4.pdf

Małgorzata Kwiatek

1. Charakterystyka dzieci lekko upośledzonych umysłowo.

W tym przypadku naleŜy zwrócić uwagę na powolno ść ich rozwoju , zarówno w sferze werbalnej jak i

ruchowej .

MOWA

Najczęstszym problemem tych dzieci jest niewystarczające dobre funkcjonowanie słowne, z czego

wynikają problemy w uczeniu się tych dzieci. Wypowiedzi dzieci są ubogie zarówno pod względem treści

jak i formy. Najczęściej operują małym zasobem słów , często uŜywają zwrotów i powiedzeń bez

uwzględnienia ich sensowności.

MY Ś LENIE,UWAGA,PAMI ĘĆ

U dzieci upośledzonych w trakcie nauczania niezbędna jest większa liczba powtórzeń niŜ w przypadku

dzieci normalnie funkcjonujących. U dzieci upośledzonych szczególną uwagę zwraca stereotypowość i

mała plastyczność w zachowaniu.

Przykładem na takie sztywne my ś lenie mo Ŝ e by ć przykład : nauczycielka mówi

do dzieci na gał ę zi siedzi 5 ptaków ,przyfrun ę ły jeszcze 3, ile ptaków siedzi na gał ę zi? . Dzieci z pomoc ą

nauczycielki mówi ą , Ŝ e 8 . A teraz nauczycielka poleca uło Ŝ y ć analogiczne zadanie .Po namy ś le dziecko

mówi na gał ę zi siedzi 5 rybek ,3 odfrun ę ły ile siedzi na gał ę zi ?. jest to widoczna nieumiejętność

zastosowania doświadczenia do nowej sytuacji .

Im bardziej złoŜona czynność do wykonania tym większe obserwujemy róŜnice w wykonaniu

przez dzieci zdrowe ,a upośledzone. Często zdobyte wiadomości i umiejętności nie wpływają na siebie

nawzajem przez co często zauwaŜa się nie umiejętność ich stosowania .

Przykładem na st ęŜ ało ść reakcji mo Ŝ e by ć zachowanie chłopca który myje po kolei krzesła i ławy

je ś li jednak przestawimy t ę kolejno ść to nie b ę dzie ju Ŝ wiedział co ma zrobi ć .

Uwaga tych dzieci jest chwiejna i niepodzielna przez to łatwo się rozpraszają i zaprzestają

wykonywania danej czynności . Największą trudność sprawia tym dzieciom percepcja większej

całości materiału , a w tym ocena stosunków, związków i relacji występujących w danym

materiale .

Wyobraźnia dzieci upośledzonych bardzo często jest uboga nie rozumieją one opowiadań , bajek ,

filmów poniewaŜ nie potrafią wyobrazić sobie danej sytuacji . Dzieci upośledzone myślą w tempie

wolniejszym dlatego duŜa trudność wiąŜe się z porównywaniem ,dostrzeganiem róŜnic lub podobieństw

.Często nie umieją równieŜ wykazać istotnych cech . Szczególną trudność sprawia tym dzieciom

przyswajanie i rozumienie pojęć abstrakcyjnych . Osłabiana jest równieŜ funkcja wykrywania związków

przyczynowo skutkowych jak i funkcja odpowiedzialna za myślenie logiczne. Dzieci te są bardzo

sugestywne nie mają dość krytycyzmu by przesiewać zdobyte wiadomości ,przez co często są

wykorzystywane do głupich kawałów przez dzieci zdrowe . Brak im równieŜ często samodzielności i

inwencji w działaniu . Metodą którą najczęściej posługują się dzieci przy rozwiązywaniu zadań to metoda

prób i błędów .Zdolni są do wykonywania prostych operacji szeregowania , klasyfikowania ,

porządkowania i prostych działań matematycznych pod warunkiem , Ŝe treść odnosi się do konkretnych p

rzedmiotów . Przy odpowiednim procesie nauczania bez czynników zakłócających dzieci te opanowują w

końcu zadania za sprawą najczęściej dobrze funkcjonującej pamięci mechanicznej , jednak nowe

modyfikacje i wiadomości wprowadzone do danego zadania na nowo powodują utrudnienia w myśleniu i

działaniu . Niekiedy jednak dzieci te potrafią wykazać duŜą zaradność praktyczną i przebiegłość .

Przykład na my ś lenie konkretne u dzieci – pokazujemy dziecku szereg obrazków na których jest

stół , kura, kogut i kaczka . nast ę pnie pytamy który tu nie pasuje – dziecko odpowiada , Ŝ e kogut bo jest

ciemniejszy .Dziewczynce czytano opowiadanie jak zwierz ę ta pokłóciły si ę o to co jest najsmaczniejsze

kot powiedział, Ŝ e mleko ,kogut ,,,,, Ŝ e ziarno, pies , Ŝ e ko ść ,kozioł , Ŝ e siano .Na pytanie kto miał racj ę

dziewczynka odpowiada , Ŝ e kot bo mleko jest najsmaczniejsze .Nie potrafiła zrozumie ć , Ŝ e tego sporu nie

mo Ŝ na rozstrzygn ąć .

Pozostałe cechy:

1)Ścisłe powiązanie bodziec reakcja.

2)Sztywna zaleŜność od juŜ wytworzonych reakcji na daną sytuację.

3)Zbytnia koncentracja na detalach sytuacji .

4)Niezdolność do grupowania wg. jakiejś oderwanej cechy.

Nauczanie dzieci upo ś ledzonych umysłowo stopniu lekkim i umiarkowane.

Systematycznym nauczaniem szkolnym obejmuje się dzieci lekko upośledzone umysłowo stanowiące

około 2%.Oprócz tego próbuje się uczyć równieŜ dzieci upośledzone w stopniu umiarkowanym lecz jest

ich znacznie mniej. W szkołach normalnych takie dzieci nie robią prawie Ŝadnych postępów , jednak w

przypadku stosowania metod specjalnych postępy te są moŜliwe i często osiągają poziom umoŜliwiający

im funkcjonowanie zawodowe. Dobrze prowadzone dzieci z upośledzeniem lekkim w Ŝyciu dorosłym

funkcjonują tak iŜ nie dostrzega się ich upośledzenia.

ZACHOWANIE

Zainteresowania dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim są bardzo powierzchowne iv

charakterystyczne dla młodszego wieku niŜ są w rzeczywistości ..

1.1.1 Emocje i uczucia

Reakcje uczuciowe często są nie współmierne do zaistniałej sytuacji . Często ich zachowanie jest

chwiejne przechodzące od płaczu do śmiechu . Osłabiony krytycyzm jest sprawą charakterystyczną u

dzieci upośledzonych umysłowo , najczęściej są one z siebie zadowolone i nie dostrzegają swojej inności

sprawd ź ko ś cielska wypowiedzi chorych. Osoby upośledzone dzieli się na nadmiernie aktywne i oraz

apatyczne zamknięte w sobie. Dzieci o typie spokojnym są nieszkodliwe i nie agresywne najczęściej nie

sprawiają kłopotów i poprawnie się zachowują .Dzieci o typie niestabilnym najczęściej nieustannie gadają

,ciągle biegają , przeszkadzają .Niezdolność do skupiania uwagi bardzo utrudnia proces uczenia .

1.1.2. Szkoła

Dzieci te często trafiają do szkoły normalnej , jednak na zajęciach od razu w oczy rzuca się ich brak

zainteresowania odnośnie tego co się dzieje na lekcji . Nie nadąŜają w czynnościach wykonywanych na

lekcjach , szybko się zniechęcają lub wcale nie chcą wykonywać poleceń nauczyciela .Nie czynią Ŝadnych

postępów w nauce co naturalnie zniechęca je do dalszej pracy . Bardzo waŜne jest jak najwcześniejsze

dokonanie selekcji tych dzieci ,gdyŜ opóźnianie nauki dziecka lub kierowanie go do szkoły normalnej

opóźnia jego rozwój na zaj ę ciach w szkole było wida ć co ś innego dzieci które przez pierwsze trzy lata

uczyły si ę w szkole normalnej funkcjonowały lepiej ni Ŝ te które od pocz ą tku uczyły si ę w szkole

specjalnej. Niepowodzenia dziecka w szkole normalnej często zaburzają funkcjonowanie i powodują

diagnozy , poniewaŜ od upośledzenia trzeba odróŜnić ocięŜałość i opóŜnienie .W badaniach testowych

pojedyncze punkty decydują o przyszłości dziecka . Wiemy ,Ŝe testy nie są doskonałe , a na rozwój

dziecka olbrzymi wpływ ma równieŜ środowisko w którym się rozwija . Dlatego diagnozy muszą być

pisane po dokładnym wywiadzie , obserwacji i sprawdzeniu warunków Ŝycia dziecka .

1.1.3 . Oddziaływania dydaktyczne.

Szkoła specjalna odróŜnia się programem i metodami nauczania . Wymagania są niŜsze , klasy mniej

liczne ,praca z dzieckiem prawie cały czas polega na indywidualnej opiece . nie ma tu równieŜ tak

ścisłego podziału na przedmioty , zagadnienia szkolne łączy się z codziennym Ŝyciem i doświadczeniem

ucznia . Program szkoły specjalnej odpowiada 4-5 klasą szkoły normalnej DuŜe znaczenie mają zajęcia

praktyczne które przyuczają do zawodu . Oprócz szkół specjalnych tworzy się równieŜ klasy integracyjne

w szkołach normalnych jednak wśród specjalistów nadal nie ma zgodności co do wartości takiego

działania .

Wiek przedszkolny 0-5 lat. Wiek szkolny 6-21 lat . Doro ś li 21 lat

MoŜe rozwinąć w sobie społeczne i MoŜe nauczyć się nawyków szk

Zdolny do Ŝycia społecznego

Upo ś ledzeni komunikatywne nawyki .Minimalne olnych mniej więcej do 6 klasy

przy odpowiednim przygoto

lekko opóźnienie w sferze zmysłowo-ruch ale z opóŜniniem MoŜe nauczyć

waniu

wej przedmiotów uniwersyteckich

Wymaga szkoły specjalnej

Upo ś ledzenie moŜe mówić i nauczyć się MoŜe nauczyć się nawyków Wymaga kontroli i prze

umiarkowane porozumiewać ,ubogie osią szkolnych do 4 kl,jeśli zapewni się wodnictwa, zdolny do

gnięcia socjalne ,potrzebuje szkołę specjalną

samodzielnego utrzym

średniej kontroli

ania się

1.1.4. Dorośli ludzie upośledzeni w stopniu lekkim .

Zazwyczaj nienagannie wykonują proste działania zawodowe i nie zwracają swoim zachowaniem uwagi

na siebie .Na ogół potrafią sprawnie funkcjonować samodzielnie i nie wymagają systematycznej opieki

.Zdarza się jednak ,Ŝe ulegają wpływowi środowiska przestępczego i stają się szkodliwi społecznie . Mogą

prowadzić własne mieszkanie , jak i zakładać rodzinę.

1.1.5.Upośledzenie umiarkowane.

MOWA

Dzieci z upośledzeniem umiarkowanym mogą nauczyć się mówić i porozumiewać , choć mowa

zazwyczaj jest zaburzona .

UWAGA

Uwaga dowolna w znacznie mniejszym stopniu niŜ u lekko upośledzonych .Nauczanie moŜe prowadzić

do zwiększenia trwałości i podzielności uwagi.

MYŚLENIE

Wg koncepcji Piageta upośledzeni umysłowo w stopniu lekkim osiągają poziom wyobraŜeń

przedoperacyjnych. MoŜe nauczyć się nawyków szkolnych do 4 kl

Ujmują zewnętrzne konkretne cechy przedmiotów, podają je dla wyjaśnienia podobieństw i róŜnic

zachodzących między nimi .Przy definiowaniu pojęć opisują przedmiot.

2.Dzieci oci ęŜ ałe umysłowo .

Dzieci ocięŜałe umysłowo stanowią około 10 % , a więc jest ich stosunkowo duŜo . Zdolność do uczenia

się tych dzieci jest niska , krytycyzm jest na ogół zachowany . Procesy myślowe u tych dzieci przebiegają

wolniej niŜ u dzieci normalnych , jednak nie uniemoŜliwia to nauki w szkole normalnej . .Ujawniają one

małą inwencję i często potrzebują pracy indywidualnej z nimi . Jeśli w czasie edukacji szkolnej nie

zapewni się tym dzieciom pracy indywidualnej to nie ma duŜych szans na odpowiednie postępy , co

będzie powodem znacznych trudności w nauce szkolnej . Niestety przy braku odpowiedniej pracy nad

takim dzieckiem często trafia ono do szkoły specjalnej , co jest rozwiązaniem bardzo niekorzystnym dla

dziecka .

3. Opó ź nienie pedagogiczne .

NaleŜy szczególną uwagę poświęcić nad stawianiem diagnozy , gdyŜ omylnie moŜna opóźnienie zaliczyć

jako upośledzenie . Aby tego uniknąć trzeba mieć rozeznanie nie tylko co do poziomu inteligencji dziecka

, ale i jego środowiska w którym się rozwija

4. Znaczne upo ś ledzenie umysłowe .

4.1.Myślenie .

Główne cechy to znaczne upośledzenie myślenia , mowy . Mowa wykształcona minimalnie ,ale moŜe

nauczyć się porozumiewać choć zasób słów jest bardzo ubogi .Bardzo duŜa sugestywność i znacznie

obniŜony krytycyzm . Dzieci takie są zdolne tylko i wyłącznie do myślenia konkretnego .Potrafią

porównać dwa przedmioty pod względem wielkości . Zasób słów jest bardzo ubogi . Orientacja w czasie i

przestrzeni jest na ogół dobra , rozróŜniają teŜ osoby obce od znajomych .WyróŜnia ich równieŜ brak

zainteresowań , oraz bardzo prymitywny i stereotypowy sposób zabawy .Czasem jednak zdarza się u

takich osób wystąpienie jakichś nadzwyczajnych uzdolnień jak np. słuch absolutny , niezwykła pamięć

matematyczna . Efekty uczenia u dzieci z upośledzeniem znacznym zaleŜą w duŜej mierze od ich

głębokości zaburzenia .Często jest tak iŜ mimo nauczenia się czytania przez te dzieci nie rozumieją one

tekstu .

4.2. Uczucia i zachowanie .

Dzieci takie często bardzo przywiązują się do osób opiekujących się nimi i są bardzo dobroduszne ,

potrafią jednak równieŜ być agresywne i bardzo złośliwe , co jest czasem wręcz niebezpieczne . W swoim

zachowaniu często kierują się popędami i aktualną korzyścią , nie przewidują dalszych konsekwencji

swoich działań . W przypadku głębszego upośledzenia pojęcia etyczne są nieosiągalne i kompletnie nie

zrozumiałe . Bardzo łatwo ulegają sugestii czego często konsekwencją są czyny przestępcze . Bardzo

często zwracają uwagę otoczenia na siebie nieadekwatnością swojego zachowania . Zazwyczaj są mało

sprawni ruchowo i róŜnią się równieŜ wyglądem . W Ŝyciu przy umiarkowanym upośledzeniu nie

wymagają stałej opieki i mogą samodzielnie funkcjonować . przy głębszym upośledzeniu w miarę

normalne funkcjonowanie jest jednak niemoŜliwe .

Wiek przedszkolny 0-5 ubogi rozwój ruchowy , Mowa wykształcona minimalnie , niezdolny do uzyskania samo

wystarczalności .

Wiek szkolny 6-21 MoŜe mówić lub nauczyć się porozumiewać ,moŜe być wyćwiczony w podstawowych zabiegach

higienicznych .Nie moŜe nauczyć się funkcjonalnych nawyków szkolnych .

Doro ś li 21 MoŜe uzyskać częściową samowystarczalność, ale pod kontrolą.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: