zarządzanie w długim okresie.doc

Długoterminowe planowanie finansowe.

Brak efektywnego długofalowego planowania to częsty powód problemów finansowych i upadłości. Długofalowe planowanie polega na systematycznym myśleniu o przyszłości i uprzedzaniu możliwych problemów, zanim się pojawią. Nie ma, oczywiście, cudownych rozwiązań, więc najlepszą rzeczą jest logiczna i zorganizowana procedura badania nieznanego, „planowanie to proces, który najlepiej pomaga firmie unikać w przyszłości kroków wstecz”.

Planowanie finansowe określa kierunki rozwoju firmy. Zwykle koncentruje się na obrazie całości. Oznacza to, że zajmuje się głównymi elementami polityki finansowej i inwestycyjnej firmy, bez szczegółowej analizy poszczególnych składników tej polityki.. Pierwszoplanowym celem firmy jest omówienia planowania finansowego i zilustrowania powiązań między różnymi decyzjami finansowymi i inwestycyjnymi, jakie podejmuje firma.

Aby sporządzić plan finansowy, zarządzający muszą określić pewne elementy polityki finansowej firmy. Są to:

1. Zapotrzebowanie firmy na inwestycje w nowe aktywa. Będzie ono wynikać z możliwości inwestycyjnych, które wybiera firma, oraz jest wynikiem decyzji firmy dotyczących budżetowania kapitałowego.
2. Stopień dźwigni finansowej, który firma zdecyduje się wybrać. Określi on wielkość pożyczek, które firma spożytkuje na finansowanie inwestycji w aktywa rzeczowe. Zależy to od polityki struktury kapitałowej firmy.
3. Wielkość środków pieniężnych przeznaczonych na wypłaty dla udziałowców, którą firma uważa za właściwą. Jest to polityka dywidendy firmy.
4. Stopień płynności oraz wielkości kapitału obrotowego, jakich stale potrzebuje firma. Jest to decyzja firmy, co do kapitału obrotowego netto.

Decyzje, jakie podejmie firma w tych czterech obszarach, bezpośrednio wpłyną na jej przyszłą rentowność, potrzeby zewnętrznego finansowania oraz możliwości rozwoju. Planowanie finansowe zmusza firmę do myślenia o celach. Podstawowym celem każdej firmy jest rozwój, a stopa wzrostu całego przedsiębiorstwa odgrywa zwykle ogromną rolę w długoterminowym planowaniu finansowym. W połowie lat 80. Firma IBM przyjęła prosty i typowy, (ale, jak się okazało, zbyt optymistyczny) cel: dotrzymać kroku całemu przemysłowi komputerowemu, który miał się rozwijać w tempie 15% rocznie aż do roku 1995. Istnieje bezpośrednie powiązania między wzrostem, który może osiągać firma, a jej polityką finansową.

Planowanie finansowe określa sposoby osiągania celów finansowych. Plan finansowy jest, więc zestawieniem czynności, które należy wykonać. Większość decyzji wymaga wiele czasu, aby je wprowadzić w życie, co w świecie pełnym niepewności oznacza, że decyzje muszą być podejmowane na długo przed ich realizacją. Jeżeli na przykład firma chce wybudować fabrykę w 2000 r., musi zacząć się starać o kontrahentów i finansowanie w roku 1997 lub wcześniej.

Aspekty planowania finansowego. Planowanie finansowe w długim okresie czasu, oznacza przeważnie kolejne dwa do pięciu lat. Okres ten nazywany jest horyzontem planowania i jest pierwszym aspektem procesu planowania, który musi być ustalony.

W czasie sporządzania planu finansowego wszystkie oddzielne projekty oraz inwestycje, Które podejmuje firma, są łączone, aby określić całkowite potrzeby inwestycyjne. W rezultacie drobniejsze propozycje inwestycyjne każdego działu operacyjnego są dodawane, a ich suma traktowana jako jeden duży projekt. Ten proces jest nazywany agregacją. Stopień agregacji to drugi aspekt procesu planowania, który musi zostać określony.

Kiedy horyzont planowania oraz stopień agregacji są już ustalone, należy opracować zbiory założenia na temat ważnych zmiennych?. Załóżmy, że firma ma dwa oddzielne działy: jeden zajmuje się produkcją wyrobów konsumpcyjnych, drugi-produkcją gazowych silników turbinowych. Proces planowania finansowego może wymagać, żeby każdy z działów przygotował trzy biznesplany na najbliższe trzy lata:

1. Plan pesymistyczny. Ten plan wymagałby stosunkowo pesymistycznych założeń, co do produktów firmy oraz stanu gospodarki. Kładłby nacisk na zdolność działu do stawiania czoła znaczącym przeciwnościom ekonomicznym i wymagałby szczegółów dotyczących ograniczania kosztów, a nawet pozbycia się części majątku i likwidacji niektórych działów. Na przykład, w 1995 roku drobni producenci tracili udział w rynku pieluszek. W tej sytuacji wielcy producenci, Procter and Gamble i Kimberly-Clark, a także kilka mniejszych firm,walczyli o udział w zmniejszającym się rynku jednorazowych pieluch, wartych 3,36mld USD.
2. Plan normalny. Ten plan wymagałby przyjęcia najbardziej prawdopodobnych założeń na temat firmy i gospodarki.
3. Plan optymistyczny. Ten plan byłby oparty na optymistycznych założeniach, co do perspektyw firmy. Brałby pod uwagę nowe produkty i ekspansję na nowe rynki oraz omawiałby sposoby finansowania rozwoju.

W tym przykładzie działalność biznesowa jest zagregowana zgodnie z podziałem na działy, a horyzont planowania to trzy lata. Ten rodzaj planowania, który rozważa wszystkie możliwości zdarzenia, jest szczególnie ważnym dla firm o działalności cyklicznej (firmy, na których sprzedaż silnie wpływa ogólny stan gospodarki lub cyklu koniunkturalnego). Np. w 1995r, Chrysler sformułował prognozę na nadchodzące 4 lata. Według najbardziej prawdopodobnego scenariusza firma zakończyłaby rok 1999 ze stanem środków pieniężnych w wysokości 10,7 mld USD, wykazując stały wzrost od 6,9 mld USD na koniec roku 1995. jednakże w przypadku najgorszego scenariusza Chrysler  zakończył by rok 1999 z 3,3 mld USD, a w 1997 r osiągnąłby stan 0 USD.

Modele planowania finansowego. Większość modeli planów finansowych wymaga, aby użytkownik sformułował kilka założeń na temat przyszłości. Na ich podstawie model opracowuje przewidywane wartości wielu innych zmiennych. Modele mogą się różnić pod względem skomplikowania, ale prawie wszystkie zawierają elementy, które teraz omówimy.

Prognoza sprzedaży – Prawie wszystkie plany finansowe wymagają dostarczonej z zewnątrz prognozy sprzedaży. W  naszych modelach, które za chwilę przedstawimy, sprzedaż będzie „napędem”, co oznacza, że użytkownik modelu planowania dostarczy tę wartość, a większość innych wartości będzie obliczona na jej podstawie. Takie rozwiązanie jest powszechne w wielu rodzajach firm: planowanie koncentruje się na przewidywanej przyszłej sprzedaży, aktywach oraz finansowaniu potrzebnym do wsparcia sprzedaży.

Prognoza sprzedaży będzie często przedstawiana raczej jako stopa wzrostu sprzedaży niż dokładna liczba. Te dwa podejścia są w zasadzie takie same, ponieważ kiedy znamy stopę wzrostu, możemy obliczyć przewidywalną sprzedaż. Nie ma, rzecz jasna, doskonałych prognoz sprzedaży, ponieważ sprzedaż zależy od przyszłego stanu gospodarki, a ten jest zawsze niepewny. Aby pomóc firmie w pracowaniu prognoz, niektóre przedsiębiorstwa specjalizują się w prognozowaniu makroekonomicznym i przemysłowym.

Jak już wspomnieliśmy często będziemy zajmować się oceną alternatywnych scenariuszy, tak wiec dokładność prognoz  nie jest najważniejsza. Naszym celem będzie zbadanie zależności pomiędzy inwestycjami a ich finansowaniem w sytuacjach rożnych możliwych poziomów sprzedaży, a nie wskazywanie, jakich konkretnie wydarzeń się spodziewamy.

Sprawozdanie finansowe pro forma. Plan finansowy będzie zawierał przewidywane:

Bilans, rachunek wyników oraz sprawozdanie z przepływów pieniężnych. Dokumenty te określa się jako sprawozdanie finansowe pro forma lub w skrócie pro forma. Wyrażenie pro forma można przetłumaczyć jako „kwestia formy”, co w naszym przypadku oznacza, że sprawozdania finansowe stanowią formę, która stosujemy do streszczania różnych zdarzeń, jakie mogą mieć miejsce w przyszłości. Sprawozdania pro forma są generowane przez model planowania finansowego. Użytkownik określa wielkość sprzedaży a model generuje wynikający z niej rachunek wyników oraz bilans.

Wymogi dla aktywów. Plan będzie opisywał przewidywane nakłady kapitałowe. W wersji minimalnej planowany bilans będzie zawierał zmiany w majątku trwałym ogółem oraz kapitale obrotowym netto. Te zmiany są w rzeczywistości całkowitym budżetem kapitałowym firmy. Proponowane nakłady kapitałowe w różnych dziedzinach muszą być zgodne z ogólnymi przyrostami uwidocznionymi w  planie długofalowym.

Wymogi finansowe. Plan będzie obejmował część poświęconą koniecznym rozważaniom finansowym. Powinna ona omawiać politykę dywidendy oraz politykę zadłużenia. Czasem firma będzie liczyła na zgromadzenie środków pieniężnych poprzez nowych akcji lub pożyczek. W tym przypadku plan powinien uwzględnić, jakie rodzaje akcji muszą zostać sprzedane i jakie metody emisji są najbardziej odpowiednie.

„Wypełnienie”, kiedy firma ma już prognozę sprzedaży oraz szacunki wymaganych wydatków na aktywa, często okazuje się, ,że potrzebne jest dodatkowe finansowanie, ponieważ zakładane aktywa ogółem mają większą wartość niż pasywa ogółem. Innym słowy, bilans nie jest zrównoważony. Ponieważ nowe finansowania może być konieczne w celu pokrycia wszystkich planowanych wydatków kapitałowych, musi zostać wybrana zmienna „ wypełniania” finansowego. „Wypełnianie” jest źródłem finansowania zewnętrznego potrzebnego do uporania się z niedoborami w finansowaniu i doprowadzenia do równowagi bilansu. Na przykład, firma mająca wiele możliwości inwestycyjnych oraz ograniczone przepływy pieniężne może być zmuszona do zgromadzenia nowego kapitału własnego. Inne firmy, mające niewielkie możliwości wzrostu, ale pokaźne przepływy pieniężne, będą mieć nadwyżkę, w związku z czym wypłacą dodatkową dywidendę. W pierwszych przypadku zmienną „wypełnienia” jest kapitał zewnętrzny, w drugim dywidenda.

Założenia ekonomiczne. Plan będzie musiał wyraźnie określić środowisko ekonomiczne, w których firma spodziewa się działać w danym przedziale czasu. Wśród ważniejszych założeń ekonomicznych, których musimy przyjąć, są poziom stóp procentowych i stopa podatkowa.

Prosty model planowania finansowego, długoterminowego możemy zacząć od stosunkowo prostego przykładu. Najbardziej aktualne sprawozdan9ie finansowe Comouterfield Corporation są następujące:

Sprawozdanie finansowe (w mln. USD)

Planiści finansowi Computerfiled zakładają, że wszystkie zmienne są bezpośrednio związane ze sprzedażą, a bieżące relacje są optymalne (chyba, że zaznaczono inaczej). Oznacza to, ze wszystkie elementy będą rosły w dokładnie takim samym stopniu, jak sprzedaż. Jest to oczywiście uproszczenie, stosujemy tylko po to, aby uzyskać pewną zależności. Przypuśćmy, że sprzedaż wzrasta o 20% ( z 1mld USD do1,2mld USD). Planiści przewidziałby również 20-procentowy wzrost kosztów, z 800 mln USD do 800mln USD*1,2=960mln USD. Stąd rachunek wyników pro forma wyglądałby następująco

              Założenie, że wszystkie zmienne wzrosną o 20%, pozwoli nam również łatwo sporządzić bilans pro forma:

Każdy składnik zwiększyliśmy 0 20%. Liczby w nawiasach to zmiany poszczególnych elementów wyrażone w USD.

            Teraz musimy uzgodnić te dwa sprawozdania pro forma. Jak, na przykład, dochód netto może być równy 240 mln USD, jeśli kapitał własny wzrósł tylko o 50 mln USD? Odpowiedź brzmi, że Computerfield musiał wypłacić różnicę 240 mln USD-50 mln USD=190 mln USD prawdopodobnie w postaci dywidendy gotówkowej. W tym przypadku dywidendy są zmienną „wypełnienia”.

              Przypuśćmy, że Computerfield nie wypłaca 190 mln USD. W tym przypadku  niewypłacona kwota do podziału wynosi aż 240 mln USD. Kapitał własny Computerfield wzrośnie, więc do 250 mln USD (wielkość początkowa)plus 240 mln USD (dochód netto),czyli 490 mln USD, a dług musi zostać umorzony, aby utrzymać aktywa ogółem na poziomie 600 mln USD.

              Jeśli aktywa ogółem mają wartość 600mln USD, a kapitał własny –490 mln USD, dług musi być równy 600 mln USD – 490 mln USD =110 mln USD. Ponieważ   analizę rozpoczęliśmy od 250 mln USD długu, Computerfield będzie musiał umorzyć 250 mln USD -110 mln USD = 140 mln USD długu. Wynikający stąd bilans pro forma będzie miała następującą postać:

                                                     Bilans pro forma

                                                        (mln USD )                                           .                       

Aktywa                           600(+100)        Zadłużenie                   110(- 140)

                                                                 Kapitał własny             490(+240)

      Razem                      600(+100)              Razem                     600(+100)

              W tym przypadku dług jest zmienną „wypełnienia” użytą do zbilansowania  przewidywanych aktywów ogółem i zobowiązań. Ten przykład pokazuje interakcję między wzrostem sprzedaży a polityką finansową. Kiedy wzrasta sprzedaż, wzrastają też ogółem aktywa. Dzieje się tak, dlatego, że firma musi inwestować w kapitał obrotowy netto i majątek trwały, żeby wspierać wyższe poziomy sprzedaży. Ponieważ rosną aktywa, wzrosną też pasywa, czyli prawa strona bilansu. Z przykładu wynika, że sposób, w jaki zmieniają się zobowiązania i kapitał własny właścicieli, zależy od polityki finansowej firmy oraz jej polityki dywidendy. Wzrost aktywów wymaga od właścicieli decyzji, co do finansowania. Jest to ściśle menedżerska decyzja.

              Finansowanie zewnętrzne i wzrost.

Finansowanie zewnętrzne i wzrost są ze sobą powiązane. Jeżeli wszystkie inne parametry są stałe, im wyższa stopa wzrostu sprzedaży lub aktywów, tym większe zapotrzebowanie na finansowanie zewnętrzne. Przyjmiemy, że polityka finansowa firmy jest dana, a następnie zbadamy związek między polityką finansową a zdolnością firmy do finansowania nowych inwestycji i, co za tym idzie wzrostu. Wzrost jest głównym cele zarządzania finansami. Dla nas wzrost jest miarą do badania interakcji pomiędzy inwestycjami a decyzjami finansowymi.

Pierwszą rzeczą, którą musimy ustalić, jest relacja między EFN i wzrostem. Żeby to zrobić , sporządzimy uproszczony rachunek wyników oraz bilans dla Hoffman Company. Uproszczony bilans po przez przedstawienie zadłużenie krótko i długoterminowe jako zadłużenie całkowite. Żaden element bieżący zobowiązań nie zmienia się automatycznie ze sprzedażą. To założenie nie jest tak restrykcyjne, jak mogłoby się wydawać. Jeżeli jakikolwiek składnik bieżącej zobowiązań ( taki jak zobowiązania z tytułu dostaw i usług) zmienia się wraz ze sprzedażą, możemy założyć, że zostanie to odnotowane w postaci zmian w majątku obrotowym. W rachunku wyników będziemy w dalszym ciągu łączyć amortyzacje, odsetki i koszty.

Hoffman Company

...