długoterminowe finansowanie przedsiębiorstw (29 str).doc

Rozdział 1

DŁUGOTERMINOWE FINANSOWANIE PRZEDSIĘBIORSTW

Kapitał – suma abstrakcyjnych wartości majątku zaangażowanego w przedsiębiorstwie, która jest wyrażona w bilansie podmiotu po stronie pasywów.

Działalność gospodarcza przedsiębiorstw

procesy rzeczowe                            finansowe
(strumień dóbr/usług)                            (strumień pieniężny)

Finansowanie – definicje:

·                     (minimalna) działania związane z pozyskaniem kapitału

·                     (średnia) działania związane z pozyskaniem kapitału oraz dział. o charakterze finansowo – technicznym ( jak powołanie firmy, podwyższenie kapitału, przekształcenie itp.)

·                     (max.) pozyskiwanie i dyspozycja kapitałem.

Finansowanie długoterminowe – decyzje co do wyboru źródeł finansowania projektów inwestycyjnych, struktury kapitału i dywidend (powyżej roku)

KLASYFIKACJA ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA

Finansowanie:

a)                  zewnętrzne – przedsiębiorstwa biorą od różnych podmiotów, może być własne ( wkłady/ udziały z tytułu akcji) lub obce  ( przez rynek finansowy i jego segmenty, rynek towarowy i szczególne formy finansowanie)

b)                  wewnętrzne – w wyniku ruchu okrężnego ( zysk jest źródłem finansowania, a także transformacja majątku – amortyzacja i  sprzedaż majątku zbędnego

Samofinansowanie – sposób wykorzystania zatrzymanego zysku( finansowanie przez firmę podejmowanych zadań. Może być prospektywne (ma formę finansowania zewnętrznego + spłacanie długu z funduszy tworzonych trybie samofinansowania retrospektywnego) lub retrospektywne (finansowanie wewnętrzne – gromadzenie funduszy pieniężnych pochodzących z zysku, odpisów amortyzacyjnych, dochodów z likwidacji majątku lub z przyspieszania obiegu środków i przeznaczanie funduszy na rozwój firmy)

Kredyt/ pożyczka nie jest samofinansowaniem, bo wymaga dodatkowych kosztów i różne formy prawne przedsiębiorstw ( sp. z.o.o, s. a.) mogą z nich różnie korzystać.

Finansowanie może być również ze względu na cel (związane z utworzeniem przedsiębiorstwa, przekształceniem formy prawnej lub podwyższeniem kapitału) a także aktywne (kapitał lokowany poza dany podmiot w akcje, obligacje) lub pasywne (realizacja zadań w danym podmiocie).

                            POZYSKIWANIE KAPITAŁU

finansowanie własne                                                        fin. przez uwalniany kapitał                            fin. obce

                                                                                    (sprzedaż zbędnego majątku,                            (kredyty

udziały kapitału               zysk zatrzymany              odpisy amort.,                                                        pożyczki,

(dotychczasowi                                                        przyspieszenie obrotu kapitału)              emisja
właściciele, nowi                                                                                                                               obligacji)
udziałowcy)

finan. zew.                            finan. wewnętrzne                                                                                    fin. obce.

Źródło finansowania oznacza finansowanie działalności przedsiębiorstwa więc jest szerszym pojęciem niż źródła kapitału, które oznacza tylko zdobywanie kapitału. O źródłach finans. czytamy ze sprawozdania o przepływach pieniężnych, a o źr. kapitału z bilansu.

KAPITAŁ WŁASNY I OBCY:

Kapitał własny: - kap. właścicieli firmy. Daje im prawa władcze w przedsiębiorstwie (brak prawa do procentów od kapitału i do jego zwrotu) oraz prawa majątkowe (prawo udziału w dochodach ekonomicznych wynikach . Może być przeznaczony do finansowania dowolnego celu a wykorzystanie nie ciągnie za sobą odsetek. Jest związany z długoterminową działalności firmy.

Wady:

·                     skomplikowany proces pozyskiwania

·                     brak korzyści podatkowych

Zalety:

·                     stabilne źródło finansowania

·                     wpływa na wzrost płynności fin.

·                     wykorzystanie nie pociąga za sobą odsetek

·                     kapitał na czas nieokreślony

Kapitał obcy – kapitał wierzycieli. Służy tylko celom wyznaczonym umownie z kapitałodawcą i wiąże się z kosztami ( 2 ograniczenia). Wierzyciel ma prawo do kontroli, aby ustalić poziom ryzyka. Poza tym przy kapitale obcym występuje efekt dźwigni finansowej

Funkcje kapitału własnego:

ü                  gwarancja spłaty zobowiązań wobec wierzycieli przedsiębiorstwa – warunek wypłacalności i utrzymania równowagi finansów firmy (max jest gdy w pełni finansowania kapitałem własnym)

ü                  podstawa ekonomicznej i prawnej samodzielności właściciela firmy – podejmowanie decyzji bez ingerencji zewnętrznej ( zadłużenie oczywiści to ogranicza)

ü                  fundusz ryzyka – finansowanie projektów o wysokim ryzyku niepowodzenia, aby ochronić konkurencyjność i rozwój

ü                  podstawa wiarygodności kredytowe firmy

Funkcje kapitału obcego:

ü                  przejmuje funkcje kapitału własnego, gdy tamten jest niedostateczny ( z wyboru lub konieczności)

ISTOTA I MIERNIKI STRUKTURY KAPITAŁU:

Struktura kapitału: proporcje kapitału własnego i obcego w finansowaniu działalności przedsiębiorstwa (struktura kapitału = struktura finansowania – zobowiązania bieżące)

Trudno wyznaczyć optymalną strukturę kapitału. Ocenie natomiast służą wskaźniki oparte na danych z bilansu ( określenie stopnia zadłużenia w finansowaniu działalności firmy ) oraz na danych z rachunku zysków i strat ( czy firma jest w stanie obsługiwać zadłużenie)

Wskaźniki zadłużenia:

zobowiązania ogółem ( udział kap. obcego)                                                        zobowiązania ogółem

majątek ogółem                                                                                                  wart. rynkowa firmy

Ich wart. wzorcowa 0.5 Wysoki wskaźnik oznacza małe zaangażowanie kapitału własnego. W drugim wskaźniku „majątek ogółem” zastępujemy wartością rynkową  żeby uniknąć historycznej wartości opartej tylko na bilansie.

Wskaźniki struktury finansowej:

zobowiązania ogółem

kapitał własny                                          ( wart. kapitału obcego na jednostkę kapitału własnego)

Zobowiązania długoterminowe

kapitał własny              (określa pokrycie zobowiązań długoterminowych
własnym kapitałem, wart. optymalna = 1)

Zobowiązania długoterminowe

zobowiązania długoterminowe  = kapitał własny              ( jak wyżej z tym, że istnieje
wart. max = 1)

Wskaźniki struktury kapitału są statyczne i nie odzwierciedlają zmian ryzyka. Niektóre firmy tworzą własne wskaźniki.

Wskaźniki obsługi zobowiązań:

określają pomiar zdolności firmy do obsługi obciążeń finansowych ( informacje o prawdopodobnej niewypłacalności)

EBIT

odsetki              (od kapitału obcego)                            EBIT – zysk przed spłatą odsetek i opodatkowaniem

Im wyższy tym większe ryzyko bankructwa

zysk netto – odsetki

odsetki                                          (ile razy zysk netto i odsetki przewyższy kwotę odsetek)

Im wyższy tym lepsza wypłacalność

EBIT

                            kwota podstawy opodatkowania

odsetki + 

                            1 – stawka podatku dochodowego

Im wyższy tym mniejsze ryzyko niewypłacalności

Uwarunkowania struktury kapitałowej:

a)            Koszta kapitału – stopa zwrotu, którą musi uzyskać przedsiębiorstwo ze swoich inwestycji, aby została zachowana wartość tynkowa akcji ( minimalna stopa zwrotu minus ryzyko)

Koszty należy rozpatrywać łącznie, umożliwia to: średnioważony koszt kapitału WACC – gdy jest minimalny są zachowane właściwe proporcje między poszczególnymi formami kapitału. Określa koszt jaki firma musi ponosić, aby dysponować odpowiednim kapitałem, Wpływają na niego następujące czynniki:

1.             Ogólne warunki gospodarowania: popyt i podaż na kapitały na rynku i inflacja ( powodują zmiany stopy zwrotu)

2.             Warunki rynkowe (pozycja papierów wart. firmy na rynku które determinują wysokość premii z tytułu ponoszonego przez inwestora ryzyka)

3.             Decyzje operacyjne i finansowe firmy ( ryzyko )

4.             Pozom finansowania (wartość niezbędnych nakładów inwestycyjnych, czego wzrost powiększa koszty kapitału pozyskiwanego)

b)                  Ryzyko w działalności firmy – potencjalne zmienność przyszłych przepływów pieniężnych. Im większe tym większego dochodu się spodziewa inwestor – premia za ryzyko rośnie. Dzielimy na makroekonomiczne (systematyczne lub rynkowe ) – związane z inwestycjami w papiery wart. ( ryzyko kursowe, zmian stóp procentowych, inflacji i polityczne)  i mikroekonomiczne ( niesyst.) – ryzyka specyficzne dla firmy i branży, które można ograniczyć przez budowę portfela inwestycyjnego i  jego dywersyfikacji.

Ryzyko przedsiębiorstwa dzielimy na operacyjne i finansowe. Ryzyko finansowe jest gdy firma jest finansowana długiem; a wyraża się zmiennością zysków netto przypadających na akcję (EPS).

Koszty finansowe wynikające z oprocentowania długu wywołują efekt dźwigni finansowej – możliwe wahania zysków przypadających na jedną akcję (EPS) są więcej niż proporcjonalne w stosunku do wahań zysku operacyjnego(EBIT). Im wyższe koszty fin. tym ryzyko większe. Przy pozytywnym efekcie dźwignie będzie się opłacało inwestować kapitał obcy. Granicę między korzystanie z zadłużenia lub nie, określa związek między wskaźnikiem rentowności aktywów ROA  wskaźnikiem rentowności kapitału własnego ROE.

                            Zysk operacyjny po opodatkowaniu

ROA=

                                          Aktywa

                            Zysk netto

ROE =               Kapitał własny

ROA =ROE jeśli nie ma kapitału obcego

Jeśli ROE> i (gdzie i – stopa oprocentowania długu po uwzględnieniu korzyści podatkowych) korzystanie z zadłużenia jest korzystne i na odwrót.

...