1809 Wagram.pdf

Opracowanie graficzne serii: Jerzy Kępkiewicz

Ilustracja na okładce: Krystian Rosiński

Redaktor: Barbara Kosiorek-Dulian

Redaktor kartograf: Maria Stępniowska

Redaktor techniczny: Maria Braszczyk

Korektor: Zofia Banasiak

Wydawnictwo Bellona

Warszawa 1993. Wydanie I

Skład Wydawnictwo Bellona

Druk i oprawa Wojskowa Drukarnia w Gdyni.

Zam. nr 0157

ISBN 83-11-08249-9

OD AUTORA

Kampania 1809 r. i decydująca o jej ostatecznym wyniku

bitwa pod Wagram należą bez wątpienia do najważniejszych

i zarazem najciekawszych, z wojskowego punktu widzenia,

w całej epoce napoleońskiej. Zaangażowanie przez każdą

z walczących stron wielkich mas wojska na teatrze działań

wojennych znacznie rozszerzyło pole dla zastosowania no

wych, zaskakujących rozwiązań operacyjno-taktycznych.

Polityczne konsekwencje bitwy pod Wagram wpłynęły na

utwierdzenie władzy Napoleona nad podbitą Europą.

W kampanię 1809 r. zaangażowali się, jak w żadną

z dotychczasowych, Polacy. Pomocniczy teatr działań, roz

ciągający się na ziemiach Księstwa Warszawskiego i autriac-

kiej Galicji, zaważył istotnie na przebiegu walk pod Wied

niem. Zmagania raszyńskie były pierwszą od czasu Insurek

cji Kościuszkowskiej samodzielną bitwą stoczoną przez

Polaków w kraju i zapoczątkowały ofensywę armii Księst

wa, która przyniosła ostatecznie znaczne jego powiększenie.

Kampania 1809 r. doczekała się wielu opracowań głównie

we Francji. W latach 1899-1902 ukazały się trzy tomy

dokumentów dotyczących jej przebiegu do bitwy pod

Aspern i Essling - Campagne de 1809 en Allemagne et

Austriche. IN a ich podstawie Henri Guillaume Bonnal

przeprowadził analizę początkowej fazy działań w książce

La manoeuwre de Landshut (Paryż 1905). Natomiast dal

szym operacjom poświęcił swe dwutomowe dzieło Edmond

Alphonse Leon Buat, 1809, De Ratisbonne à Znaim (Paryż

1909). Jest to niezwykle dokładna analiza działań bojowych,

poparta licznymi wykresami, diagramami i zestawieniami

ilustrującymi liczebność, podział taktyczny armii francuskiej

i austriackiej w różnych etapach kampanii. Dużą wartość

poznawczą ma także polemiczna rozprawa Henri Camona,

La manoeuwre de Wagram (Nancy-Paryż 1926). Z nowszych

opracowań na szczególną uwagę zasługuje książka znanego

napoleonisty Jeana Thiry’ego, Wagram (Paryż 1966) udanie

łącząca aspekty polityczne i militarne kampanii 1809 r.

Autorzy francuscy w dużej mierze oparli swe prace na

obfitej korespondencji pozostawionej przez Napoleona

(Correspondence de Napoleon I -er , Paryż 1858-1870, 32

tomy) oraz na licznych relacjach i pamiętnikach jego do

wódców.

W Austrii ukazało się kilka obszernych opracowań

dotyczących wojny 1809 r. Na największą, czterotomową

publikację zdobyło się Archiwum Wojny wydając Krieg von

1809 (Wiedeń 1907-1910). Opracowanie to ukazuje jednak

przebieg kampanii tylko do bitwy pod Aspern i Essling.

Krótszą pracę, poświęconą natomiast całej kampanii,

pozostawił Mayerhoffer von Vedropolje, Oesterreichs

Krieg mit Napoleon 1809 (Wiedeń 1905). Z innych opraco

wań warto wspomnieć o A. Strobla, Aspern und Wagram

(Wiedeń 1897) oraz dziele Adolfa von Horsetzkiego, Krie

gegeschichtliche Uebersicht der wichtigsten Feldzuge seit

1792 (Wiedeń 1913).

W polskiej literaturze bitwa pod Raszynem zajęła należ

ne jej miejsce. Natomiast bardziej szczegółowych danych

o starciu pod Wagram polski czytelnik może zaczerpnąć

zaledwie z kilku prac. Operacyjno-taktycznej analizy kam

panii 1809 r. i bitwy pod Wagram dokonał niezastąpiony

Marian Kukieł w Wojnach napoleońskich (Warszawa 1927)

w cyklu Kurs Historii Wojen. Ich zbeletryzowany opis zawarł

w tłumaczonej na polski Historii Konsulatu i Cesarstwa

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: