Teoria fizjoterapii
Anatomia, fizjologia, fizjopatologia, dysfunkcja, regeneracja, kompensacja, reedukacja, adaptacja, zaburzenia czynności mięśni i zaburzenia kostnienia
Zabiegi fizykalne:
- zabiegi przygotowujące do ćwiczeń
- zabiegi zwiększające skuteczność ćwiczeń i działające nie zależnie
- wpływ czynników fizykalnych na ustrój człowieka ogólny i miejscowy
1) 1) def. rehabilitacji( wg WHO)
impairment – uszkodzenie – jakakolwiek utrata lub nieprawidłowość strukturalna lub funkcjonalna o charakterze psychologicznym, fizjologicznym lub anatomicznym
disability- niepełnosprawność –jakiekolwiek ograniczenie lun brak( wynikający z uszkodzenia) zdolności do wykazywania aktywności w rozumieniu lub zakresie uznanym za normalny dla istoty ludzkiej
handicap – zależność, upośledzenie, inwalidztwo – niedogodność dla danego osobnika wynikająca z uszkodzenia i niepełnosprawności, która ogranicza lub uniemożliwia mu spełnienie dotychczasowych normalnych roli ( zależnie od wieku, czynników społecznych, kulturowych
Inwalidztwo- stan organizmu charakteryzujący się ograniczeniem sprawności
- rewalidacja
- resocjalizacja
-readaptacja
Rehabilitacja – habilitas- zręczność, sprawność
re – zwrotność
Proces medyczno- społeczny, który dąży do zapewnienia osobom niepełnosprawnym (14 % społeczeństwa)godziwego życia w poczuciu pożyteczności społecznej i bezpieczeństwa społecznego oraz zadowolenia.
2) 2) rehabilitacja zespołowa( kompleksowa)
- lecznicza
- psychologiczna
- zawodowa
- społeczna
3) 3) zespół rehabilitacyjny (team)
- lekarz
- magister rehabilitacji ( fizjoterapii)
- technik fizjoterapii ( licencjowani fizjoterapeuci)
- terapia zajęciowa (ergoterapia)
- psycholog ( diagnostyka: badania osobowości, zaburzenia, psychoterapeuta)
- logopeda (nerologopeda, afazja- zaburzenie mowy – nauka mowy, reedukacja mowy)
- asystent socjalny( sprawy socjalne, zapomogi, ZUS)
- instruktor rehabilitacji zawodowej
- technik ortopeda
- pedagog socjalny
- pielęgniarka – bardzo ważna rola w procesie rehabilitacji
4) 4) adaptacja niepełnosprawności
- przez chorego
- przez rodzinę
- przez środowisko
- przez społeczeństwo
5) 5) bariery
- z postaw
- architektoniczne
· · w mieszkaniu
· · urbanistyczne
· · komunikacyjne
- legislacyjne – nieprawidłowe rozwiązania prawne
6) 6) polska koncepcja rehabilitacji
- powszechność ( każdy ma prawo)
- kompleksowość( zajęcie całym pacjentem, różne metody)
- wczesność( rehabilitacja powinna zacząć się jak najszybciej)
- ciągłość
7) 7) Rehabilitacja/fizjoterapia: fizykoterapia i kinezyterapia
Działy fizjoterapii:
- światłolecznictwo
- ciepłolecznictwo
- elektrolecznictwo
- hydroterapia
- mechanoterapia- masaż
- ultradźwięki
· Fizjoterapia (physis-natura, therapy- leczenie)– stosowanie czynników fizykalnych( naturalnych) dla celów rehabilitacji leczniczej
· Fizykoterapia- wykorzystanie czynników fizycznych dla celów leczniczych
Działy fizykoterapii:
- elektroterapia
- krioterapia- leczenie zimnem -100 stopni C
- magnetoterapia
- laseroterapia
- termoterapia - ciepłolecznictwo
· Kinezyterapia( kinesis – ruch)- gimnastyka lecznicza – leczenie ruchem
1) 1) Neurologia odtwórcza (reparative neurologie, restorative neurology) - nauka zajmująca się odtworzeniem
2) 2) Plastyczność mózgu- anatomiczny i czynnościowy proces przywracania funkcji mózgu po jego uszkodzeniu
3) 3) Naprawianie uszkodzeń OUN ( ośrodkowego układu nerwowego)- trzy strategie:
a) a) przywracanie funkcji – teoria nadmiarowości- redundancji, mózg nigdy nie jest w pełni wykorzystywany
b) b) ponowne kształtowanie funkcji- teoria strategii alternatywnych- próbujemy coś wykonać inaczej
c) c) Kompensacja – wykorzystanie wszystkich niezaburzonych elementów – teoria działania zastępczego
4) 4) Mechanizmy naprawcze:
· · Strukturalne
- synteza białek
- strukturalna modyfikacja neuronów
- stała zamiana w neuromodulatorach
- zmiany w receptorach mózgowych
- zmiany w neuroprzekaźnikach ( receptorach)
· · Funkcjonalne
- tworzenie się nowych połączeń w OUN
- pobudzanie bocznicowania neuronów (strauting)
- wzmożony wzrost aksonów
5) 5) Zabiegi fizykalne
a) zabiegi przygotowujące do ćwiczeń:
- działanie przeciwbólowe( zabiegi cieplne, masowanie kostkami lodu, elektroterapia)
- działanie rozluźniające (masaż podwodny, zabiegi cieplne)
- działanie poprawiające krążenie ( zabiegi cieplne, masaż)
- działanie poprawiające wentylacje płuc( inhalacje, ćwiczenia oddechowe)
b) zabiegi zastępujące ćwiczenia( wpływające na czynności mięśni)
c) zabiegi zwiększające skuteczność ćwiczeń lub zabiegi działające niezależnie ( np. elektrogim – elektrostymulacja):
- działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe
- wpływające na gospodarkę mineralną
- zwiększające odporność ( lampa kwarcowa, kąpiele naprzemienne)
- działające hartujące( kąpiele – bicze wodne, kąpiele naprzemienne, szczotkowania)
- działające ogólnie ( hydroterapia, komora krioskopowa, sauna fińska)
- niektóre zabiegi z poprzednich grup
6) 6) Wpływ czynników fizykalnych na ustrój człowieka
- zjawisko elektrochemiczne
- zjawisko elektrokinetyczne
- czynniki termiczne( ciepło( egzogenne- zew. i endogenne – wew.) i zimno)
- czynniki fotochemiczne
- czynniki elektrochemiczne
- czynniki elektrokinetyczne
- czynniki mechaniczne i kinetyczne
- czynniki o działaniu złożonym
Mechanizm działania czynników fizykalnych zależy od:
- ilości energii
- czasu działania energii
- właściwości tkanki
Odczyn może być :
· · miejscowy
- na ciepło :
- rozszerzenie naczyń krwionośnych i limfatycznych
- zwiększenie przepływu krwi
- działanie przeciwbólowe
- zmniejszenie napięcia mięśniowego
· · ogólny
- na ciepło
- przegrzanie organizmu
- wydzielanie potu
- przyspieszenie tętna
- spadek zawartości tlenu we krwi tętniczej
- wzrost zawartości tlenu we krwi żylnej
- przyspieszenie oddechu
- działanie uspokajające
Energia – nośnik czynnika fizykalnego – czynnik fizykalny – bodziec – wyzwala odpowiedz tkankową - odczyn – efekt leczniczy – tkanka
Np.: energia elektromagnetyczna – fala ultrafioletowa A o długości fali 315 – 400 nm, czynnik fotochemiczny – bodziec – uaktywnienie zawartej w skórze prowitaminy D3- odczyn – działanie przeciwzakrzepowe – efekt leczniczy
7) 7) Wpływ czynników fizycznych na organizm człowieka
- miejscowy
- ogólny
- układ krążenia- wzrost częstości tętna, wzrost objętości minimalnej serca, podwyższenie ciśnienia tętniczego
- układ oddechowy – wzrost wentylacji płuc
- układ kostno- stawowy – odtworzenie beleczek kostnych, –co 3 tygodnie osteoblasty i osteoklasty)
- układ nerwowy –miejscowo- przyspieszenie tempa reakcji, ogólny- poprawa koordynacji
- aparat ruchu –przyrost masy mięśniowej
Zjawiska fizyczne:
- Promieniowanie -radiacja
- Przenoszenie - konwekcja – przez powietrze lub wodę
- Przewodzenie – kondukcja – przez przewód
- pochłanianie - absorpcja
Anatomiczne i fizjologiczne podstawy fizjoterapii
Skóra:
1) ...
zwarcie