Delphi __ OOP - 4programmer...pdf - Programowanie Delphi - cybernauta

Delphi :: OOP - 4programmers.net

http://4programmers.net/Delphi/OOP

Strona główna :: Delphi

OOP

Edytuj Historia

Delphi

Artykuły

Kompendium

Gotowce

FAQ

.NET

Turbo Pascal

FAQ

PHP

FAQ

Java

FAQ

C/C++

Artykuły

FAQ

Wprowadzenie

Assembler

FAQ

(X)HTML

CSS

JavaScript

Z pogranicza

Algorytmy

WIĘCEJ »

Programy rozrastają się coraz bardziej i bardziej. Tak samo jak kiedyś nie wystarczała idea programowania

proceduralnego, teraz nie wystarcza już programowanie strukturalne.

Koncepcja programowania obiektowego pojawiła się już w latach 60. za sprawą języka Simula 67,

zaprojektowanego przez naukowców z Oslo w celu przeprowadzania symulacji zachowania się statków.

Jednakże idea programowania obiektowego swoją popularyzację zawdzięcza językowi SmallTalk. Połowa lat 80.

to czas, kiedy programowanie obiektowe stało się dominującą techniką ? głównie za sprawą C++. Wtedy to też

w wielu innych językach pojawiła się możliwość tworzenia obiektów.

Można powiedzieć, że klasa jest rodzajem zbioru, pewnym elementem programu, który wykonuje jakieś

zadania. Klasa zawiera metody (procedury i funkcje), współdziałające ze sobą w celu wykonania jakiegoś

zadania. Programowanie obiektowe przyczyniło się do tego, że takie moduły jak klasy mogą być

wykorzystywane w wielu innych projektach ? ułatwia to jeszcze bardziej zarządzanie i konserwację kodu.

Załóżmy, że napisano klasę do obsługi poczty (wysyłanie i odbieranie). Klasa może zawierać procedury

Connect (połącz), SendMail (wyślij e-mail), k(rozłącz). Z kolei procedura Connect może wywoływać inną, np.

Error (która też jest procedurą znajdującą się w klasie), wyświetlającą komunikat o błędzie w razie

niepowodzenia i zapisującą odpowiednią informację w dzienniku programu (czyli, inaczej mówiąc, w logach ?

plikach z rozszerzeniem *.log). Teraz taką klasę można wykorzystać w wielu swoich aplikacjach ? wystarczy

skopiować fragment kodu i już gotowa jest obsługa błędów, łączenie itp. Taką klasę można udostępnić innym

użytkownikom lub swoim współpracownikom. Inny użytkownik nie musi wiedzieć, jak działa klasa ? dla niego

jest ważne jej działanie (np. wysyłanie e-maili). Użytkownik musi jedynie wiedzieć, że istnieje metoda

Connect, która połączy go z danym serwerem oraz musi mieć świadomość obecności kilku innych procedur. To

wszystko ? nie interesuje go obsługa błędów ? nie musi nawet zdawać sobie sprawy z jej istnienia.

Można by oczywiście utworzyć nowy moduł, a w nim umieścić także procedury Connect , SendMail oraz

Disconnect , Error i resztę potrzebnego kodu. Jednak w takim przypadku metody i zmienne (zmienne także

mogą być elementami danej klasy) nie oddziałują na siebie w takim stopniu. Przykładowo, użytkownik

korzystający z takiego kodu będzie miał dostęp do tych zmiennych, do których nie powinien. Będzie mógł też

wywołać swobodnie procedurę Error ? a nie powinien, bo może to spowodować niepożądane skutki. Dzięki

klasom można sprawić, iż taka procedura Error nie będzie dostępna poza klasą. Jej elementy (zmienne) też

będą nie do odczytania przez przyszłego użytkownika.

Delphi

C/C++

Turbo Pascal

Assembler

PHP

Programy

Dokumentacja

Kursy

Komponenty

WIĘCEJ »

Spis treści

1 Klasy

2 Składnia klasy

3 Do czego służą klasy?

4 Hermetyzacja

5 Dziedziczenie

6 Polimorfizm

7 Instancja klasy

8 Konstruktor

9 Destruktor

9.1 Destruktory w .NET

10 Pola

11 Metody

12 Właściwości

Klasy

Klasy stanowią pewien element, zbiór procedur i funkcji. Jest to specyficzna część języka, obecna w większości

języków programowania wysokiego poziomu. Obecnie idea programowania obiektowego jest bardzo popularna,

a właśnie klasy są kluczowym elementem owej idei.

Cała biblioteka VCL.NET jest oparta na klasach wzajemnie czerpiących z siebie potrzebne

funkcje i właściwości. Również platforma .NET dostarcza szereg klas (w tym klas

związanych z Windows Forms).

Ważne jest zrozumienie, na czym polega programowanie obiektowe, gdyż na pewno zetkniesz się z tym

pojęciem, jeśli tylko zechce poszerzać swoje umiejętności programistyczne w językach takich jak C# lub Java,

gdzie klasy stanowią podstawę projektowania aplikacji.

Składnia klasy

W języku Delphi klasę deklaruje się z użyciem słowa kluczowego class:

type

NazwaKlasy = class ( KlasaBazowa )

Metody

end ;

Klasę należy deklarować jako nowy typ danych. Czyli:

klasa musi zostać zadeklarowana z użyciem słowa kluczowego class,

klasa musi być deklarowana jako typ (type),

klasa musi mieć nazwę,

klasę należy zakończyć słowem kluczowym ? end ;.

1 z 4

2009-03-14 15:59

Delphi :: OOP - 4programmers.net

http://4programmers.net/Delphi/OOP

Zwróćmy uwagę, że po słowie kluczowym class nie ma średnika!

RSS | Forum | Pastebin |

Regulamin | Pomoc | Usuń

cookies | Prawa autorskie |

Kontakt | Reklama

Czas generowania strony: 0.1424 sek. (zapytań SQL:

10)

Najprostsza deklaracja klasy może wyglądać następująco:

type

MojaKlasa = class

end ;

Od tego momentu będzie można zadeklarować nową zmienną typu MojaKlasa:

var

Moja : MojaKlasa;

Skoro klasa jest deklarowana jako typ, w każdym momencie można utworzyć zmienną wskazującą na ów typ.

Taka konstrukcja jak powyżej jest nazywana tworzeniem instancji klasy lub egzemplarza klasy . Możesz się

spotkać również z pojęciem tworzenia obiektu klasy.

Zalecane jest specjalne nazewnictwo w przypadku klas, z uwzględnieniem litery T jako pierwszej litery nazwy

klasy ? np. TObject, TRegistry, TMojaKlasa itp. Taka konwencja przyjęła się dzięki bibliotece VCL, w której

nazwa każdej klasy jest poprzedzana literą T. Nie zamierzam odbiegać od tej reguły ? swoje klasy także będę

nazywał, zaczynając od litery T.

Do czego służą klasy?

Początkującemu programiście zapewne trudno będzie dostrzec zalety korzystania z klas. Zawsze można

zrealizować ten sam cel, posługując się zmiennymi globalnymi oraz procedurami i funkcjami. To fakt, jednak

stosowanie klas daje spore możliwości, z których warto wymienić: umieszczanie w niej odpowiednich metod i

ich ukrywanie, albo też tworzenie kilku instancji danej klasy. Ponadto umożliwia uporządkowanie kodu i

podzielenie go na kilka oddzielnych części, z których każda wykonuje inną czynność podczas działania

programu.

Przykładowo, aby złożyć komputer, nie muszę wiedzieć, jak dokładnie działa procesor i z jakich elementów jest

zbudowany. Wystarczy że wiem, że jest to centralna jednostka komputera i że bez procesora nie uruchomię

całości. Muszę także wiedzieć, gdzie włożyć ten procesor i jak go przymocować.

Kierowca samochodu nie musi wiedzieć, co auto ma pod maską, jakie są parametry jego silnika, jak działa

skrzynia biegów i co powoduje, że całość się porusza. Wystarczy że wie, iż do uruchomienia samochodu

potrzebne są kluczyki ? musi również umieć posługiwać się kierownicą, dźwignią zmiany biegów i pedałami.

Jeżeli wraz ze swoimi wspólnikami projektujecie jakąś większą aplikację, każdy może zająć się przydzielonym

zadaniem ? przykładowo, ktoś zajmuje się utworzeniem klasy służącej do wyszukiwania plików na dysku,

jeszcze ktoś tworzeniem innej klasy, a inna osoba jedynie wszystko koordynuje i łączy w całość. Nie musi ona

wiedzieć, w jaki sposób działa klasa wyszukująca pliki, ale musi wiedzieć, jak ją połączyć z resztą programu,

tak aby wszystko działało zgodnie z oczekiwaniami. Tego z kolei można się dowiedzieć z instrukcji (czyli z

dokumentacji dostarczonej przez autora klasy).

Hermetyzacja

Pojęcie hermetyzacji jest związane z ukrywaniem pewnych danych. Klasy udostępniają na zewnątrz pewien

interfejs opisujący działanie takiej klasy i tylko z tego interfejsu może korzystać użytkownik. Bowiem klasy

mogą zawierać dziesiątki, a nawet setki metod (procedur lub funkcji), które wykonują różne czynności. My jako

projektanci klasy powinniśmy zapewnić dostęp jedynie do niektórych metod, tak aby potencjalny użytkownik

nie mógł wykorzystywać wszystkich, gdyż może to spowodować nieprzewidywalne działanie programu,

zawieszanie itp.

Wewnątrz silnika samochodu też dochodzi do pewnych procesów, ale kierowca nie musi o nich wiedzieć.

Informacji tych nie potrzebuje także inny element silnika, który się z nim łączy ? komunikowanie się pomiędzy

elementami przebiega ustalonym strumieniem i to wystarczy.

Delphi pozwala na ukrywanie kodu w klasie, w tym celu stosuje się pewne klauzule, o których powiemy sobie

później.

Metody są procedurami i funkcjami znajdującymi się w klasie i współpracującymi z sobą w

celu wykonania konkretnych czynności.

Dziedziczenie

Cała wizualna biblioteka VCL jest oparta na dziedziczeniu, które można określić jako podstawowy fundament

budowania klas.

Powróćmy do przykładu z silnikiem. Projektanci, chcąc ulepszyć dany silnik, mogą nie zechcieć zaczynać od

zera. Byłaby to zwyczajna strata czasu. Nie lepiej po prostu unowocześnić silnik już istniejący?

Przykład z silnikiem można zastosować do klas. Aby zbudować nową, bardziej funkcjonalną klasę, można

przejąć możliwości starej. Taki proces nazywamy w programowaniu dziedziczeniem. Na przykład w VCL

podstawową klasą jest klasa o nazwie TObject . Zaprogramowano w niej podstawowe mechanizmy oraz

funkcje. Klasą, która dziedziczy po niej, jest TRegistry . Inaczej mówiąc, przejmuje ona wszystkie

dotychczasowe możliwości TObject oraz dodaje własne ? w tym przypadku obsługę rejestru Windows.

W takim przypadku klasę TObject nazywamy klasą potomną (lub po prostu potomkiem), a

TRegistry klasą dziedziczną.

Polimorfizm

Pojęcie polimorfizmu jest związane z dziedziczeniem. Jest to po prostu możliwość tworzenia wielu metod o tej

samej nazwie. Przykładowo, jeżeli klasa A zawiera metodę XYZ i jeżeli klasa B dziedziczy po klasie A , to tym

samym posiada również jej metodę XYZ . Teraz istnieje możliwość ?przykrycia? owej metody XYZ i

zaimplementowanie takiej samej, tyle że w klasie B .

2 z 4

2009-03-14 15:59

Delphi :: OOP - 4programmers.net

http://4programmers.net/Delphi/OOP

Instancja klasy

Aby móc wykorzystywać metody znajdujące się w klasie, należy utworzyć tzw. instancję owej klasy. W tym

momencie zostaje zarezerwowana pamięć potrzebna do wykonania metod znajdujących się w tej klasie. Istotną

sprawą jest to, że może istnieć wiele instancji danej klasy. Jest to przewaga w stosunku do idei programowania

strukturalnego. Każda instancja rezerwuje osobny blok pamięci. Ewentualne zmienne (pola) znajdujące się w

obrębie klasy korzystają z osobnych przestrzeni adresowych i mogą mieć różne wartości.

Konstruktor

Aby utworzyć klasę i móc ją stosować, należy skorzystać z tzw. konstruktora. Konstruktor jest specjalną metodą

dziedziczoną po klasie TObject (w przypadku VCL), za pomocą której jest możliwe zainicjalizowanie klasy.

Oto przykład inicjalizacji klasy:

var

Klasa : TMojaKlasa; // wskazanie na nowy typ ? klasę

begin

Klasa := TMojaKlasa. Create ; // wywołanie konstruktora

end ;

Jak widać, konstrukcja jest w tym przypadku dość specyficzna:

Zmienna := NazwaKlasy. Create ;

Taka instrukcja spowoduje utworzenie klasy ? od tej pory można z niej dowolnie korzystać.

Destruktor

Destruktor jest specjalną metodą utworzoną w celu destrukcji klasy, czyli zwolnienia pamięci. Tak więc

konstruktor powinien być wywoływany na samym początku ? przed skorzystaniem z klasy, a destruktor ? na

samym końcu, kiedy dana klasa już jest niepotrzebna. Destruktor również jest metodą dziedziczoną po klasie

TObject ? oto przykład jej wywołania:

var

Klasa : TMojaKlasa; // wskazanie na nowy typ ? klasę

begin

Klasa := TMojaKlasa. Create ; // wywołanie konstruktora

Klasa. Free ; // zwolnienie klasy

end ;

Destrukcja klasy odbywa się poprzez wywołanie metody Free .

Destruktory w .NET

Ten fragment został opisany w osobnym artykule: Destruktory w .NET

Pola

Pojęcie zostało opisane w osobnym artykule .

Metody

Pojęcie zostało opisane w osobnym artykule .

Właściwości

Pojęcie zostało opisane w osobnym artykule .

Zobacz też:

Typy metod

Przeciążanie metod

Poziomy dostępu

Destruktory w .NET

Dziedziczenie

Przeładowanie operatorów

Interfejsy

Rekordy

Class helpers

Self

Static

Sealed

Artykuły w kategorii: OOP

Lista Szczegóły

Abstract

Pola

Poziomy dostępu

Private

Protected

Przedefiniowanie metod

Public

Published

Class

Class helpers

Constructor

Default

Destructor

Read (słowo kluczowe)

Reintroduce

3 z 4

2009-03-14 15:59

Delphi :: OOP - 4programmers.net

http://4programmers.net/Delphi/OOP

Dynamic

Dziedziczenie

Sealed

Self

Static

Stored

Strict private

Strict protected

Inherited

Metody

Metody proste

Typy metod

Typy zagnieżdżone

Nodefault

Opakowywanie typów

Operator

Override

Virtual

Właściwości

Write (słowo kluczowe)

Kategoria : Delphi

Ostatnia modyfikacja

26-01-2006 16:07 Ostatni autor Adam Boduch

Ilość wyświetleń

28529

Wersja

Adam Boduch dnia 12-03-2008 09:45

Jasne, ale pojecie "zmienna" jest uzywane zamiennie do "pola", aby wprowadzic nowe pojecie dla

poczatkujacych, i tymsamym aby nie wprowadzac zametu.

Tom:-) dnia 11-03-2008 21:18

W klasach nie ma zmiennych tylko są pola

Adam Boduch dnia 23-02-2006 11:06

...no to napisz!

Coldpeer dnia 22-02-2006 16:03

Jeszcze można napisać trochę więcej o klasach

Dodaj komentarz

4 z 4

2009-03-14 15:59

Delphi __ OOP - 4programmer...pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: