KINEZYTERAPIA ĆWICZENIA 1 20.02.2008
BADANIE CZUCIA DLA POTRZEB FIZJOTERAPII, TECHNIKA WYKONYWANIA ĆWICZEŃ LECZNICZYCH
1) Budowa skóry
2) Drogi czuciowe
3) Czucie: wibracji, ułożenia, dotyku, bólu, temperatury
CZUCIE WIBRACJI
Do badania czucia wibracji używa się widełek stroikowych128 Hz. Pacjent zamyka oczy a badający umieszcza stroik na wystających pod skórą fragmentach kości i pyta czy badany czuje drgania
Punkty topograficzne do oceny czucia wibracji:
- czubki palców stóp
- stawy śródstopno-paliczkowe
- kostki przyśrodkowe
- guzowatość piszczeli
- kolce biodrowe przednie górne
- czubki palców dłoni
- nadgarstki
- łokcie
- barki
CZUCIE UŁOŻENIA
Chory zamyka oczy a badający chwyta dalszy paliczek ręki lub stopy pacjenta i porusza nim tłumacząc, który ruch należy rozumieć jako w górę, a który w dół.
Podczas badania na początku wykonuje się ruchy o większej amplitudzie stopniowo zmniejsza się ich zakres. W warunkach prawidłowych najmniejszy wyczuwalny przez pacjenta ruch jest ledwie widoczny.
UWAGA próba Romberga jest także rodzajem badania czucia ułożenia
CZUCIE BÓLU
Do badania używamy szpilki, stępionej igły lub ostrego patyczka. Każdy bodziec powinien być tak samo silny. Badanie wykonuje się przy zamkniętych oczach pacjenta. Badamy od obwodowych okolic ciała. Zwracamy uwagę na różnice między prawą a lewą stroną ciała
CZUCIE TEMPERATURY
Wykonujemy używając naczyń wypełnionych wodą zimną i ciepłą (50*C). oba naczynia należy wytrzeć od zewnątrz. Prosimy pacjenta żeby powiedział czy dotyk był ciepły czy zimny.
CZUCIE DYSKRYMINACJI
Pozwala na rozróżnienie dwóch osobnych bodźców. Do badania \używamy stępionego cyrkla. Badając stopniowo zmieniamy rozwarcie ramion cyrkla i oceniamy przy jakiej odległości ramion cyrkla od siebie pacjent odczuwa dotyk jako dwa oddzielne bodźce. Prawidłowa na palcu wskazującym < 5mm, na małym palcu <7 mm, na paluchu < 10 mm.
*Zaburzenia czucia w obrębie pojedynczego nerwu
Upośledzenia czucia w obszarze unerwianym przez dany nerw obwodowy
*Zaburzenia czucia w obszarze unerwianym przez korzeń nerwowy
Zaburzenie czucia dotyczą poszczególnych dermatomów unerwianych przez jeden lub kilka korzeni nerwowych
\
* Zaburzenia czucia w dosiebnych częściach kończyn
Występuje podczas uszkodzenia nerwów obwodowych. Mają charakter „rękawiczek” i „skarpetki”
RÓWNOWAGA
Zachowanie równowagi możliwe jest dzięki współdziałaniu narządu równowagi (ucho wewnętrzne) z móżdżkiem, rdzeń kręgowy, rdzeń nerwowy, ruch gałek ocznych
Ocena wydolności układu równowagi
* próby ocen równowagi statycznej
- próba Romberga
- próba Manna
- próba wskazywania
* próby oceniające równowagę kinetyczną
- próba chodzenia
- próba chodzenia- gwiazda
- próba marszu w miejscu
- próba pisania pionowego
PRÓBA ROMBERGA
Pacjent stoi ( boso lub w obuwiu na płaskim obcasie) ze stopami złączonymi obok siebie, ramionami wyprostowanymi przed sobą i z zamkniętymi oczami. Przy uszkodzonym układzie równowagi chory chwieje się lub nawet upada.
PRÓBA MANNA
Jest to tzw. uczulona próba Romberga. Różni się od niej ustawieniem stóp. Poleca się badanemu ustawić w linii prostej stopa przed stopą nie dotykamy palcami piety.
PROBA WSKAZYWANIA (MIJANIA)
Polega na unoszeniu i opuszczaniu przez badanego wyprostowanych ramion, początkowo przy oczach otwartych, następnie przy zamkniętych i dotykaniu palcem wskazującym palców wskazując siedzącego naprzeciw badającego. W uszkodzeniu ucha nerw pojawia się mijanie obu rąk a przy uszkodzonym móżdżku nie trafia tylko jedną ręką
PRÓBA CHODZENIA
Badany ma przejść wolnym krokiem 4-5 m wzdłuż linii prostej z zamkniętymi oczami. Badający obserwuje kierunek zbaczania. Przy dużych uszkodzeniach układu równowagi badany zatacza się lub nawet pada
PRÓBA CHODZENIA W GWIAZDĘ
Polega na naprzemiennym chodzeniu (przy oczach zamkniętych) po linii prostej do przodu i cofaniu się. Zbaczanie przypomina graficznie gwiazdę
PROBA MARSZU W MIEJSCU
Pacjent maszeruje w miejscu z zamkniętymi oczami, unosząc wysoko kończyny dolne (20-25 cm nad podłogą). Oceniamy czy pacjent zmienił położenie ciała podczas próby
PRÓBA PISANIA PIONOWEGO
Pomocna w ocenie asymetrii napięcia mięśni kończyn górnych występujących przy uszkodzeniach układu równowagi. Przed chorym ustawiamy kartkę z narysowaną linią i polecamy mu napisać pionowo wzdłuż tej linii dowolny wyraz wieloliterowy (przy zamkniętych oczach) 5* zbaczania przyjęto za objaw fizjologiczny
ĆWICZENIA KOORDYNACYJNE
KOORDYNACJA
Zdolność, współpraca układu nerwowego z mięśniami, zmysły, współdziałanie, uzgodnienie danego ruchu, daje płynne ruchy: ekonomiczne, bezpieczeństwo, kształtowanie koordynacji jest trudne- duża liczba powtórzeń, dbałość o precyzję
Poziomy koordynacji
1) ruchy wykonywane dokładnie w odniesieniu do przestrzeni, np. pacjent sięga po przedmiot
i skupia się, koncentruje, ruch wykonany wolno
2) ruchy wykonywane dokładnie i szybko,
3) pacjent potrafi wykonać ruch dokładnie, płynnie, szybko, bez zastanawiania się w zmiennym tempie po różnej powierzchni, zmienne warunki
Kryteria koordynacji:
1) prawidłowość, poprawność, precyzja, np. użycie odpowiedniej siły, celność, dokładne odtworzenie ruchu
2) szybkość- ruch we właściwym momencie, np. rzucamy pacjentowi piłkę, dostosowanie chwytu,
równowagi, szybkości reakcji, czas wykonywania zadania
3) racjonalność- celowość i ekonomika ruchu, aby ruch miał sens
4) kreatywność- znajdowanie najlepszych rozwiązań, pomysły na wykonanie tego samego ruchu
Ćwiczenia koordynacyjne robimy na początku
Ćwiczeniem koordynacyjnym może być każde ćwiczenie
Warunki ćwiczenia koordynacyjnego
* nowe
* indywidualne
* nietypowe
* zmodyfikowane bądź realizowane w innych warunkach, zmienia się środowisko i podłoże
* pokonywanie koordynacyjnych trudności; stawiamy nowe zadania, nowe wyzwania
Jak uczymy ruchu koordynacyjnego: I podział
* analityczna- całe zadanie dzielimy na elementy: sięganie, chwyt, manipulowanie tym elementem
* syntetyczna- to taka kiedy wpływamy na wykonywanie jednocześnie więcej niż jednego ruchu
II podział
* metody powtórzeń- wielokrotne powtarzanie tego samego elementu
* zmienna- ilość powtórzeń każdego ćwiczenia jest mniejsza, wykonywane w różnych warunkach
ĆWICZENIA RÓWNOWAŻNE
Zdolność do utrzymania środka ciężkości w obrębie czworoboku podparcia, zdolność do zachowania stabilnej pozycji
Potrzebna do:
- utrzymania różnych pozycji
- wykorzystanie do wykonywania różnych czynności
Równowaga
- statyczna- zdolność do utrzymania danej pozycji w bezruchu
- dynamiczna- utrzymanie danej pozycji ciała w trakcie wykonywania czynności: stanie, bieg
Zależy od:
- koordynacji
- narządu równowagi
- czynników mechanicznych
O równowadze decyduje
- wzrok
- czucie głębokie- proprioreceptory
- układ przedsionkowy
O równowadze decyduje:
- niska lub wysoka pozycja
- - sterowane góra lub dołem
- ćwiczenia z przyrządami
- ćwiczenia na nieruchomym i ruchomym podłożu
Utrudnienie ćwiczenia równowagi
- zamknięcie oczu, wyłączenie analizatora wzroku
- zmniejszony czworobok podparcia
- dołączenie dodatkowych elementów ruchu
- wytrącenie z równowagi
- wprowadzić inne podłoże
- ruchy głową- zaburzenie układu przedsionkowego
- uniesienie środka ciężkości
- zmiana płaszczyzny podparcia
- zmniejszenie stabilizacji
- korygowanie postawy
jagodaa150