparłem sie przed wszystkim na książce

Erdmana, która jest biografią tegoż oficera oraz na książkach dotyczących formacji

cichociemnych. Kolejny podrozdział został poświęcony ppor. Zygmuntowi Morawskiemu,

który walczył podczas II wojny światowej w rejonie Afryki Północnej. Morawski pełnił

służbę w latach 1940-1943 w Pułku Ułanów Karpackich. Korzystałem tutaj zwłaszcza z

pozycji pod redakcją Jana Bielatowicza 7 oraz pracy Emila S. Mentel a i Stanisława

Radomyskiego 8 . Los tego oficera jest interesujący ze względu m.in. na okoliczności w jakich

doszło do jego śmierci w Palestynie w 1943 r.

Ostatni rozdział został poświęcony działalności hubalczyków na ziemiach polskich.

Oparłem sie w tym przypadku na ich działalności w dywersji i w partyzantce. Wybrałem te

dziedziny ze względu na fakt, iż właśnie w oddziałach partyzanckich i dywersyjnych znalazło

się najwięcej hubalczyków po rozwiązaniu oddziału mjr „Hubala”. W podrozdziale

poświęconemu dywersji opisałem losy Marka Szymańskiego, który brał udział w głównych

akcjach Kedywu. W tym podrozdziale skorzystałem przede wszystkim z biografii tego

oficera, napisanej przez jego żonę Cezarię Iljn-Szymńską. 9 Z kolei losy hubalczyków w

partyzantce oparłem na przykładzie Okręgu Nowogródzkiego, w którym dużą rolę odegrali

Maciej Kalenkiewicz i Józef Świda. Przy opisywaniu tego okręgu posłużyłem się monografią

Okręgu Nowogródzkiego AK autorstwa Kazimierza Krajewskiego 10 oraz książką Kazimierza

Ratyńskiego. 11 Z kolei działalność Świdy i Kalenkiewicza przedstawiłem korzystając przede

wszystkim w oparciu o z książkę Jana Erdmana.

6 Okupacja i ruch oporu w dzienniku Hansa Franka, t.1, Warszawa 1970.

7 Ułani Karpaccy. Zarys historii pułku. Red. Jan Bielatowicz. Londyn 1966.

8 Emil S. Mentel, Stanisław Radomyski: Pułk Ułanów Karpackich. Pruszków 1993.

9 Cezaria Iljin-Szymańska: Kpt. Marek Szymański „Sęp”, „Rafał”, „Czarny”. Warszawa 2003.

10 Kazimierz Krajewski: Na ziemi nowogródzkiej. „Nów”- Nowogródzki Okręg Armii Krajowej. Warszawa

1997.

11 Kazimierz Ratyński: Okręg ZWZ – „Nów”. Wybrane zagadnienia. Bydgoszcz 2000.

Ciszewski K. - Losy hubalczyków po śmierci mjr Henryka Dobrzańskiego Hubala.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: