EP_1998_10.pdf

(4479 KB) Pobierz
10/98
październik
6 zł 80 gr
823247866.145.png 823247866.156.png 823247866.166.png 823247866.177.png 823247866.001.png 823247866.012.png 823247866.023.png 823247866.034.png 823247866.045.png 823247866.056.png 823247866.066.png 823247866.077.png 823247866.088.png 823247866.099.png 823247866.105.png 823247866.106.png 823247866.107.png 823247866.108.png 823247866.109.png 823247866.110.png 823247866.111.png 823247866.112.png 823247866.113.png 823247866.114.png 823247866.115.png 823247866.116.png 823247866.117.png 823247866.118.png 823247866.119.png 823247866.120.png 823247866.121.png 823247866.122.png 823247866.123.png 823247866.124.png 823247866.125.png 823247866.126.png 823247866.127.png 823247866.128.png 823247866.129.png 823247866.130.png 823247866.131.png 823247866.132.png 823247866.133.png 823247866.134.png 823247866.135.png 823247866.136.png 823247866.137.png 823247866.138.png 823247866.139.png 823247866.140.png 823247866.141.png 823247866.142.png 823247866.143.png 823247866.144.png 823247866.146.png 823247866.147.png 823247866.148.png 823247866.149.png 823247866.150.png 823247866.151.png 823247866.152.png 823247866.153.png 823247866.154.png 823247866.155.png 823247866.157.png 823247866.158.png 823247866.159.png 823247866.160.png 823247866.161.png 823247866.162.png
 
Układ
zabezpiecza−
jący akumulator
przed rozładowaniem
Prosty i przydatny układ, zwłaszcza dla
turystów. Zapobiega on bowiem
możliwości uszkodzenia akumulatora
samochodowego przez nadmierne
rozładowanie, str. 71.
EDWin krok
po kroku
W drugiej części cyklu pokazujemy, w jaki sposób
wykonać płytkę do projektowanego urządzenia. Str. 31.
Stereofoniczny przedwzmac−
niacz HiFi
Przykład możliwości oferowanych przez
współczesne układy audio. Przed−
wzmacniacz o parametrach HiFi stero−
wany przez niewielki mikrokontroler
zainteresuje z pewnością wielu Czytelni−
ków zainteresowanych tematyką audio.
Str. 43.
Programator układów
taktujących DS1065/75
Półprzewodniki zastąpią niedłu−
go wszystkie inne elementy
stosowane w elektronice. Zagroże−
nie to dotknęło już dotychczas
“niezatapialne” kwarce. W artykule
na str. 49 przedstawiamy opis progra−
matora układów DS1065/75 firmy
Dallas, które spełniają rolę programo−
wanych generatorów taktujących.
Wzmacniacz słuchawkowy
Temat wydaje się banalny, lecz
konstrukcja temu zaprzecza −
 w artykule przedstawiamy nowo−
czesny wzmacniacz słuchawkowy,
który może stanowić doskonałe
uzupełnienie każdego zestawu
audio. Str. 59.
Cyfrowy zegar sterujący DCC−51
Jeden z naszych
Czytelników dość
zgrabnie ujarzmił
potężne możliwości
mikrokontrolera,
wykorzystując go
jako uniwersalny
zegar cyfrowy.
Str. 83.
Symulator alarmu
samochodowego
Niebanalny symula−
tor alarmu samo−
chodowego, który
sam potrafi stwierdzić,
kiedy powinien się włączyć.
Str. 72.
Dzwonek − gong bezprzewodowy
Prezentowane w artykule urządzenie jest
idealnym substytutem standardowej
instalacji dzwonkowej. Dzięki kodo−
wanemu przesyłowi informa−
cji pomiędzy “przyciskiem”
a “dzwonkiem”
możliwe jest stoso−
wanie wielu takich
urządzeń jedno−
cześnie.
Str. 55.
Elektronika Praktyczna 10/98
Elektronika Praktyczna 10/98
4
823247866.163.png 823247866.164.png 823247866.165.png 823247866.167.png 823247866.168.png 823247866.169.png 823247866.170.png 823247866.171.png 823247866.172.png 823247866.173.png 823247866.174.png
Nr 70
październik '98
Konkurs .............................................................................. 6
Świat hobby .................................................................... 11
Projekty zagraniczne
Poprawiacz nastroju ........................................................... 13
Czy grozi Ci “Amnesia”?
Prezentacja nowoczesnego
kasownika ultrafioletowego firmy
WG−Electronics. Str. 30.
Notatnik Praktyka
Zwrotnice głośnikowe − zapomniane ogniwo, część 1 ..... 23
Programy
EDWin krok po kroku, część 2............................................ 31
Sprzęt
Starter kit dla procesorów AVR ......................................... 27
Karta oscyloskopowa firmy Optel..................................... 28
SIMICE − narzędzie dla wymagających ........................... 29
Czy grozi Ci "Amnesia"? ..................................................... 30
Projekty
Karta
oscyloskopowa
firmy Optel
W artykule przedstawiamy kartę
szybką oscyloskopową o zaawan−
sowanych możliwościach, opraco−
waną we wrocławskiej firmie
Optel. Str. 28.
Centralka telefoniczna ...................................................... 34
Stereofoniczny przedwzmacniacz HiFi, część 1.............. 43
Programator generatorów taktujących DS1065/75 ....... 49
Dzwonek − gong bezprzewodowy.................................... 55
Wzmacniacz słuchawkowy ............................................... 59
Czytnik−programator kart chipowych, część 2............... 63
Miniprojekty
Układ zabezpieczający akumulator przed
nadmiernym rozładowaniem ............................................ 71
Symulator alarmu samochodowego ............................... 72
Podzespoły
Pamięci wieloportowe i FIFO firmy IDT ............................. 19
Nowe podzespoły ............................................................... 75
Programy z płyt CD-EP
CD-EP
ST6−Realizer w praktyce...................................................... 81
CD-EP
Projekty Czytelników
Cyfrowy zegar sterujący DCC−51 ..................................... 85
Forum................................................................................ 88
Info Świat ......................................................................... 89
Info Kraj............................................................................ 91
Starter kit dla procesorów
AVR
Po raz pierwszy na łamach EP
przedstawiamy narzędzie urucho−
mieniowe dla mikrokontrolerów
rodziny AVR firmy Atmel. Szczegó−
ły na str. 27.
Listy ................................................................................... 98
Kramik+Rynek ................................................................ 93
Wykaz reklamodawców ............................................ 110
Ekspresowy Informator Elektroniczny..................... 111
Wyniki konkursów.......................................................... 98
Elektronika Praktyczna 10/98
5
823247866.175.png 823247866.176.png 823247866.178.png 823247866.179.png 823247866.180.png 823247866.181.png 823247866.182.png 823247866.183.png 823247866.184.png 823247866.185.png 823247866.186.png 823247866.187.png 823247866.002.png 823247866.003.png
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
PROJEKTY ZAGRANICZNE
Poprawiacz nastroju
Nie dopuszczajmy, aby
opanowa³o nas nadmierne
napiÍcie. Niech ten
kieszonkowy ìpsychoanalitykî
uwolni nas od stresÛw
codziennego øycia.
Jakiú czas temu w†rÍce autora
niniejszego artyku³u wpad³o urz¹-
dzenie elektroniczne, ktÛre mia³o
ograniczaÊ poziom napiÍcia psy-
chicznego dziÍki wytwarzaniu fal
elektromagnetycznych o†czÍstotli-
woúci zbliøonej do czÍstotliwoúci
fal generowanych przez mÛzg.
Oczywiúcie, urz¹dzenie wkrÛtce
zosta³o otwarte celem dokonania
inspekcji jego zwartoúci. Rezultat
by³ zaskakuj¹cy - wewn¹trz znaj-
dowa³ siÍ mikrokontroler PIC,
ktÛry generowa³ nieco zak³Ûcony
przebieg sinusoidalny, podawany
nastÍpnie na powietrzn¹ cewkÍ.
CzÍstotliwoúÊ sinusa mog³a przy-
bieraÊ jedn¹ z†piÍciu wartoúci,
zaleøn¹ od ustawienia wystaj¹ce-
go z†obudowy mikroprze³¹cznika
DIL. Wartoúci te odpowiada³y piÍ-
ciu rÛønym stanom, od ìuúpieniaî
po ìoptymizmî.
Poziom napiÍcia wynosi³ oko³o
300mV, a†zmierzona rezystancja
cewki by³a rÛwna ok. 550
bardziej skuteczne uwaøa siÍ
bodüce wzrokowe, podawane
z†okularÛw z†zainstalowanymi
w†nich diodami LED. Czasami
stymuluje siÍ jednoczeúnie oúrod-
ki wzrokowe i†s³uchowe, podaj¹c
na s³uchawki sygna³y o†nieco rÛø-
ni¹cych siÍ czÍstotliwoúciach.
NiektÛre ze stymulatorÛw
sprzedawanych w†USA generuj¹
pole magnetyczne, ktÛre takøe
moøe wywieraÊ wp³yw na stan
mÛzgu. Generowane czÍstotliwoú-
ci mieszcz¹ siÍ w†przedzia³ach
rytmÛw aktywnoúci elektrycznej
mÛzgu, podanych w† tab. 1 .
Oczywiúcie moøna skonstruo-
waÊ tani generator pola magne-
tycznego o†odpowiednich czÍstot-
liwoúciach, nie uciekaj¹c siÍ do
stosowania takich podzespo³Ûw
jak mikrokontroler PIC. Istnieje
wiele sposobÛw generacji sygna³u
sinusoidalnego o†zadanej czÍstot-
liwoúci. W†niniejszym projekcie
zastosowano metodÍ syntezy cyf-
rowej, ktÛra pozwala na regulacjÍ
czÍstotliwoúci bez niepoø¹danych
zmian amplitudy.
Uproszczony schemat ideowy
urz¹dzenia przedstawia rys. 1 .
Po³¹czone szeregowo przerzutniki
typu D s¹ objÍte pÍtl¹ sprzÍøenia
³¹cz¹c¹ wyjúcie Q\ ostatniego
przerzutnika z†wejúciem D pierw-
szego przerzutnika (jest to znany
uk³ad licznika Johnsona).
Zak³adaj¹c, øe pocz¹tkowo na
wyjúciach wszystkich przerzutni-
kÛw panuje stan niski, taktowanie
uk³adu spowoduje powtarzanie siÍ
sekwencji stanÛw podanych w† tab.
2 . Jeúli wyjúcia przerzutnikÛw
zostan¹ po³¹czone rÛwnolegle
przez rezystory o†odpowiednio
dobranych wartoúciach rezystan-
cji, powstaj¹cy sygna³ stanowiÊ
. Na-
tÍøenie emitowanego pola by³o
naprawdÍ bardzo s³abe. Po krÛt-
kim czasie autor zacz¹³ zastana-
wiaÊ siÍ nad moøliwoúci¹ zwiÍk-
szenia mocy wyjúciowej i†poten-
cjalnymi konsekwencjami tego
kroku.
Ostrzeżenie
Stymulacja narządu wzroku
z częstotliwością alfa może po−
wodować ataki u osób cierpią−
cych na epilepsję. Używanie
przedstawianego urządzenia
przez takie osoby nie jest wska−
zane.
Osoba, która nie jest chora na
epilepsję, ale podczas używania
urządzenia odczuwa dziwny za−
pach, słyszy dziwne dźwięki lub
odbiera inne niecodzienne wra−
żenia, powinna natychmiast
urządzenie wyłączyć i skonsulto−
wać się z lekarzem.
Fale mÛzgowe
Obecnie przebiegi elektryczne
generowane przez mÛzg s¹ juø
dobrze poznane. KrÛtko mÛwi¹c,
czÍstotliwoúÊ aktywnoúci elekt-
rycznej mÛzgu jest zwi¹zana ze
stanem umys³u. Uwaøa siÍ takøe,
øe stymulacja o†pewnej czÍstotli-
woúci moøe powodowaÊ wprowa-
dzenie mÛzgu w†odpowiadaj¹cy
tej czÍstotliwoúci stan.
StosowaÊ moøna rÛønego ro-
dzaju bodüce, przy czym za naj-
Tab. 1. Fale mózgowe: zakresy częstot−
liwości i odpowiadające im nastroje.
Nazwa
Częstotliwość Stan
delta
0,5Hz − 4Hz
sen
teta
4Hz − 8Hz
marzenia,
działalność twórcza
alfa
8Hz − 13Hz
głęboki relaks,
medytacja,
uwolnienie od
stresu
Rys. 1. Uproszczony schemat generatora fali sinusoidalnej
zbudowanego z przerzutników D.
beta
14Hz − 25Hz
stan normalnego
skupienia umysłu
Elektronika Praktyczna 10/98
13
823247866.004.png 823247866.005.png 823247866.006.png 823247866.007.png 823247866.008.png 823247866.009.png 823247866.010.png 823247866.011.png 823247866.013.png 823247866.014.png 823247866.015.png 823247866.016.png 823247866.017.png 823247866.018.png 823247866.019.png 823247866.020.png 823247866.021.png 823247866.022.png 823247866.024.png 823247866.025.png 823247866.026.png 823247866.027.png 823247866.028.png 823247866.029.png 823247866.030.png 823247866.031.png 823247866.032.png 823247866.033.png 823247866.035.png 823247866.036.png 823247866.037.png 823247866.038.png 823247866.039.png 823247866.040.png 823247866.041.png 823247866.042.png 823247866.043.png 823247866.044.png 823247866.046.png 823247866.047.png 823247866.048.png 823247866.049.png 823247866.050.png 823247866.051.png 823247866.052.png 823247866.053.png 823247866.054.png 823247866.055.png 823247866.057.png 823247866.058.png 823247866.059.png 823247866.060.png 823247866.061.png 823247866.062.png 823247866.063.png
 
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
Rys. 2. Schemat ideowy poprawiacza nastroju.
bÍdzie schodkow¹ aproksymacjÍ
fali sinusoidalnej (rys. 1).
Wyjúcie pi¹tego przerzutnika
nie jest wykorzystywane, w†zwi¹z-
ku z†czym poziom sygna³u wyj-
úciowego nie ulega zmianie pod-
czas dwÛch taktÛw zegara, co
pozwala uzyskaÊ ìwyp³aszczeniaî
odpowiadaj¹ce maksimom i†mini-
mom sinusoidy.
CzÍstotliwoúÊ ìsinusoidyî jest
rÛwna jednej dziesi¹tej czÍúci
czÍstotliwoúci sygna³u taktuj¹cego
przerzutniki, a†przy braku obci¹-
øenia amplituda zmienia siÍ w†za-
kresie od zera do napiÍcia zasi-
lania. Obci¹øenie rezystywne mo-
øe spowodowaÊ pojawienie siÍ
sk³adowej sta³ej, ale nie wprowa-
dzi zniekszta³ceÒ. Zastosowane
po³¹czenie przerzutnikÛw D†nosi
nazwÍ licznika pierúcieniowego
modulo 10 i†taki piÍciostopniowy
licznik jest dostÍpny w†postaci
uk³adu CMOS 4018B.
Ten ostatni umoøliwia regulacjÍ
czÍstotliwoúci w†zakresie od 20Hz
do oko³o 440Hz.
Liczniki zapewniaj¹ podzia³
czÍstotliwoúci sygna³u taktuj¹cego
przez 20, wobec czego czÍstotli-
woúÊ sygna³u na ich wyjúciu
wynosi od 1Hz do 22Hz. Wyko-
rzystanie jako VR1 potencjometru
o†charakterystyce logarytmicznej
zapewnia dobr¹ regulacjÍ.
Aby po³¹czone szeregowo licz-
niki IC2 i†IC3 dzia³a³y zgodnie
z†intencjami twÛrcy, naleøy uk³ad
nieco uzupe³niÊ. DostÍpne s¹ wyj-
úcia Q\ tych licznikÛw, tak wiÍc
po³¹czenie dowolnego wyjúcia
z†wejúciem D†pierwszego przerzut-
nika zapewni generacjÍ cyklu o†ø¹-
danej d³ugoúci. Aby uzyskaÊ licz-
nik o†wiÍkszej pojemnoúci, z³oøo-
ny z†dwÛch licznikÛw 4018B, na-
leøy sygna³ z†wyjúcia Q\ ostatnie-
go stopnia pierwszego licznika
poddaÊ inwersji przed podaniem
go na wejúcie pierwszego stopnia
drugiego z†licznikÛw 4018B. Ne-
gacjÍ tÍ zapewnia nie wykorzys-
tana dot¹d czÍúÊ uk³adu IC1.
Sygna³ jest podawany na wejúcia
wyzwalania i†progowe (wyprowa-
dzenia 8 i†12), a†po odwrÛceniu
dostÍpny jest na wyprowadzeniu
9.
wnÍtrzne, natomiast kaskada ta-
kich licznikÛw nie jest w†nie
wyposaøona. NiezbÍdny jest wiÍc
zewnÍtrzny uk³ad, ktÛry zapewni
poprawne dzia³anie uk³adu. Jak
wynika z†tab. 2, jeúli na wy-
júciach pierwszym i†ostatnim wy-
stÍpuj¹ stany wysokie, na wszys-
tkich pozosta³ych wyjúciach takøe
musz¹ wystÍpowaÊ stany wyso-
kie. Na wyjúciu obwodu z³oøone-
go z†elementÛw R2 i†D1 pojawia
siÍ w†takiej sytuacji stan wysoki,
ktÛry jest rÛøniczkowany przez
elementy R3 i†C3, a†powstaj¹ce
impulsy zeruj¹ oba liczniki,
w†zwi¹zku z†czym na wszystkich
wyjúciach Q\ pojawiaj¹ siÍ stany
wysokie.
Wartoúci rezystancji s³uø¹cych
do symulacji fali sinusoidalnej
zosta³y wybrane z†szeregu E12.
W†nastroju
Kompletny schemat ideowy po-
prawiacza nastroju przedstawia
rys. 2 . Uk³ad zawiera dwa licz-
niki 4018B (IC2 i†IC3) po³¹czone
szeregowo i†zapewniaj¹ce 20-kro-
kow¹ aproksymacjÍ przebiegu si-
nusoidalnego.
èrÛd³o sygna³u taktuj¹cego sta-
nowi po³owa uk³adu IC1, podwÛj-
nego timera 7556, skonfigurowana
jako generator. CzÍstotliwoúÊ usta-
laj¹ elementy C2, R1 oraz VR1.
Istnieje moøliwoúÊ wyst¹pie-
nia niepoø¹danego stanu, ktÛry
bÍdzie cyrkulowa³ w†liczniku. Po-
jedynczy licznik 4018B posiada
odpowiednie zabezpieczenie we-
Rys. 3. Schemat zmodyfikowanego
stopnia wyjściowego urządzenia.
14
Elektronika Praktyczna 10/98
823247866.064.png 823247866.065.png 823247866.067.png 823247866.068.png 823247866.069.png 823247866.070.png 823247866.071.png 823247866.072.png 823247866.073.png 823247866.074.png 823247866.075.png 823247866.076.png 823247866.078.png 823247866.079.png 823247866.080.png 823247866.081.png 823247866.082.png 823247866.083.png 823247866.084.png 823247866.085.png 823247866.086.png 823247866.087.png 823247866.089.png 823247866.090.png 823247866.091.png 823247866.092.png 823247866.093.png 823247866.094.png 823247866.095.png 823247866.096.png 823247866.097.png 823247866.098.png 823247866.100.png 823247866.101.png 823247866.102.png 823247866.103.png 823247866.104.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin