65_67.pdf

R E K L A M A

Narzêdzia w rêkach

elektroników

czêæ 2

O ile r¹czki lutownicze do monta-

¿u i demonta¿u elementów, opisane

w poprzednim numerze EP, nale¿¹

do grona narzêdzi termicznych, to

pozosta³e narzêdzia rêczne u¿ywane

przez elektroników maj¹ przeznacze-

nie czysto mechaniczne: ciêcie, giê-

cie, kszta³towanie wyprowadzeñ,

przytrzymywanie i pozycjonowanie

elementów, zdejmowanie izolacji,

przykrêcanie i odkrêcanie rub

(wkrêtów), czyszczenie itp. W kon-

sekwencji, oprócz stawianych tym

narzêdziom wymagañ zwi¹zanych

z ich prawid³owym dzia³aniem,

a tak¿e dogodnoci¹ i precyzj¹ ope-

rowania, pojawiaj¹ siê nowe proble-

my zwi¹zane z przenoszeniem si³y.

W przypadku obcinaczek wa¿ne

jest, by ciêcie by³o dokonane jed-

nym, pewnym ruchem i nast¹pi³o

dok³adnie w przewidzianym miejs-

cu, a koñcówka ciêtego przewodu

lub wyprowadzenia elementu mia³a

¿¹dan¹ geometriê. Dlatego ukszta³to-

wanie i wymiary czêci roboczych

tych narzêdzi s¹ tak ró¿norodne

( fot. 1...8 ), a ich budowa umo¿liwia

swobodne pos³ugiwanie siê nimi

jedn¹ d³oni¹ (chodzi o ³atwoæ

zmiany chwytu bez ryzyka upusz-

czenia obcinaczek i zachowanie pe³-

nej kontroli nad ciêciem). Ostrza

musz¹ byæ wykonane z materia³u

o du¿ej odpornoci na obci¹¿enia

i odpowiednio wysokiej trwa³oci.

Nawet tak proste narzêdzia i dlatego czêsto niedoceniane,

jak pêsety i obcinaczki, s¹ obecnie produkowane w sposób

prawie tak skomplikowany, jak na przyk³ad uk³ady scalone.

Wynika to z szybko rosn¹cych wymagañ stawianych tym

narzêdziom. Coraz doskonalsza technologia pozwala na

wytwarzanie doskonalszych wyrobów.

Niebagatelne znaczenie w osi¹gniê-

ciu ¿¹danych w tym zakresie

w³aciwoci ma technologia obrób-

ki materia³ów, z których jest wyko-

nane ostrze. Chromowa stal ³o¿ys-

kowa jest kuta dla uzyskania pra-

wid³owej struktury wewnêtrznej,

a nastêpnie obrabiana na sterowa-

nych numerycznie szlifierkach i in-

dukcyjnie hartowana. Taka w³anie,

jak widaæ doæ skomplikowana,

technologia pozwala uzyskaæ odpo-

wiednie warunki produkcji narzê-

dzi, gwarantuj¹ce uzyskanie wyma-

ganych parametrów mechanicznych

i precyzyjnej geometrii ostrzy.

Budowa obcinaczek musi uwzglêd-

niaæ gruboci (rednice) i rodzaj

(twardoæ) ciêtych materia³ów, a tak-

¿e warunki przestrzenne pracy (np.

dostêp do elementów wycinanych

z p³ytek o du¿ym zagêszczeniu).

Mo¿liwe jest wyposa¿enie obcina-

czek w element przytrzymuj¹cy od-

ciêty fragment materia³u, co skutecz-

nie zapobiega ewentualnym zwar-

ciom. Dla zapewnienia precyzji

i komfortu pracy, niektóre obcinacz-

ki s¹ wyposa¿one w sprê¿ynê po-

wrotn¹ o odpowiedniej charakterys-

tyce dobranej tak, by w momencie

ciêcia znacz¹co mala³ opór ( fot. 2 ).

Ergonomiczne rêkojeci maj¹ du¿¹

powierzchniê kontaktu z d³oni¹, aby

równomiernie rozk³adaæ si³y, ich

kszta³ty s¹ zaokr¹glone, a u¿yte ma-

teria³y zapewniaj¹ progresywn¹

twardoæ (miêkkie pokrycie, mocny

rdzeñ) i dobr¹ przyczepnoæ. Czêsto

wymaga siê spe³nienia warunków

zwi¹zanych z ochron¹ antystatyczn¹,

czasem potrzebne s¹ rêkojeci izolo-

wane, do pracy pod napiêciem.

Takie same warunki, odnonie

pewnoci dzia³ania oraz bezpieczeñ-

stwa i komfortu u¿ytkowania, mu-

sz¹ spe³niaæ szczypce. Jest to bar-

dzo liczna grupa narzêdzi, wród

których szczególnie interesuj¹ce s¹

szczypce specjalne o ró¿nym prze-

znaczeniu, np. do kszta³towania

wyprowadzeñ elementów przewle-

kanych (niektóre umo¿liwiaj¹ jedno-

czesne obciêcie zbêdnego fragmen-

tu wyprowadzenia w cile okrelo-

nym miejscu). W ofertach wiod¹-

cych producentów, takich jak Pier-

giacomi czy Lindström, mo¿na zna-

leæ dziesi¹tki wzorów narzêdzi

z powy¿szych grup.

Do kolejnej grupy popularnych

narzêdzi rêcznych u¿ywanych przez

elektroników nale¿¹ wkrêtaki pracu-

j¹ce w warunkach, gdzie mog¹ wy-

stêpowaæ du¿e si³y dociskania na-

rzêdzia do ³ba wkrêta, aby nie

wyskakiwa³o z wyciêcia oraz si³y

pozwalaj¹ce uzyskaæ odpowiedni

moment na koñcówce wkrêtaka.

Wkrêtak (firmy Lindström),

w którego budowie uwzglêdniono

wszelkie wymogi funkcjonalne i er-

gonomiczne, przedstawiono na fot.

3 . Nale¿y zwróciæ uwagê na pro-

porcje wymiarów rêkojeci oraz

fakturê materia³u pokrywaj¹cego jej

powierzchniê. Szybkie i precyzyjne

operowanie wkrêtakiem, ale te¿

mo¿liwoæ u¿ycia znacznych si³

Fot. 1

Fot. 2

Elektronika Praktyczna 3/2003

R E K L A M A

Fot. 3

(szeciok¹tny piercieñ u nasady

rêkojeci pozwala na zwiêkszenie

momentu przez zastosowanie klu-

cza) to praktyczne efekty wypraco-

wanych rozwi¹zañ. Barwne ele-

menty informuj¹ o przeznaczeniu

wkrêtaka, tj. wskazuj¹ na rodzaj

koñcówki. Nie zapomniano o otwo-

rze do wieszania oraz zachowaniu

p³askiego fragmentu na rêkojeci,

zapobiegaj¹cego toczeniu siê po

pochy³ych powierzchniach.

Bardzo czêsto, zarówno podczas

monta¿u, jak i demonta¿u elemen-

tów i uk³adów elektronicznych,

trzeba siêgn¹æ po pêsetê. Poniewa¿

jest to narzêdzie u¿ywane do czyn-

noci precyzyjnych, przeprowadza-

nych niejednokrotnie w warunkach

trudnego dostêpu do obszaru robo-

czego, jest wysoce po¿¹dane, by

umo¿liwia³o pewny chwyt i swobo-

dê manipulowania bez ryzyka

uszkodzenia elementu (obawiaj¹c

siê upuszczenia czêci, co mo¿e

oznaczaæ jej d³ugotrwa³e poszuki-

wanie np. we wnêtrzu naprawiane-

go urz¹dzenia, instynktownie

zwiêkszamy si³ê nacisku na ele-

ment). Dlatego w ofertach renomo-

wanych producentów pêsety s¹

obecne w liczbie co najmniej kilku-

dziesiêciu modeli, ró¿ni¹cych siê

wymiarami i kszta³tami koñcówek,

rodzajem powierzchni roboczej,

materia³ami u¿ytymi do budowy

i masywnoci¹ wykonania ( fot. 4 ).

Czêæ pêset posiada mechanizm sa-

mozaciskowy. Wiêkszoæ ma w³a-

ciwoci antymagnetyczne i jest

kwasoodporna.

Nale¿y wspomnieæ tak¿e o pêse-

tach pneumatycznych (np. firmy

PACE), które mog¹ wspó³pracowaæ

ze stacjami lutowniczymi wyposa-

¿onymi w kompresor. Szczególnie

ciekawe i praktyczne jest zintegro-

wanie takiej pêsety z g³owic¹ do

demonta¿u - po roztopieniu spoiwa

mo¿na uruchomiæ kompresor i pod-

nieæ wylutowywany uk³ad bez

u¿ywania dodatkowych narzêdzi.

Przygotowanie przewodów do

monta¿u tak¿e wymaga zastosowa-

nia specjalnych narzêdzi umo¿li-

wiaj¹cych sprawne zdejmowanie

izolacji z zachowaniem powtarzal-

noci wymiarów wzd³u¿nych oraz -

co znacznie trudniejsze - poprzecz-

nych. Przyrz¹dy do zdejmowania

izolacji z pojedynczych przewodów,

przewodów sieciowych, koncent-

rycznych, kynarów, przewodów izo-

lowanych emali¹, a tak¿e no¿e do

zdejmowania izolacji z koñcówek

lub dowolnych fragmentów przewo-

dów telekomunikacyjnych i energe-

tycznych - stosowne narzêdzie do

ka¿dego zadania znajdziemy np.

w katalogu Piergiacomi.

Wiele czynnoci technologicznych

zwi¹zanych z produkcj¹ b¹d napra-

wami urz¹dzeñ elektronicznych wy-

maga czyszczenia niektórych kompo-

nentów (np. powierzchni regenerowa-

nych uk³adów BGA) i p³yt obwodów

drukowanych z pozosta³oci ró¿nych

substancji, jak topniki, kleje czy

t³uszcze. Stosowane w takich przy-

padkach rodki chemiczne powinny

byæ aplikowane jedynie w miejscach

zanieczyszczonych i tylko w niezbêd-

nych ilociach. Interesuj¹cy sposób

na realizacjê tych postulatów znaj-

dziemy w ofercie firmy Micro Care,

producenta preparatów chemicznych

do zastosowañ w elektronice. Jest to

dozownik, który umo¿liwia nanosze-

Fot. 5

nie ¿¹danych iloci rodka dok³adnie

w zadane miejsce i jednoczesne

czyszczenie mechaniczne za pomoc¹

jednej z wymiennych koñcówek -

szczoteczek ( fot. 5 ). Podczas czysz-

czenia uzupe³nia siê iloæ preparatu

stosownie do potrzeb, bez koniecz-

noci ka¿dorazowego siêgania po po-

jemnik i odstawiania go. Lepszy

komfort pracy, oszczêdnoæ czasu

i preparatów (do 50%) to ewidentne

korzyci zwi¹zane ze stosowaniem

dozownika.

Przedstawione powy¿ej i w po-

przednim numerze EP narzêdzia

powsta³y w wyniku wieloletnich

badañ i dowiadczeñ. Spe³niaj¹ su-

rowe kryteria wynikaj¹ce z profes-

jonalnych zastosowañ, zapewniaj¹c

pewne i sprawne przeprowadzanie

czynnoci, przy zachowaniu bez-

pieczeñstwa i komfortu u¿ytkowa-

nia. Ich nieod³¹czn¹ cech¹ jest

trwa³oæ. Trzeba jednak pamiêtaæ,

¿e do pe³nego wykorzystania ich

walorów niezbêdne jest u¿ywanie

zgodnie z przeznaczeniem.

Pomoc w optymalnym wykorzys-

taniu bogatej oferty rynkowej

i w³aciwy dobór narzêdzi zapew-

ni autoryzowany przedstawiciel

producentów wiod¹cych w tej

bran¿y.

Marek Kalasiñski

Dodatkowe informacje

Fot. 4

Artyku³ powsta³ na bazie materia³ów udostêp-

nionych przez firmê Renex, tel./fax: (54) 231-10-

05, 411-25-55, www.renex.com.pl.

Elektronika Praktyczna 3/2003

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: