Narkotyki_-_Konopie_indyjskie_(marihuana).pdf

Konopie indyjskie

(marihuana)

Niczym szczególnym poza odpornością na mróz nie wyróżniająca się roślina, zwana

również "konopiami indyjskimi", stała się źródłem jednego z najbardziej popularnych

narkotyków. Psychoaktywne właściwości konopi przez wieki wykorzystywano w rytuałach

religijnych i społecznych. Zarówno ludzie prymitywni, jak i cywilizowani cenili sobie jej moc

łagodzenia brzemienia rzeczywistości i wprowadzania umysłu w trans. Stosowanie konopi jako

"silnego" środka przeciwbólowego opisane zostało w tzw. papirusie Ebersa, pochodzącym z XVI

wieku przed naszą erą.

W świecie współczesnym żaden inny narkotyk nie spowodował takiej polaryzacji stanowisk

pomiędzy jego obrońcami i przeciwnikami. I w żadnym innym wypadku o przedmiocie sporu nie

rozmawia się używając tylu retorycznych argumentów.

Właściwości psychoaktywne otrzymywanej z canabis indica marihuany zostały

prawdopodobnie po raz pierwszy odkryte w Azji. Można przypuszczać, że była to pierwsza

roślina uprawiana z przyczyn innych niż produkcja żywności. Asyryjczycy stosowali ją w VIII

wieku p.n.e., Chińczycy z pewnością uprawiali ją przed IV wiekiem p.n.e., a opisujące ją

indyjskie pisma religijne pochodzą z II wieku p.n.e. Zajmowała ona poczesne miejsce w

farmakopeach starożytnych Chin i starożytnej Grecji. Od wieków używano konopi podczas

uroczystości, dla relaksu i w celach terapeutycznych w Azji, Afryce, Arabii oraz Południowej i

Środkowej Ameryce. Jej ślady odkryto, badając zwłoki młodej dziewczyny, która zmarła w

pobliżu Jerozolimy w IV wieku n.e. Uczeni sądzą, że podano jej narkotyk w celu złagodzenia

bólów porodowych.

Włóknista łodyga tej rośliny służy do wyrabiania sznurów i tkanin, w taki też sposób była

wykorzystywana przez Rzymian, którzy rozpoczęli uprawę konopi w Brytanii. W czasach

Tudorów uprawiano ją niemal powszechnie a mimo to zapotrzebowanie na włókno było wciąż

nie zaspokojone. Pierwszych osadników w Ameryce Północnej (początek XVII wieku)

zachęcano do uprawy tej rośliny, co bardzo szybko przyczyniło się do rozwoju na wsi przemysłu

włókienniczego na szerszą skalę. Z oleju wytłaczanego z nasion konopi produkowano m.in.

paliwo*, a same nasiona służyły jako pokarm dla domowego ptactwa.

Ten bliski krewny pokrzywy rośnie dziko na całym świecie. Otrzymywany zeń

psychoaktywny produkt jest dostępny na Wschodzie w wielu formach, różniących się siłą,

stopniem oczyszczenia oraz ceną. Występuje pod wieloma nazwami, np.: bhang, ganja, kif,

dagga, kabak i haszysz. Stosowany jest podczas ważnych ceremonii, ale także na co dzień, w

celu usunięcia zmęczenia i nudy. Na Karaiby został sprowadzony z Bengalu, i od razu przypadł

do gustu miejscowej ludności. Psychoaktywne i zielarskie własności konopi zostały

prawdopodobnie po raz pierwszy zademonstrowane Europejczykom tysiąc lat temu za

pośrednictwem Maurów pustoszących wówczas Hiszpanię i Portugalię.

Na zachodzie ziele znane było jako konopie indyjskie do chwili, gdy w 1753 roku Linneusz,

tworząc systematykę roślin, ochrzcił je mianem Cannabis sativa. Jako lek ziołowy

rozpowszechnione zostało dopiero w wieku XVIII. Wkrótce potem w Wielkiej Brytanii i

Ameryce Północnej stanowiło ono konkurencję dla opium.

Do dziewiętnastego wieku marihuana stała się rutynowo stosowanym lekiem zachodniej

medycyny. Lista wskazań z dnia na dzień rosła. Uznawano ją za skuteczny środek

przeciwbólowy, przeciwdrgawkowy, nasenny, łagodzący mdłości i pobudzający apetyt.

Uważano, że jest użyteczna w leczeniu chorób płuc, takich jak zapalenie oskrzeli i astma,

oraz w łagodzeniu chorób psychicznych, np. melancholii i manii. Nawet królowa Wiktoria

przynajmniej raz była leczona za pomocą marihuany, przy czym na temat rodzaju jej

niedyspozycji historia taktownie milczy. W Amerykańskiej Farmakopei z 1851 roku stwierdzono

także, że marihuana jest skuteczna w zwalczaniu podagry, reumatyzmu, tężca i delirium tremens.

Wydaje się, że zastosowanie marihuany w celach relaksacyjnych nie było zbyt powszechne w

dziewiętnastym wieku ani w Wielkiej Brytanii, ani w Ameryce Północnej; stało się jednak

popularne wśród artystów i intelektualistów w większych miastach. Dr Jacques Moreau z Tours

zapoznał się z działaniem haszyszu podczas podróży po Afryce Północnej, a po swoim powrocie

(były to lata czterdzieste XIX wieku) założył Club des Haschishchiens w Hotelu "Pimodan"

wspólnie z gronem kolegów, do którego należeli Dumas, Balzac, Flaubert i Baudelaire.

Zażywane przez członków tego klubu dawki były monstrualne w porównaniu ze współczesnymi

normami zachodnimi, a ich wpływ na i tak już rozgorączkowane wyobraźnie artystów musiał

być zaiste potężny.

Zainteresowanie środowisk medycznych konopiami i ich zastosowaniem w zielarstwie pod

koniec XIX wieku prawdopodobnie nie malało, a jej rozrywkowe stosowanie na Zachodzie

utrzymywało się w ograniczonym zasięgu. Powszechne natomiast było zażywanie marihuany

przez klasę pracującą i biedotę w koloniach brytyjskich, i zagrożone w ten sposób interesy

przemysłu gorzelniczego sprawiły, że rząd brytyjski zalecił prowadzenie w Azji szerokich badań

naukowych na temat zażywania marihuany i płynących stąd niebezpieczeństw. Komisja Konopi

Indyjskich w 1894 roku wydała swój siódmy raport. To wstrzechstronne skądinąd opracowanie

nie dostarczyło jednak przekonujących dowodów "szkód psychicznych lub moralnych" będących

konsekwencją umiarkowanego zażywania marihuany. Nadmierne stosowanie nie było bardziej

prawdopodobne niż w wypadku alkoholu, poza tym wydawało się być ograniczone do ludzi z już

ustaloną tendencją do hulaszczego trybu życia i lenistwa. Powyższe wnioski zostały szeroko

potwierdzone przez różne szczegółowe korekty tych badań, które przeprowadzano już w XX

wieku. Odwołamy się do nich w dalszej części niniejszej pracy.

Marihuana została prawnie zakazana w Wielkiej Brytanii w 1928 roku, po ratyfikowaniu

przez brytyjski rząd Konwencji Genewskiej z 1925 roku, dotyczącej m.in. wytwarzania,

sprzedaży i transportu narkotyków. Można ją było w dalszym ciągu kupić w aptekach przy

wskazaniach psychiatrycznych aż do 1973 roku.

Na początku wieku w Ameryce Północnej narkotyk ten był rozpowszechniony w

najbiedniejszych warstwach społeczeństwa, a zwyczaj palenia papierosa z marihuaną (reefer)

zapoczątkowali wędrowni robotnicy meksykańscy. Wkrótce zwyczaj ten zaczął się

upowszechniać, początkowo wśród czarnych muzyków jazzowych i ich wielbicieli. W tym

samym czasie palenie papierosów z marihuaną ostro krytykowali publicyści głębokiego

Południa. W gazetach zamieszczano sensacyjne opowieści łączące użycie marihuany z

niebywałą przemocą, przestępstwami oraz seksualnym wyuzdaniem, wywołując w niektórych

kręgach prawdziwie histeryczne reakcje. Wydaje się, że były one spowodowane przynajmniej po

części nienawiścią i strachem przed imigrantami i murzynami, wśród których marihuana była

szczególnie popularna.

Wokół marihuany wykształcił się bogaty folklor i idiomatyczne określenia, takie jak weed

(trawa), tea (herbata), loco-weed (szalona trawa) oraz Mary-Jane (Marycha). Reefer (papieros z

marihuaną), zwany też joint, był czasami określany jako "mezz" od nazwiska białego muzyka

jazzowego Miltona Mezzrowa, który prawdopodobnie miał dostęp do narkotyku szczególnie

dobrej jakości. Szczycący się tą szczególną biografią Mezzrow zmarł w 1972 roku w wieku 73

lat.

Wzrost liczby siejących przerażenie opowieści, z których większość wydaje się być

całkowicie zmyślona, spowodował, że w 1930 roku 16 stanów zdelegalizowało handel

marihuaną. W tym samym roku, w obrębie Ministerstwa Skarbu utworzono Urząd ds.

Narkotyków. Pierwszym jego komisarzem został Harry Aslinger, który przez następnych

trzydzieści lat z fanatycznym zacięciem robił wszystko, by maksymalnie pogorszyć opinię na

temat marihuany i ludzi, którzy jej używali lub wypowiadali się w jej obronie. Wydana w 1937

roku ustawa (Marihuana Tax Act) zakazywała używania marihuany na terenie całego kraju,

pomimo sprzeciwu wielu lekarzy i psychiatrów, jak również ludzi broniących wolności

obywatelskich.

Wszystkie współczesne badania naukowe podważyły kampanię propagandową Aslingera,

ale były one notorycznie ignorowane, a ich autorzy piętnowani przez Urząd ds. Narkotyków i

środki masowego przekazu. Na przykład naukowy Raport La Guardia (1944), oparty na bardzo

szczegółowych badaniach medycznych, psychologicznych i społecznych aspektów stosowania

marihuany w Nowym Jorku. Raport głosił, że nie ma dowodów wskazujących na to, że

marihuana wywołuje zachowanie agresywne lub antyspołeczne, zwiększa liczbę przestępstw na

tle seksualnym lub znacząco zmienia osobowość zażywającego. Nie znaleziono też dowodów

działania uzależniającego czy powodowania strat psychicznych lub fizycznych. Wtedy, tak jak i

dziś, większą wiarę dawano sensacyjnym opowieściom niż wynikom badań naukowych.

Wbrew temu, co głosiły statystyki Urzędu, do roku 1960 zażywanie marihuany było słabo

rozpowszechnione w całej populacji, mimo że rosła sobie, nie uprawiana i nie rozpoznana, w

milionach ogrodów całego kraju. Większość Anglików niemal nie znała konopi jako narkotyku

stosowanego w celach rozrywkowych do lat pięćdziesiątych, kiedy to wzrosła imigracja z

Karaibów, a przybysze przywieźli ze sobą własne konopie. Marihuana zaczęła się pojawiać w

londyńskich klubach folkowych i jazzowych, a pierwszy biały nastolatek znalazł się na ławie

oskarżonych w 1952 roku.

Jak powszechnie wiadomo, w latach sześćdziesiątych nastąpiła eksplozja światowej

popularności marihuany. Stała się symbolem ruchu hippisowskiego i psychodelicznego, znalazła

swoje miejsce w życiu studentów, a także w domach niezbyt buntowniczych i nie mających

żadnych "odchyleń" ludzi. Do 1970 roku ponad 25 milionów Amerykanów zapaliło marihuanę

przynajmniej raz, a 10 milionów paliło ją nieregularnie. W Anglii spróbowało jej 4 miliony, w

tym jedna trzecia wszystkich studentów szkół wyższych. W tych rewolucyjnych latach nawet w

korytarzach konserwatywnych uczelni medycznych Londynu unosił się charakterystyczny

zapach palonej marihuany.

Popularność marihuany w latach siedemdziesiątych stale rosła, osiągając szczyt

prawdopodobnie pod koniec dekady. Statystyki w tym okresie były stosunkowo wysokie (por.

też przypis na stronie 3.). 50% Amerykanów w wieku 1825 lat stwierdziło, że kiedyś spróbowało

marihuany, a spośród 43 milionów Amerykanów, którzy jej spróbowali, 16 milionów stało się

regularnymi palaczami. 10% uczniów amerykańskich szkół średnich paliło ją codziennie. W

Wielkiej Brytanii 20% zatrudnionych w wieku 2040 lat paliło marihuanę jeszcze miesiąc przed

ankietowaniem. Nie byli to przestępcy czy dewianci. Miliony zwykłych ludzi lubiło narkotyk i

używało go regularnie, chociaż poza tym prowadzili oni normalny tryb życia. Poziom popytu

miał ogromne konsekwencje ekonomiczne dla państw, w których marihuana od zawsze była

ważnym źródłem dochodów. We wczesnych latach osiemdziesiątych roczny eksport z samego

tylko Libanu grubo przekroczył 2000 ton, co stanowiło znaczącą pozycję w gospodarce

narodowej tego kraju.

Rząd brytyjski był do tego stopnia poruszony sprawą, że zlecił baronowej Wooton

przeprowadzenie dochodzenia. W raporcie z 1968 roku pani Wooton napisała: "Biorąc pod

uwagę wszelkie dostępne nam materiały, stwierdzamy zgodność naszych wniosków z opinią

wyrażoną przez Komisję Narkotyków z Konopi Indyjskich, utworzoną przez rząd Indii

(189394), a także spostrzeżeniami Komitetu Burmistrza Nowego Jorku ds. Marihuany (1944), że

długotrwałe, umiarkowane używanie marihuany nie ma szkodliwych skutków". Komisja pani

Wooton nie znalazła również argumentów na poparcie teorii eskalacji, według której marihuana

jest niebezpieczna, ponieważ prowadzi do eksperymentowania z groźniejszymi narkotykami.

Pani Wooton sugerowała również, że marihuana powinna być inaczej traktowana przez prawo

niż heroina, oraz że należy ją udostępnić w celach badawczych i terapeutycznych.

Pomimo swojej wyważonej argumentacji i dalekiego od sensacyjności stylu, raport spotkał

się z wrogą reakcją prasy, która wprawiłaby w zachwyt samego Aslingera. Rząd Callaghana

zignorował raport ale naukowcy podjęli tezy pani Wooton. Wnioski Kanadyjskiej Komisji Le

Daina (1972) były bardzo podobne do raportu pani Wooton, zaś Brytyjski Królewski College

Psychiatrów (1987) oświadczył, że "marihuanę powinno się zalegalizować wcześniej niż tzw.

narkotyki rozrywkowe".

Pojawiały się też żądania dekryminalizacji. W roku 1972 Amerykańska Prezydencka

Komisja ds. Marihuany i Nadużywania Narkotyków zaproponowała, aby posiadanie niewielkiej

ilości marihuany do osobistego użytku nie było traktowane jak przestępstwo, a w roku 1977

administracja Cartera formalnie poparła projekt legalizacji posiadania do 1 uncji (28,35 g)

marihuany. Opinia publiczna zmieniała się w zależności od wizerunku narkotyku, jaki w danej

chwili dominował w mediach: w 1983 roku Instytut Gallupa podał, że 53% Amerykanów

opowiedziało się za dekryminalizacją marihuany, przy czym wskaźnik ten zmniejszył się do

26% w roku 1986. Politycy generalnie byli przekonani, że popieranie dekryminalizacji

marihuany nie pomaga w zdobywaniu głosów wyborców.

Chociaż istnieje wiele różnych odmian Cannabis sativa, nazywanych stosownie do miejsca

występowania (np. Cannabis indica, Cannabis americana), zasadniczo wciąż jest to ta sama

roślina. Zawartość żywicy i kształt zależą od miejscowych warunków. Jeśli konopie uprawiane

są na glebach torfowych lub ciężkich w ciepłym, wilgotnym klimacie, to wyrastają wysokie,

dorodne rośliny, doskonałe do pozyskiwania włókien. Rośliny uprawiane na glebach

piaszczystych, w gorącym, suchym środowisku bogate są w żywicę, którą wydzielają kwitnące

szczyty żeńskich kwiatów i która następnie spływa na liście i łodygi. Okres zbiorów konopi

przypada pomiędzy lipcem a wrześniem. Szczególnie silną odmianą konopi, znaną jako

sinsemilla (dosłownie: bez nasion) można uzyskać, zrywając kwiaty rodzaju męskiego, zanim

dojdzie do zapylenia. W wyniku tego zabiegu rosną większe kwiaty żeńskie, które potem

wydzielają więcej żywicy.

W żywicy zidentyfikowano ponad 400 związków chemicznych, w tym co najmniej 60

substancji psychoaktywnych kannabinoidów. Jednym z najbardziej aktywnych związków jest d-

9-tetrahydrokannabinol (THC), wyizolowany w roku 1966. Marihuana dostępna jest na czarnym

rynku w wielu odmianach, różniących się zawartością THC. Słoma (tzw. trawka) zawiera

wagowo 110% THC; sprasowana w kostki żywica (hasz) zawiera 1015% THC, natomiast

rzadziej spotykany, gęsty olejek lub nalewka zawiera wagowo 1530% THC.

Typowy papieros z marihuaną (joint) zawiera około 300400 mg słomy. Jej jakość, a także

technika palącego, mają podstawowe znaczenie dla ilości wchłanianego narkotyku jednak nawet

najbardziej doświadczeni palacze nie potrafią przekroczyć 50% absorpcji (przeciętnie wchłania

się 25%). Dawka THC w jednym papierosie waha się od 1 do 30 mg, w zależności od jakości i

rodzaju materiału. Dawka progowa THC wynosi około 2 mg, wystarczy więc wypalić jednego

papierosa, żeby odczuć narkotyczny efekt. Efekt placebo pełni znaczącą rolę w paleniu

marihuany, choć częściej stwierdzany jest wśród palaczy o szczególnych cechach ( naiwnych lub

łatwo ulegających sugestii. Większość skutków działania marihuany odczuwana jest adekwatnie

do otrzymanej dawki.

Pierwsze efekty odczuwalne są już po kilku minutach, pełne doznania osiąga się po 30

minutach, i trwają one trzy lub cztery godziny. Jeśli papieros z marihuaną został zapalony po

jedzeniu, pierwsze doznania odczuwane są po jednej lub dwóch godzinach, ale za to działanie

utrzymuje się znacznie dłużej.

Marihuana wpływa na nastrój, koncentrację, percepcję i sposób myślenia. Zmienność tych

psychologicznych efektów została opisana poniżej. Poza tym przyśpiesza się tętno, artykulacja

staje się mniej wyraźna, występuje zaczerwienienie oczu; jednak skutki fizyczne działania

narkotyku są generalnie bardzo łagodne. Temperatura ciała może się nieznacznie obniżyć.

Śmiertelne przedawkowanie samej marihuany nigdy nie zostało w sposób wiarygodny opisane.

U zwierząt, jako rezultat reakcji obronnej, zmniejsza się wydzielanie hormonów tarczycy i

rozrodczych znaczenie takiej reakcji u ludzi nie jest do końca jasne. THC obniża liczbę

wytwarzanych plemników u mężczyzn, wydaje się jednak, że jest to reakcja krótkotrwała.

Według niektórych badań, wysokie spożycie marihuany w okresie ciąży może spowodować

niską wagą noworodków i przedwczesne porody, a badania na zwierzętach sugerują wzrost

liczby martwych urodzeń.

Ludzie pozostający pod wpływem marihuany o wiele częściej ulegają wypadkom i

podejmują błędne decyzje. Pogorszeniu ulega czas reakcji, ocena odległości, zdolność śledzenia

poruszającego się obiektu, poczucie czasu i zdolność działania w sytuacji oślepienia światłem.

Skutki prowadzenia w takim stanie samochodu, albo wykonywanie innych czynności

wymagających koordynacji ruchów, są łatwe do przewidzenia.

Marihuana jest metabolizowana w organizmie zarówno na aktywne, jak i nieaktywne

metabolity. Część z nich jest absorbowana przez komórki tłuszczowe i dużo czasu upływa,

zanim organizmowi udaje się ich pozbyć, tak, że wykrycie marihuany w moczu może nastąpić

wiele tygodni po jednorazowym przyjęciu narkotyku. Teoretycznie jest możliwe, że osoby, które

tylko przebywają w pobliżu palących marihuanę, tzw. bierni palacze, uzyskają pozytywny wynik

testu, jeśli zastosowana zostanie immunologiczna próba chemiczna. THC przedostaje się przez

łożysko do organizmu nie narodzonego dziecka i jest wykrywalne w mleku palących kobiet.

Wpływ konopi na pracę mózgu pozostaje nadal w pewnym sensie tajemnicą. Wyniki

ostatnio prowadzonych badań pozwalają przypuszczać, że w wielu punktach mózgu istnieją

specjalne receptory narkotykowe ( szczególnie dużo w obszarach związanych z emocjami,

pamięcią i zdolnością rozumowania. Stąd wniosek, że organizm produkuje swoje własne

kannabinoidy, analogiczne do "własnych opiatów mózgu" endorfin. Wiadomo, że narkotyk

osłabia pamięć krótkotrwałą, co jest konsekwencją wysokiej gęstości receptorów w hipokampie

części mózgu ściśle związanej z uczeniem się i kodowaniem informacji zmysłowej.

Marihuana najwyraźniej działa jako silny środek przeciwbólowy u zwierząt, ale mechanizm tego

zjawiska nie jest znany. Działanie takie z pewnością nie jest przekazywane przez receptory

opiatów, marihuana jednak w zdecydowany sposób wpływa na osłabienie objawów odstawienia

opiatów u zwierząt. Fakt ten dostrzegły osoby uzależnione od opiatów, cierpiące z powodu

ostrego bólu spowodowanego przerwą w zażywaniu heroiny. Stwierdzono, że po zastosowaniu

marihuany u małp zmniejsza się agresja, lecz również motywacja do wykonywania

skomplikowanych zadań.

Jak już wspomniano, w XIX wieku marihuana była lekiem bardzo popularnym w zachodniej

medycynie. Również współcześni lekarze i psychiatrzy, nie zrażeni długotrwałą nieobecnością

marihuany w spisach leków, przekonują, że THC i jego pochodne mogą odegrać w terapii ważną

rolę. W ich dezyderatach, popartych wynikami badań na zwierzętach lub relacjami pacjentów,

mówi się o zmniejszeniu nudności w okresie chemioterapii (rygorystyczna Amerykańska

Administracja Żywności i Leków zgodziła się w 1985 roku na stosowanie w takich przypadkach

marihuany), o złagodzeniu skurczów mięśni w stwardnieniu rozsianym, o dobroczynnym

działaniu w przypadkach epilepsji i jaskry (marihuana redukuje ciśnienie w oku) oraz migreny.

Oczywiście, prawo w Wielkiej Brytanii i w Stanach Zjednoczonych zabrania stosowania

marihuany w celach leczniczych. Do niedawna w Stanach Zjednoczonych można było

przepisywać na receptę "skręty współczucia" chorym na wymienione powyżej choroby, ale

ostatnio praktyka ta została zakazana. W Zjednoczonym Królestwie chorzy na stwardnienie

rozsiane kupują marihuanę na czarnym rynku, ponieważ żaden inny narkotyk nie jest w stanie

rozluźnić skurczonych mięśni w ogóle, a zwieracza w szczególności. Istnieją teoretyczne

przesłanki, że marihuana ma działanie antybakteryjne i przeciwgrzybiczne. Niektórzy

psychiatrzy uważają, że może być ona przydatna w leczeniu anoreksji, objawów odstawienia

opiatów i innych narkotyków, oraz w leczeniu całej gamy zaburzeń psychologicznych i

zachowania.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: