Nośniki danych.pdf

Samodzielne składanie komputera

TEMAT NUMERU

Nośniki danych

Wybór pamięci masowych, czyli dys-

ków twardych, napędów optycznych

i stacji dyskietek, jest prostszy niż

wybór procesora czy graﬁki. Po

pierwsze te podzespoły są względ-

nie tanie, po drugie – w przyszłości

łatwo je można wymienić i nie wią-

że się to z rewolucją w całej konﬁ-

guracji komputera. Niemniej jednak

sugerujemy pewne rozwiązania, by

po kilku miesiącach nie trzeba było

komputera rozbudowywać.

guracji komputera. Niemniej jednak

sugerujemy pewne rozwiązania, by

po kilku miesiącach nie trzeba było

 Wybór dysku twardego

wystarczy do komputera tzw. biuro-

wego. Z kolei typowy komputer do-

mowy powinien mieć większy dysk,

o pojemności 120–160 GB, ponie-

waż prawdopodobnie będzie służył

do przechowywania oraz oglądania

zdjęć i ﬁlmów, słuchania muzyki,

uruchamiania licznych gier i progra-

mów użytkowych – dane te trzeba

gdzieś pomieścić (szczególnie muzy-

kę czy ﬁlmy). Ceny dysków 120 GB

zaczynają się od 250 zł.

Za ok. 50–100 zł więcej kupisz

dysk o pojemności 200–250 GB,

mający obecnie najlepszy stosu-

nek pojemności do ceny. Dysków

większych niż 300 GB nie opłaca

się kupować, bo są nieproporcjo-

Prędkość obrotowa

Dyski twarde mają obecnie pojem-

ności, jakie jeszcze niedawno przy-

prawiały o zawrót głowy. Mogą po-

mieścić nawet do 500 GB danych

i z pewnością taka przestrzeń może

się komuś przydać. Nawet jedno

z praw Murphy’ego głosi, że każdy

nośnik danych, o dowolnej pojem-

ności, prędzej czy później zostaje

całkowicie zapełniony. W rzeczy-

wistości jednak taka pojemność nie

jest potrzebna – stwarza jedynie

warunki sprzyjające nieustannemu

bałaganowi wśród plików.

Jaka pojemność

Najmniejszy dysk, jaki można obec-

nie kupić, ma pojemność 40 GB, co

nalnie drogie w stosunku do swojej

pojemności. Jeśli potrzebujesz po-

jemnego dysku (np. 500 GB), kup

dwa mniejsze, po 250 GB.

Jeśli korzystasz z dysków o dużej

pojemności, musisz pamiętać, że

mieści się na nich sporo danych,

których utrata może być bardzo bo-

lesna. Warto więc robić kopie, np.

na płytach DVD, przynajmniej naj-

ważniejszych plików.

Ważne parametry

Dyski twarde mają – oprócz pojem-

ności – sporo istotnych parametrów,

na które warto zwrócić uwagę pod-

czas zakupu. Ważny jest rodzaj in-

terfejsu pozwalającego na wymianę

danych z kontrolerem – we współ-

czesnych dyskach jest to szerego-

wy interfejs Serial ATA  33>10 o

przepustowości 1,5 Gb/s, również

wszystkie płyty główne są w nie-

go wyposażone. Podstawową zaletą

tego standardu, w porównaniu ze

starszym interfejsem równoległym

ATA  33>10 , są cienkie kabelki łą-

czące dysk z płytą główną, a także

inne złącze zasilające. Ułatwia to

montaż dysku oraz umożliwia lep-

szą wentylację wnętrza komputera

podczas pracy.

W dyskach dostępne są także

inne usprawnienia, które praktycz-

nie nie wpływają na cenę. Stan-

dardowym wyposażeniem każde-

go dysku jest pamięć podręczna

 30>06 – oczywiście im większa,

tym lepsza. Zwykle jej pojemność

wynosi 8 MB, ale niektóre modele

mają 16 MB. Warto na to zwrócić

uwagę, gdyż dodatkowa pamięć pod-

ręczna praktycznie nic nie kosztuje,

a może przydać się w zastosowa-

niach multimedialnych. Coraz wię-

Parametrem, który ma największy

wpływ na wydajność dysku, jest

prędkość, z jaką wirują jego talerze

– wpływa ona wprost proporcjonalnie

na szybkość ciągłego odczytu i za-

pisu danych. Praktycznie wszystkie

dyski przeznaczone do komputerów

stacjonarnych pracują z prędkością

obrotową 7200 obr./min, w sprzeda-

ży nie ma już napędów o prędkości

5400 obr./min, które charakteryzują

się znacznie mniejszą wydajnością.

Natomiast bardzo wymagający użyt-

kownicy mają do dyspozycji dys-

ki o prędkości obrotowej 10 000

obr./min (Western Digital Raptor),

ale są one zdecydowanie za drogie

(ok. 700 złotych za dysk o pojem-

ności 74 GB).

Różnice między dyskami ATA i SATA

Dysk z interfejsem równoległym (ATA):

cej dysków dysponuje także funkcją

kolejkowania komend NCQ  39>15 ,

która w pewnych warunkach może

poprawić wydajność o kilka procent.

Najnowsze dyski mają także nowszy

i szybszy (3 Gb/s) interfejs Serial

ATA II  33>10 – do wykorzystania

w przyszłości.

Wszystkie te usprawnienia razem

wzięte powodują, że najlepsze dyski

np. o pojemności 200 GB są szybsze

od najsłabszych dysków o podobnej

pojemności zwykle o kilkanaście

procent. Trzeba też pamiętać o tym,

że dysk tylko nieznacznie wpływa

na ogólną wydajność komputera.

Można więc wysnuć wniosek, że

udanym zakupem będzie jakikol-

wiek dysk twardy Serial ATA o po-

jemności odpowiadającej potrzebom

użytkownika. My polecamy napęd

Samsung SpinPoint P120 o pojemno-

ści 250 GB, który okazał się najlep-

szym produktem w naszych testach

(PC Format 4/2006).

 gniazdo do podłączenia

taśmy ATA

 zworki do zmiany

trybu pracy

 gniazdo

zasilania

Dysk z interfejsem szeregowym (SATA)

 gniazdo zasilania

 gniazdo do podłączenia kabla SATA

Słownik: trudne terminy

13 CrossFire

system ATI łączenia kart

graﬁcznych; rozdziela

obliczanie graﬁki 3D na

dwie karty, co dwukrot-

nie zwiększa wydajność

jej przetwarzania; układ

tworzy karta (master),

działająca w tej technolo-

gii, i karta wspomagająca.

14 ATX

współczesny standard

konstrukcji płyt głównych,

zasilaczy i obudów kom-

puterowych; usprawnia

chłodzenie elementów

komputera, zapewnia od-

powiednią funkcjonalność

i rozkład wewnętrznych

podzespołów.

15 tryb master

podobnie jak w dyskach

twardych jest to nadrzęd-

ny tryb pracy urządzenia

(podrzędny to slave); w

przypadku technologii

CrossFire jest to specjal-

na karta graﬁczna, która

nadzoruje pracę dwóch

kart PCI Express.

16 kolejkowanie

komend NCQ

funkcja pozwalająca

dyskowi twardemu wyko-

nywać polecenia zapisu

i odczytu danych nie jed-

no po drugim, ale zgodnie

z „własnym uznaniem”,

dzięki czemu poprawia

się wydajność dysku.

17 pamięć ﬂash

typ pamięci przechowują-

cej dane bez konieczności

stałego zasilania, wyko-

rzystywany w różnego

rodzaju kartach pamięci,

odtwarzaczach MP3 czy

tzw. pendrive’ach (pamię-

ci podłączane do gniazda

USB w komputerze).

18 częstotliwość

próbkowania

częstotliwość, z jaką

komputer pobiera próbki

sygnału analogowego (np.

dźwięku) i zamienia je

na wartości cyfrowe. Im

częstotliwość jest wyższa,

tym wierniejsze jest od-

wzorowanie tego sygnału.



PC Format 6/2006

TEMAT NUMERU

Samodzielne składanie komputera

 Wybór napędu optycznego i stacji dyskietek

ściami i pozwala na wykorzysta-

nie niemal wszelkich dostępnych

płyt, a więc CD-R/RW, DVD-R/

RW, DVD+R/RW, a także dwuwar-

stwowych płyt DVD-R i DVD+R.

Warto zwrócić uwagę na szyb-

kość napędu. Najważniejsza jest

oczywiście szybkość odczytu płyt

CD i DVD, bo takie jest główne

zastosowanie napędu optycznego.

Jednak w tym zakresie wszystkie

nagrywarki są niemal identycz-

stacji dyskietek

Nagrywarka DVD

Pojemność płyt CD dawno już oka-

zała się niewystarczająca, a możli-

wość kopiowania np. ﬁlmów DVD

bardzo się przydaje. Do zakupu

nagrywarek DVD dopingują rów-

nież ceny. Napęd CD-ROM kosztuje

ok. 60 zł, DVD-ROM 90 zł, a nagry-

warka ok. 150 zł. Czyste płyty DVD

kupuje się po 1 zł za sztukę.

Większość nagrywarek DVD nie

różni się zbytnio swymi możliwo-

ne – odczytują płyty CD

z szybkością 7,2 MB/s (48x)

oraz płyty DVD z szybko-

ścią 21,6 MB/s (16x). Nato-

miast zdecydowanie odróż-

niają się szybkością zapisu

płyt, szczególnie dwuwarstwo-

wych. Oferują szybkość minimum

5,54 MB/s (4x), lepsze napędy

11,08 MB/s (8x), ale są też takie,

które pozwalają na zapis płyt dwu-

warstwowych z szybkością niemal

14 MB/s (10x).

Stacja dyskietek

Chociaż jest to prawdziwy dinozaur

komputerowego świata, czasem jesz-

cze okazuje się przydatny podczas

instalowania systemu Windows

XP (gdy trzeba wczytać sterowni-

ki z dyskietki). Służy także do prze-

ne – odczytują płyty CD

płyt, szczególnie dwuwarstwo-

wych. Oferują szybkość minimum

5,54 MB/s (4x), lepsze napędy

11,08 MB/s (8x), ale są też takie,

W nowych

komputerach przydają się zarówno

stacje dyskietek, jak i nagrywarki DVD

noszenia niewielkich ilości danych,

choć rolę tę przejmują coraz tańsze

pamięci ﬂash  39>17 – znacznie

szybsze, pojemniejsze i bardziej

niezawodne niż dyskietka. Można

więc zrezygnować ze stacji dyskie-

tek, ale kosztuje ona tak niewiele

(od 30 zł), że na wszelki wypadek

można ją zamontować.

Etykiety na płytach

Jedną z ciekawych funkcji, jakie ofe-

rują nagrywarki DVD, jest technologia

LightScribe, pozwalająca na wypalanie

etykiet (napisów i rysunków) bezpośred-

nio na płytach. Technologia opracowa-

na w HP jest stosowana przez wielu

producentów nagrywarek, ale wymaga

specjalnych nośników, kosztujących

4–5 zł za sztukę. Podobne rozwiązanie

o nazwie LabelFlash oferuje NEC.

Montaż napędów

wnęki na napędy

optyczne 

Wszystkie nośniki danych

montowane są w przedniej

części obudowy kompute-

ra, we wnękach odpowiada-

jących ich rozmiarom. U góry,

we wnękach o szerokości

5,25 cala, montuje się napę-

dy optyczne, niżej znajdują

się przeważnie dwie wnęki

o szerokości 3,5 cala na stacje

dyskietek (wykorzystana jest

zwykle tylko jedna), a jeszcze

niżej jest tzw. koszyk na dys-

ki twarde.

Czasem dostęp do odpo-

wiednich wnęk jest możli-

wy dopiero po zdjęciu całej

przedniej ścianki komputera

– zwykle nie wymaga to od-

kręcania żadnych śrub, lecz

użycia sporej siły.

wnęki na stacje

dyskietek 

koszyk na dyski

twarde 

 Instalowanie dysku Serial ATA

Zamontowanie dysku twardego jest stosunkowo

proste, zwłaszcza gdy wykorzysta się dysk Serial

ATA  33>10 . Zwykle dysk jest przykręcany śru-

bami po włożeniu go do obudowy, ale w niektó-

rych obudowach wykorzystujących zatrzaski

postępowanie jest odwrotne.

1 W przypadku standardowej obudowy wsuń

2 W standardowej obudowie przykręć dysk

wy. Podłącz kabel do jednego z portów

Serial ATA  .

3 Dalej postępuj niezależnie od typu obudo-

dysk do koszyka na dyski tak, by otwory

Również z drugiej strony trzeba przymocować

dysk dwiema śrubami, co zazwyczaj wymaga

odwrócenia obudowy komputera na drugi bok

i zdjęcia bocznej ścianki. Jednak w niektórych

obudowach można to zrobić łatwiej, wyjmując

sam koszyk na dyski.

W przypadku obudowy z prowadnicami wsuń

dysk w odpowiednie szyny, aż do momentu, gdy

usłyszysz pstryknięcie i śruby zostaną zabloko-

wane przez plastikowe zatrzaski  .

Wycięcia wykonane we wtyczce i w obudowie

gniazda nie pozwolą na błędne podłączenie kabla.

montażowe 

obudowy i dysku się pokryły.

Jeśli zaś instalujesz dysk w obudowie z prowad-

nicami, wykorzystaj śruby z dużymi łebkami

w kształcie walca. Znajdź je w zestawie i wkręć

w otwory twardego dysku  .

Który port wybrać?

Jeżeli montujesz jeden dysk, nie ma znaczenia, do

którego portu Serial ATA go podłączysz, jednak

generalnie lepiej unikać złączy oznaczonych jako

RAID. W zależności od typu i konﬁguracji kontrolera,

Windows XP może czasami obsługiwać takie porty

dopiero po instalacji dodatkowych sterowników, co

w pewnym stopniu utrudnia instalację systemu. Jeśli

więc będziesz miał takie problemy, spróbuj przełączyć

dysk do innego portu SATA. W razie wątpliwości

sprawdź w instrukcji płyty głównej, które złącza są

„czystymi” portami SATA (bez obsługi RAID).

PC Format 6/2006

SOFTWARE

W nowych

komputerach przydają się zarówno

dwiema śrubami o grubym gwincie  .

Samodzielne składanie komputera

TEMAT NUMERU

4 Drugi koniec kabelka Serial ATA podłącz

do dysku twardego  .

Również nie będziesz miał wątpliwości, w którą

stronę go podłączyć.

5 Podłącz zasilanie do dysku twardego  .

W dyskach Serial ATA standardowo jest to

przewód zasilający zakończony szeroką, płaską

wtyczką. Może się jednak zdarzyć, że twój za-

silacz nie ma takiej końcówki, wtedy można

podłączyć zasilanie do standardowego, 4-bolco-

wego gniazda Molex (jak w dyskach ATA). Moż-

na też wykorzystać przejściówkę zasilającą.



Montowanie napędu optycznego

Taśma ATA

Montaż napędu optycznego warto zacząć od

sprawdzenia czy taśma ATA sięgnie z płyty głów-

nej do wnęki, w której chcesz go umieścić.

1 Przygotuj miejsce na napęd optyczny  .

miejscu, przykręć go czterema śrubami

z drobnym gwintem. Jeśli obudowa jest wyposa-

żona w zatrzaski, usły-

szysz pstryknięcie i na-

pęd zostanie zabloko-

wany w odpowiedniej

pozycji.

4 Na płycie głównej

Może się zdarzyć, że taśmy ATA lub

gniazda pozwalają na odwrotne (nie-

poprawne) podłączenie napędu,

jednak łatwo ten problem roz-

wiązać. Styki złącza ATA są

ponumerowane od 1 do 40.

W przypadku płyty głównej

numery te (a przynajmniej

numer 1 i 40) są nadru-

kowane bezpośrednio

na płycie lub umieszczone w jej

instrukcji. Również obudowa napędu powinna zawierać

te numerki. Taśma powinna być podłączona w ten

sposób, by styki o numerze 1 napędu optycznego

i płyty głównej były podłączone do tej samej kra-

wędzi taśmy.

odszukaj złącza

ATA 

(zwykle oznaczone jako

PRI_IDE i SEC_IDE)

i do jednego z nich pod-

łącz jeden koniec szerokiej taśmy ATA. Gniazdo

i wtyczka zazwyczaj mają wcięcie i wypustkę,

dzięki którym nie da się

podłączyć taśmy w nie-

właściwy sposób.

5 Drugi koniec

Będzie to z pewnością wymagało wyjęcia pla-

stikowej zaślepki z przedniej ścianki obudowy,

a być może także metalowej zaślepki, która bę-

dzie tuż pod nią. Może okazać się konieczne

zdjęcie całej przedniej ścianki obudowy.

2 Od przo-

du obudo-

wy wsuń napęd

do wnęki. Jeśli

jest on moco-

wany na zatrza-

ski, wcześniej

wkręć w jego otwory odpowiednie śruby 

w taki sposób, by napęd można było wsunąć do

wnęki (czasem trzeba użyć nieco siły).

przewód

zasilacza zakoń-

czony szeroką

wtyczką z czte-

rema stykami

(tzw. Molex) 

i podłącz go do

gniazda zasilają-

cego napędu

optycznego.

taśmy ATA pod-

łącz do napędu optycz-

nego  .

Również tego nie da

się zrobić w niewłaści-

wy sposób.

 Instalacja stacji dyskietek

Stację dyskietek montuje się w komputerze po-

niżej napędu optycznego.

1 Przygotuj miejsce na stację dyskietek. Zwy-

czterema śrubami z drobnym gwintem. Jeśli obu-

dowa jest wyposażona w zatrzaski  ,

kle w tym celu trzeba wyjąć plastikową

zaślepkę z przedniej ścianki obudowy. Wyjmij

też zaślepkę metalową, która znajduje się tuż

pod nią.

2 Od przodu obudowy wsuń stację dyskietek

do wnęki 3,5”. Jeśli stacja jest mocowana

na zatrzaski, wcześniej wkręć w jej otwory czte-

ry śruby  ,

usłyszysz ciche pstryknięcie i stacja zostanie

zatrzymana w odpowiedniej pozycji przez pla-

stikowe zatrzaski.

4 Na płycie głów-

podłącz do stacji dyskietek. Podobnie jak

w przypadku złącza ATA, styki są ponumerowa-

ne od 1 do 34 – taśma łącząca stację dyskietek

z płytą główną powinna być tak podłączona, by

jej styk 1 odpowiadał takiemu samemu stykowi

na płycie.

6 Odszukaj

nej odszukaj złą-

cze stacji dyskietek 

i podłącz do niego

wtyczkę taśmy. Jeżeli

taśma ma z jednej stro-

ny dwie wtyczki, do

płyty podłącz tę stro-

nę, która jest zakoń-

czona pojedynczą

wtyczką.

przewód za-

silacza zakończo-

ny najmniejszą

z wtyczek 

i podłącz go do

gniazda zasilają-

cego stację dys-

kietek.

w taki sposób, by dała się wsunąć do wnęki.

3 Gdy stacja dyskietek znajdzie się w odpo-

wiednim miejscu, przykręć ją do obudowy



PC Format 6/2006

3 Gdy napęd znajdzie się w odpowiednim

6 Odszukaj

5 Drugą wtyczkę taśmy (tę ze skręceniem  )

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: