Szkółkarstwo - OGRANICZENIE OBJAWÓW ZMĘCZENIA GLEBY W SZKÓŁCE.pdf - Szkółkarstwo-magazyn - wywrotowy

15.12.2011

Szkółkarstwo - OGRANICZENIE OBJAWÓW ZMCZENIA GLEBY W SZ…

Szukaj:

w roku: wsstkie w kategorii:

wsstkie

sukaj

OGLNE

OGRANICZENIE OBJAWÓW ZMĘCZENIA GLEBY W SZKÓŁCE

dr Stanisław Porębski, mgr Bernadeta Rzeźnicka

Numer: 06/2003

Brak moliwości prowadzenia prawidłowych płodozmianów zmusza wielu szkółkarzy do

zakładania szkółek na tym samym terenie, wkrótce po usunięciu poprzednich nasadzeń tego

samego gatunku. W rezultacie doprowadza to do choroby replantacji, zwanej inaczej

zmęczeniem gleby, przez co uzyskuje się drzewka gorszej jakości. Nasilenie tej choroby

obserwuje się w sadach i szkółkach prowadzonych na podkładkach słabo rosnących. Choroba

replantacji częściej występuje na glebach lekkich oraz na tych o odczynie obojętnym lub lekko

kwaśnym ni na zwięzłych lub kwaśnych. Najmniej wraliwe na uprawę bezpośrednio po sobie

są grusze. Z drzew pestkowych najwraliwsze są brzoskwinie, następnie śliwy, morele,

czereśnie. Pestkowe take lepiej udają się po ziarnkowych ni odwrotnie.

Główni sprawcy

Choroba replantacji zwykle powodowana jest przez kompleks czynników. Jednak wystarczy, e wystąpi jeden

z nich, by obserwować jej objawy. Wiele badań tego zjawiska wskazuje na dwie główne grupy czynników —

abiotyczne (substancje fitotoksyczne w glebie) i biotyczne (bakterie, grzyby, promieniowce, nicienie). Rośliny

w trakcie wegetacji wydzielają do gleby fitotoksyczne związki i inhibitory wzrostu. Uprawa pokrewnych lub

takich samych roślin po sobie w niedługim odstępie czasu powoduje niebezpieczną kumulację szkodliwych

związków tego typu. W uprawie jabłoni takim inhibitorem wzrostu prawdopodobnie jest florydzyna, w uprawie

brzoskwiń — amygdalina lub narygenina.

Środowisko glebowe charakteryzuje się równowagą mikrobiologiczną. Uprawa określonego gatunku przez

dłuszy czas bądź pozostawienie szczątków roślinnych, np. po wykarczowaniu sadu lub po wykopaniu roślin

ze szkółki, sprzyja natomiast rozwojowi tylko jednej grupy mikroorganizmów. Głównymi sprawcami choroby

replantacji, obok bakterii i promieniowców, są nicienie, zwłaszcza korzeniak szkod-liwy ( Pratlenchus

penetrans ) oraz patogeny z rodzajów: Phtophthora, Pthium, Alternaria, Clindrocarpon, Fusarium, Nectria,

Rhioctonia, Verticillium, Thielaviopsis .

Metody ograniczania

Gdy konieczne jest zakładanie szkółki czy sadu na starym miejscu, w celu ograniczenia skutków choroby

replantacji do niedawna najczęś-ciej polecano chemiczne odkaanie gleby, za pomocą tzw. fumigantów

doglebowych, takich jak: bromek metylu, Basamid 97 GR, Temik 10 GR. Związki te są jednak drogie,

ponadto niszcząc poyteczną mikroflorę naruszają równowagę biologiczną w glebie. W poszukiwaniu

alternatywnych sposobów propaguje się metody agrotechniczne — zmianowanie i zwiększone nawoenie

naturalne.

Jeeli choroba replantacji powodowana jest złymi właściwościami fizykochemicznymi gleby, to mona

zmniejszyć jej skutki poprzez nawoenie (zarówno mineralne, jak i naturalne) oraz nawadnianie gleby z

objawami replantacji. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, e wzrost intensywności nawadniania przy braku

nawoenia przynosił w wielu badaniach skutek odwrotny do zamierzonego.

W dotychczasowych doświadczeniach nad tym zjawiskiem, przeprowadzanych w sadzie, stwierdziliśmy

dodatni wpływ torfu na wzrost drzew, stymulującego zarazem rozwój grzybów z rodzaju Trichoderma , które

są antagonistyczne w stosunku do sprawców tej choroby. Pozytywnie, choć słabiej, działał fosforan 1-

amonowy.

Zachęceni dobrymi wynikami uzyskanymi w sadzie podjęliśmy próby ograniczenia skutków zmęczenia gleby

w szkółce drzewek jabłoni. Na terenie Stacji Sadowniczej AR w Garlicy Murowanej k. Krakowa szkółkę

drzewek owocowych uprawia się w 7-letnim płodozmianie rolniczym z uprawą zbó i gorczycy białej na

przyoranie. Z uwagi na wielokrotne prowadzenie szkółki na tym terenie, zachodziła obawa występowania

zmęczenia gleby. Potwierdził to test biologiczny gleby pobranej z terenu, gdzie zakładano szkółki, określający

stopień zmęczenia gleby, polegający na porównaniu wzrostu siewek 'Antonówki Zwykłej' na glebie pobranej z

terenu szkółki i na glebie odkaanej termicznie.

Doświadczenie polowe dotyczące zmęczenia gleby w szkółce zakładano trzykrotnie w cyklu dwuletnim,

porównując z tzw. kontrolą obiekty traktowane:

fosforanem amonu (210 kg/ha),

torfem wysokim (około 10 t/ha),

www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=355

1/2

15.12.2011

Szkółkarstwo - OGRANICZENIE OBJAWÓW ZMCZENIA GLEBY W SZ…

torfem wysokim (około 10 t/ha),

humusem w postaci substratu po uprawie pieczarek (około 15 t/ha),

krowieńcem wysuszonym (około 10 t/ha),

preparatem Kaptan 50 WP (80 kg/ha).

Wszystkie dodatki zostały wymieszane z glebą przed załoeniem szkółki. Podkładki

jabłoni posadzono w rozstawie 100 x 20 cm. W sierpniu zaokulizowano je na wysokości 20 cm odmianą

'Jonagored'. Okulanty prowadzono metodą bezczopową.

Co najskutecniejse?

Wszystkie czynniki, z wyjątkiem fosforanu amonu, wpłynęły na zwiększenie średnicy okulantów jabłoni, ale

wysokość drzewek nie uległa zmianie (tab.). Pod wpływem torfu, humusu i krowieńca zwiększyła się liczba i

suma długości pędów syleptycznych oraz średnia długość pędu. Liczba krótkopędów była niewielka i nie

uległa istotnej zmianie. Nie udało się potwierdzić dodatniego wpływu na wzrost okulantów fosforanu amonu,

który w badaniach prowadzonych w sadzie osłabiał skutki choroby replantacji.

Mechanizm ograniczania objawów choroby replantacji przez róne preparaty stosowane doglebowo nie jest

do końca znany. Środki ochrony roślin niszczą patogeniczną mikroflorę glebową, która podczas rozkładu

starych korzeni przyczynia się do powstania związków toksycznych dla nowych roślin. Dodatek substratów

organicznych, głównie torfu, moe mieć dodatni wpływ na strukturę gleby i jej stosunki wodne oraz

modyfikować skład mikroflory (np. zwiększona liczebność grzybów z rodzaju Tichodema ). Pozytywne

działanie fosforanu amonu (potwierdzone w naszych doświadczeniach tylko w sadzie) prawdopodobnie

związane jest z tym, e w glebie, w której występuje choroba replantacji, zaburzona jest mikoryza niezbędna

do zaopatrywania drzew w fosfor z kompleksu sorpcyjnego gleby. Dostarczenie roślinom przyswajalnej formy

fosforu umoliwia zaopatrzenie w niego drzewa bez udziału grzybów mikorytycznych.

Naley jednak pamiętać, e najpewniejszą metodą uniknięcia zmęczenia gleby jest dobrze zaplanowane

zmianowanie. Wprowadzenie go po wystąpieniu choroby replantacji eliminuje ją dopiero po kilku latach.

Dzierawienie lub nabywanie neutralnych terenów pod nowe uprawy szkółkarskie wydaje się

przedsięwzięciem kosztownym, jednak i tak w końcowym rozrachunku chyba korzystniejszym ni walka z tą

chorobą.

Wzrost okulantów 'Jonagoreda' w szkółce, w zaleności od sposobu traktowania gleby

* dane oznaczone tymi samymi literami nie rónią się statystycznie miedzy sobą

powrót

Hasło Ogrodnicze | plantpress.pl | kontakt

NOTA PRAWNA

Materiały umieszczone na portalu www.szkolkarstwo.pl objęte są ochroną wynikającą z ustawy z dnia 4

lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a właścicielem ich autorskich praw

majątkowych jest Plantpress sp. z o.o z siedzibą w Krakowie.

Plantpress sp. z o.o z siedzibą w Krakowie zastrzega w rozumieniu art. 25 ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 4

lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, i dalsze rozpowszechnianie aktualnych

artykułów opublikowanych na portalu www.szkolkarstwo.pl jest zabronione niezalenie od celu w jakim

rozpowszechnienie miałoby nastąpić, lub uytego środka przekazu.

www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=355

2/2

Szkółkarstwo - OGRANICZENIE OBJAWÓW ZMĘCZENIA GLEBY W SZKÓŁCE.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: