Pudry
Pudry są bardzo zbliżone do stosowanych w lecznictwie zasypek i przysypek służących do ochrony skóry przed różnego rodzaju czynnikami zewnętrznymi. Mają bardzo zbliżony składi sposób przyrządzania.
Nazwa puder pochodzi od francuskiego słowa poudre - proszek. Weszły one w użycie w XVI wieku do posypywania skóry twarzy, aby nadać tłustej, świecącej się skórze wygląd matowy, bardziej estetyczny.
Pudry mają za zadanie zabezpieczyć skórę twarzy i szyi przed szkodliwymi wpływami warunków atmosferycznych (słońcem, mrozem, ostrym wiatrem), wchłonąć nadmiernie wydzielający się pot, maskować drobne braki skóry oraz nadać jej ciepły, matowy koloryt.
Dobry puder powinien:
· Składać się z surowców idealnie rozdrobnionych i dokładnie zmieszanych,
· Być chłonnym, tzn. lekko wchłaniać wydzieliny cery, nie kryć twarzy widoczną warstwą, pozostawiać ją matową,
· Posiadać dobrą zdolność krycia defektów cery – wyrównywać nierówności i zbyt otwarte pory,
· Być śliski, tym samym nadawać gładki wygląd cerze, nie zmieniający się na twarzy pod wpływem wydzielin skóry i czynników atmosferycznych.
Pudry są mieszaniną wielu sproszkowanych składników i zawierają tlenek cynku, stearynian cynku, magnezu i tytanu, skrobię pszenną i ryżową oraz barwniki i składniki zapachowe. Obecnie niektóre firmy produkują bardzo drobno sproszkowane bezbarwne pudry, które pokrywają twarz delikatną warstwą i dają naturalny świeży wygląd.
Wyróżniamy puder prasowany- jest to puder sypki sprasowany w postaci krążka, puder w kremie- łączący cechy pudru i kremu (obecnie najczęściej stosowany pod makijaż), puder płynny- w roztworze wodno-glicerynowym z dodatkiem alkoholu.
Poszczególne części składowe wpływają na właściwości pudru. Dobrą przyczepność do powierzchni skóry daje stearynian cynkowy i magnezowy w dodatku 5-10%. Niekiedy dodaje się 1-2% wazeliny, alkoholu etylowego i lanolina. Spośród składników myjących najczęściej stosowany jest dwutlenek tytanu, w mniejszym stopniu tlenek cynku, gdyż nadmiernie wysusza skórę. Dla zapewnienia absorpcji dodaje się kaolin koloidalny.
Składniki pudrów
W pudrach stosuje się drobno sproszkowane cząsteczki różnorodnych związków: krzemianów (talk, kaolin), węglanów (węglan wapniowy i magnezowy), tlenków metali (tlenek cynkowy, tlenek tytanowy), soli kwasów organicznych (stearynian cynkowy, magnezowy), wielocukrów (skrobia, dekstran) itp.
Poszczególne części składowe wpływają na właściwości pudru.
Dobre przyleganie do powierzchni skóry dają stearynian cynkowy i magnezowy, undecylenia n cynkowy i magnezowy. Są nierozpuszczalne w wodzie, posiadają bardzo delikatną postać krystaliczną, dzięki czemu nadają produktowi odpowiednie przyleganie i zdolność kryjącą. Szczególnie stearynian cynkowy w ilości 5-10% daje puder w miarę tłusty, dobrze przylegający. Własności przylegania ma również kaolin koloidalny. Niekiedy dodaje się 1-2% wazeliny, alkoholu cetylowego, lanoliny, przy czym lanolina i ciężki olej mineralny są najwyżej oceniane dla uzyskania dobrego rozproszenia pudru na skórze.
Wśród składników kryjących najczęściej stosowany jest dwutlenek tytanu. Posiada on znakomite zdolności krycia, znacznie większe niż ZnO. Wykazuje jednak brak zdolności łączenia się z innymi składnikami pudru i dlatego może być stosowany w ograniczonych ilościach. Stosuje się również osmokaolinę, stearynian cynkowy i magnezowy. Tlenek cynku wysusza skórę ale jest niezbędnym składnikiem pudru dla uzyskania odpowiednio dobrego krycia mankamentów cery. Posiada również właściwości lecznicze – antyseptyczne.
Dla zapewnienia absorpcji dodaje się kaolin koloidalny, bentonit (jedna z najlepszych odmian kaolinu koloidalnego), węglan wapniowy, węglan magnezowy i skrobię.
Węglan wapnia jest szeroko stosowanym surowcem pudrowym. Stosuje się węglan strącony, nie posiadający struktury krystalicznej. Nadaje on produktom cechę matowości. Ma silne właściwości adsorpcyjne, co może sprawić, że użyty w nieodpowiedniej proporcji do innych składników będzie powodował zbijanie się pudru w grudki. Jego wadą jest alkaliczny odczyn w wodzie oraz rozkładanie się pod wpływem kwasów. Węglan magnezu jest stosowany głównie ze względu na dobre właściwości adsorbcyjne, szczególnie substancji zapachowych, dzięki czemu stosuje się go jako nośnik substancji aromatycznych. Najlepiej wchłaniającym wilgoć składnikiem jest skrobia ryżowa; ze skrobia innego pochodzenia nadają się, choć są obecnie rzadko stosowane, skrobia kukurydziana i pszenna,. Właściwość wchłaniania ważna jest zwłaszcza w pudrach dla dzieci, do pielęgnacji ciała (po kąpieli), w pudrach dezodoryzujących do nóg.
Śliskość pudru uzyskuje się przez wprowadzenie talku (uwodniony krzemian magnezowy). Do celów kosmetycznych używa się talku najwyższego gatunku, 10-20%. Jest on jednym z ważniejszych surowców pudrowych. Nadaje pudrowi pewną przezroczystość, zapewnia równe przyleganie do skóry i pomaga w kryciu nierówności cery. Wadą jego jest ograniczona odporność na wilgotność słaba przyczepność do skóry i nadmierny połysk.
Alkohol stearynowy stosuje się w celu nadania produktowi cech tłustości i zlikwidowania możliwości pylenia. W tym celu mogą być też stosowane inne substancje, Np. acetylowane alkohole lanoliny, oleje mineralne, różne rodzaje estrów.
Pigmenty, środki zapachowe i środki konserwujące (w przypadku pudrów płynnych) podlegają licznym ograniczeniom i przed dopuszczeniem do używania ich w produkcji dokładnej kontroli. W skład pudrów (prasowanych i płynnych) wchodzą również oleje mineralne lub wosk ziemny (cezeryna). Pudry występują w formie żęli lub emulsji O/W i W/O.
Do barwienia pudru używa się barwników nieorganicznych i organicznych. Z barwników nieorganicznych tlenki żelaza dają zabarwienie żółte, czerwone i brązowe, ultramaryna- zielone i niebieskie. Nie są dopuszczone związki ołowiu i arsenu ze względu na swą toksyczność.
Właściwości pudrów
Zdolność wchłaniania wody przez pudry jest praktycznie biorąc znikoma. 1 g dobrego pudru wchłania około 1 g wody. Ilość wody zebranej ze skóry niemowlęcia przez kilka gramów pudru, jakie pozostają na skórze, jest oczywiście niewielka.
Pudry lecznicze mają za zadanie natłuszczać lub wysuszać skórę, działać przeciwzapalnie, lekko odkażająco i raz chronić ją przed szkodliwymi wpływami otoczenia, Np. przed działaniem czynników atmosferycznych, czy też chronić przed nadmiernym działaniem światła.
Przyczepność pudru powiększają wybitne dodatki stearynianów magnezowego, cynkowego, a nawet berylowego. Przy zawartości od 5 do 15% stearynianu cynkowego puder doskonale przylega do skóry. Podobnie, lecz mniej wydajnie powiększenie przyczepności pudru daje jego natłuszczenie dla natłuszczenia używa się lanoliny wazeliny, oleju parafinowego oraz maści zmiękczającej. Dodani tłuszczu do całej masy pudrowej zmniejsza zdolności chłonące pudru. Stosuje się więc ucieranie części proszków z tłuszczem, rozpylanie stopionego tłuszczu lub też roztworu tłuszczu w eterze, benzynie itp. Dodawanie tłuszczów stosuje się nie tylko dla zwiększenia przyczepności pudrów, lecz także dla otrzymania pudrów tłustych służących do natłuszczania skóry suchej
Zadaniem pudrów do twarzy jest maskowanie małych defektów skóry i nadawanie matowości skórze, lśniącej od potu i tłustych produktów używanych do pielęgnacji. pudry powinny cechować się:
· właściwościami kryjącymi, aby maskować defekt skóry, chropowatość i zbyt poszerzone pory,
· dobrym przyleganiem do skóry,
· zdolnością absorbowania wody i tłuszczu,
· odpowiednim poślizgiem, który nadaje skórze gładkość.
Pod tym kątem dobierane są składniki pudrów. W pudrach dla cery tłustej zwiększa się ilość tlenku cynkowego i dwutlenku tytanowego, aby były mniej przezroczyste, zwiększa się ilość węglanu wapniowego i kaolinu, aby puder był bardziej chłonny, zmniejsza się ilość stearynianów metali i całkowicie eliminuje oleje, woski i tłuszcze.
W pudrach dla cery suchej stosuje się mniej tlenku cynkowego, większą ilość środków przyległych do skóry, jak stearyniany metali, stosuje się talk i unika środków wysuszających i ściągających.
Niektóre firmy produkują obecnie bardzo drobno sproszkowane pudry, które pokrywają twarz delikatną warstwą i nadają jej naturalny wygląd (ultralucent i translucent).
Puder prasowany jest to sypki puder sprasowany w postaci krążka. Puder ten jest wygodny w użyciu, gdyż nie rozsypuje się.
Puder w kremie łączy cechy pudru i kremu. Stosowanie pudru w kremie ma na celu zatuszowanie drobnych wad skory, przez rozprowadzenie cienką warstwę na skórze. Pudry w kremie są obecnie szeroko stosowane, najczęściej pod makijaż.
W zależności od przeznaczenia pudru zmienia się jego skład. Składnikami uczulającymi w pudrach mogą być barwniki, substancje zapachowe, sole metali.
Produkcja pudrów kosmetycznych
W produkcji wszystkich pudrów niezmiernie ważną czynnością jest dobór barwników i ścisłe odważenie podanych ilości, ponieważ każda najmniejsza zmiana gatunku barwnika lub nawet miligramowa różnica w ilości barwnika, przy niezbyt dokładnym ważeniu, wpłynie ujemnie na jakość pudru i powoduje niezgodności z kolorem wzorcowym.
Pudry sypkie
Proszkowe surowce i przygotowane barwniki miesza się w specjalnym mieszalniku a następnie przesiewa się puder przez odpowiednie sita. Tak otrzymany puder ma idealnie rozdrobnienie i wymieszanie wszystkich składników i barwników.
Pudry prasowanie (stałe)
Rozdrobnione surowce proszkowe zmieszanie z barwnikami spryskuje się stopionymi substancjami tłuszczowymi, miesza i przeciera przez odpowiednie sita. Uzyskaną masę wprasowuje się w metalowe gilzy za pomocą specjalnego automatycznego urządzenia. Obecnie jako czynnika zlepiającego używa się karboksymetylocelulozę, a w pudrach lekkich, nakładanych na twarz za pomocą miękkiego pędzla, stosuje się mydło.
Pudry płynne
Klasyczny puder sypki miesza się z wodnym roztworem gliceryny. Składy mieszanin są tu nieco inne niż w pudrach klasycznych, zawierają bowiem więcej tlenków cynku i tytanu. Często do zawiesiny dodaje się substancje zagęszczające i niewielką ilość środka powierzchniowo czynnego.
Pudry „make up”
Są to zawiesiny pudrów w emulsjach wodno-tłuszczowych. W ich skład wchodzą na ogół pigmenty nieorganiczne, np. tlenek żelaza. Bazą tych kremów może być prawie każdy krem typu O/W. pyty te nie mogą zawierać skrobi ryżowej, wrażliwej na działanie wody.
Pudry w kremie
Wyroby te są formą przejściową pomiędzy kosmetykami typu „make up” a pudrami prasowanymi. Otrzymuje się je przez sprasowanie dokładnie roztartej mieszaniny pudru z kremem typu O/W o dużej zawartości tłuszczu. Stosuje się przy tym znaczny nadmiar pudru, a krem pełni tu głónie rolę lepiszcza.
Kosmetyki tego rodzaju nakłada się na twarz przy użyciu pędzelka zwilżonego wodą.
Wykonanie: w duplikatorach o podwójnych ściankach z medium grzewczym topi się bazę tłuszczową, następnie miesza się ze składnikami proszkowymi oraz pigmentami kilkakrotnie walcuje celem uzyskania jednolitego rozprowadzenia barwników.
Przykłady recepturowe
Puder ciekły
Skład:
1. tlenek cynku 10,0
2. tlenek tytanu 10,0
3. talk 10,0
4. gliceryna 15,0
5. alkohol 20,0
6. woda do 100,00
7. zagęstnik q.s.
(metyloceluloza lub żelatyna)
8. zapach, barwnik q.s.
Wykonanie:
Do roztworu zagęstnika w wodzie dodaje się składniki proszkowe, rozciera starannie, następnie uzupełnia gliceryną i alkoholem.
Puder lekki
1. Talk 80,0
2. tlenek cynku 5,0
3. stearynian cynku 5,0
4. skrobia ryżowa 10,0
5. zapach, barwnik q.s.
Puder ciężki
1. Talk 30,0
2. tlenek cynku 24,0
3. stearynian cynku 6,0
4. skrobia ryżowa lub kreda 40,0
Odważoną ilość barwników (średnio ok. 0,08g) wsypuje się do dużej zlewki i miesza ostrożnie, aby uniknąć rozpylenia, z niewielką ilością talku. Następnie wprowadza się tzw. Suchy rozczyn do całej ilości proszków i wstępnie miesza. Przesiewa się puder przez sito jedwabne lub metalowe o wymaganej gęstości oczek, przecierając szczoteczką. Przesiew powinien być jednolity, bez grudek. Ostatnią czynnością jest perfumowanie. Ze względu na łatwą chłonność kompozycji zapachowej przez proszki, co utrudnia równomierne zapefrumowanie całej masy, należy olejek perfumeryjny rozpuścić w ok. 10g etanolu i tym roztworem skropić puder. Puder należy powtórnie przesiać, ale już przez rzadsze sito.
Puder „make up”
Skład pudru:
1. tlenek cynku 15,0
2. kreda strącona 75,0
3. kaolin 10,0
4. tlenek żelaza ...
xXxxRuudaaxxXx